Devrim Beyaz
Türk tarihinin erken döneminde, adı en çok anılan ve bugün hâlâ Türkçenin söz varlığına katkılarıyla gündemimizde olan Bilge Tonyukuk için bir kitap kaleme alındı.
Tam adı Bilge Tonyukuk Boyla Bağa Tarkan olan ve Göktürkler zamanında yaşayan (646 – 726) bu tarihi isim; hem Göktürk devleti için hem de Türkçe konuşulan bütün coğrafyada oldukça önemli bir yere sahip.
Orhun Yazıtları ya da Orhun Abideleri olarak da bilinen eserlerde adı ve emeği geçen Tonyukuk, bu yazıtlardan birisini bizzat kendisi dikmiş. Kül Tigin ve Bilge Kağan gibi hakanların yanında siyasi bir kişi olarak yazıtlara katkı vermesi; bu anlatıları derleyip toparlaması oldukça büyük bir adım.
Bugün hâlâ üzerine sayısız çalışma yapılan Orhun Abideleri, Türkçe yazılı söz varlığının başlangıç noktalarından birisi olarak görülüyor.
Çin Kaynakları ile Yazıtlar İlk Kez Kıyaslanıyor
Bilge Tonyukuk’un hayatı ve yazıtı, Prof. Dr. Erhan Aydın’ın ellerinde yeniden hayat buluyor. Hazırladığı tarih kitaplarıyla dikkatleri daima üzerinde tutmayı başaran yayınevi Kronik Kitap tarafından basılan Tonyukuk – Türklerin Bilge Atası, Orta Asya tarihi açısından heyecan uyandıran bir çalışma olarak gösteriliyor.
Bu eser, aynı zamanda Çince de bilen Aydın’ın, Orhun Yazıtları ile Çin kaynaklarını kıyaslaması açısından da bir ilki okurlarla buluşturuyor.
Doktorasını Ankara Üniversitesi’nde Eski Türk Dili’nde yapan Erhan Aydın, Bilge Kağan Külliyesi çalışmalarına dahil oldu. Yüzden fazla makale ve bildirisi olan Aydın, yayımlanmış on sekiz kitabı bulunuyor.
224 sayfalık Tonyukuk kitabının kapak tasarımı Kutan Ural’ın elinden çıkıyor. Eser Ekim 2019 itibarıyla raflardaki yerini aldı.
Erhan Aydın’ın Kronik Kitap’tan çıkan diğer kitapları Sibirya’da Türk İzleri ve Taşa Kazınan Tarih’ten oluşuyor.
Türk tarihinin en önemli kişiliklerinden biridir Tonyukuk. Stratejist, siyasetçi, savaşçı, komutan ve istihbarat ustası olan Tonyukuk, vakt-ı zamanında casusluk da yapmıştır. Bilge Kagan’ın kaynatası da olan bu büyük adam Türk tarihinde ayrıcalıklı bir konumdadır… Bu denli önemli bir kişilik olmasına karşın onu yeterince tanıyor muyuz, bu da ayrı bir soru… Belki de bu kitap bu açığımızı kapatacaktır… Okuyup göreceğiz…