Melin Arda
Stanford Kütüphaneleri ile The Andrew W. Mellon Foundation’ın teknik ve ödenek yardımlarıyla, Vatikan Kütüphanesi Thematic Pathways on the Web adında çevrimiçi kütüphanelere kaynak sağlayacak, içerisinde dünyanın önemli pek çok koleksiyonunu barındıran bir veri tabanı hazırladı.
Vatikan Kütüphanesi (the Biblioteca Apostolica Vaticana), yakın zamanda Thematic Pathways on the Web’i kullanıma sundu. Veri tabanında bulunan eşsiz el yazması eserlerle ilgili yirmi altı binden fazla dipnot ve açıklama da sitedeki yerini aldı. Site, hem bilim insanları hem de bu eserlerle ilgili bilgi almaya çalışan kişiler için tasarlandı. Thematic Pathways, orijinal metinlerin dijitalleştirilmesinin faydasını açıkça ortaya koyuyor. Fiziksel olarak ulaşılamayacak eserlere erişimini kolaylaştırdığını ve araştırmaların daha geniş çapta yapılmasına fayda sağladığını söyleyebiliriz.
Ödeneğini The Andrew W. Mellon Foundation tarafından alan, Stanford Kütüphaneleri’nin de işin teknik kısmıyla ilgilendiği üç yıllık bir proje olan Thematic Pathways, Stanford’un platformlarını temel alıyor. Bunların içinde bir dizi görsel standartlar (IIIF) ve Mirador fotoğraf görüntüleyicisi de yer alıyor. Birçok işlevi olan bu görüntüleyici, görsellerdeki dipnotlar ve transkripsiyonları detaylı bir şekilde incelemenizi sağlıyor.
Vatikan Kütüphanesi Eserleri 5 Ana Başlıkta Paylaşıma Açtı
Günümüze dek Vatikan Kütüphanesi, ellerinde bulunan seksen bin el yazmasının on sekiz binden fazlasını dijital ortama aktardı. 5 adet tema kullanarak Thematic Pathways’in ilk yayımı için gerekli olan yapıyı da oluşturdu. Sitenin isminden de anlaşılacağı gibi veri tabanında bu temalara ulaşan yollar (pathways) bulunuyor. Örneğin temalardan bir tanesi Greek Paleography (Yunan Eski Yazı Bilimi), Yunan eserlerinin antik zamandan Rönesans’a kadar gelişimine ışık tutuyor. El yazmalarının özenle seçilmiş görselleriyle beraber eklenen yorumlar ve transkripsiyonlar, Yunan Eski Yazı Bilimi dersleri için oldukça iyi bir kitap haline gelmiş denilebilir.
Latin Classics (Latince Klasikler) teması ise klasik eserlerin gelişimini ve aktarımını bize sunuyor. Vatikan Kütüphanesi, Klasik Latincede yazılmış el yazmalarının yer aldığı en önemli koleksiyonlardan birini elinde bulunduruyor. Klasik Dönem ve Roma İmparatorluğu’ndaki edebi metinlerin bilinen ilk örnekleri bu koleksiyonlar arasında yer alıyor. Ayrıca bu temada Antik Çağ’ın sonlarından Rönesans Dönemi’ne kadar seçilen bir yazarın ve el yazmalarının soyağacını/aktarımını de incelemeniz mümkün.
Vatican Palimpsests denilen yeniden yazılmış parşömenler ise zengin ancak çok az bir bölümü incelenmiş materyalleri halka sunuyor. Bu parşömenlerde, yirmi dört el yazmasındaki orijinal metinlerin silinmiş olan kısımları, derinlemesine yapılan paleografik bir çalışma ile araştırılmış ve yeniden yazılmış. Daha önce kaybolan bu içerikler ise IIIF ve Mirador teknolojisi ile geri kazandırılmış. Bu ikisinin bir arada kullanılması ise farklı el yazmalarındaki metinleri ve görselleri karşılaştırmalı olarak inceleyebilmenizi sağlıyor.
Bir diğer temada ise “Hümanist Prens” adında, Urbino Dükü Federico da Montefeltro’nun bir araya getirdiği kütüphane yer alıyor.
Thematic Pathways on the Web, Vatikan Kütüphanesi’nin elindeki koleksiyonları çok daha fazla kişinin kullanmasını teşvik ettiği uzun dönemli bir proje olacak gibi gözüküyor.
Dijitale aktarılarak kullanıma açılan eserlere dair düşüncelerinizi Kayıp Rıhtım Forum’da bizlerle paylaşabilirsiniz.
* Leonardo da Vinci’nin Meşhur “Codex Atlanticus” Koleksiyonu Artık Çevrimiçi
Kaynak: PrWeb
Güzel bir hizmet. Elbette sadece onlara göre ulaşılabilmesini istediklerini dijitale aktaracaklardır. Nice araştırmacı o kapılardan dönüyor çünkü eğer araştırdıkları Vatikan’da olan ama Vatikan’ın araştırmalarını istemediği bir şeyse.