Mehmet Çakıcı
Karel Capek’in robot kelimesini dünyaya kazandırışının 100. yılında yapay zekânın yazdığı bir oyun sergilenecek. Yapay Zekâ: Bir Robot Oyun Yazdığında adını taşıyan tiyatro oyunu internet üzerinden de yayınlanacak.
Karel Capek’in distopik eseri R.U.R. (Rossum’un Evrensel Robotları), ilk olarak 1921 yılının ocak ayında Prag’ta basılmıştı. İngilizce ve genel olarak bilimkurgu Robot kelimesiyle bu kitaptan sonra tanışmıştı.
Capek’ten 100 yıl sonra, Prag’taki Svanda Tiyatrosu, robot tarafından yazılan bir oyun sergileyecek. Yazar ekibinde ayrıca bilgisayar mühendisleri, tiyatro uzmanları ve bir bilişimsel dilbilim profesörü bulunuyor.
Çek kaşif Tomas Studenik’ten çıkan fikir aslında yeni değil. Bu yılın ilk günlerinde yine yapay zekâ tarafından hazırlanmış beş kısa öykü Çek radyolarında okunmuştu. Studenik ise yapay zekânın insan kreatif bilinci sayesinde var olmuş bir sanat dalında ne kadar başarılı ve keyifli bir metin yaratacağını görmek için bu projeye başlamış.
Projesiyle robot kelimesinin yüzüncü yılını da kutlayan Studenik’in sözleri şöyle:
“Dedim ki, bir insan, Capek, tarafından yazılmış robotlarla ilgili oyun fikrini tersine çevirip, bir robotun insanlarla ilgili oyun yazmasını sağlayalım!”
Sonrasında projeyi gerçekleştiren Rudolf Rosa’ya fikri anlatmış. Rusa, Charles Üniversitesi Fizik ve Matematik Fakültesi’nde bir bilişimsel dilbilim profesörü. Elon Musk’ın Open AI şirketinin geliştirdiği GPT-2’yu kullanarak oyunu hazırlamış. Sitemizde daha önce GPT-2’nun küçük kardeşi GPT-3’ün insanları öldürmeyeceğine söz veren bir denemesini de paylaşmıştık.
GPT-2 İsimli Yapay Zekâ Tarafından Hazırlanan Tiyatro Metni Uzmanları Şaşırtmış
Rosa programın çalışma şeklini şöyle anlatıyor:
“Bugün kullanılan sistemler insan beyninin çalışma şeklinden esinlenmiş bir nöron ağıyla aktif hâlde. Bir noktaya kadar, insan beyninin çalışma sürecini taklit ediyorlar.
“GPT-2, internette okuduğu haber, kitap ve film senaryoları gibi milyonlarca metinden öğrenerek yazı hazırlıyor. Verilen metnin yapısını kavrayıp, ona benzer yeni bir metin yaratıyor.
“Biz de, GPT-2’ya oyunun bir kısmını verdik. Karakterlerin adları ve birkaç replik vardı. Oyunun geri kalanını kendisi hazırladı. Çıkan oyun bizi şaşırttı da, birkaç küçük düzeltme dışında sorunsuzdu.”
GPT-2’nun verdiği metin drama uzmanları tarafından incelenip, birkaç düzenlemeden geçirildikten sonra Svanda Tiyatrosu’ndan aktörlere roller dağıtıldı. Oyun, kabaca bir robotun bakış açısından insanların günlük yaşamda denk geldiği acı tatlı olayları anlatıyor.
Oyun, Çekçe sergilenecek fakat İngilizce altyazısı da hazır. Oyundan sonra da yapay zekâ ile tiyatro uzmanlarının oyun hakkında tartıştığı bir program yer alacak.
Çek Kültür Merkezi tarafından naklen yayınlanacak oyunu theaitre.com adresinden 27 Şubat Cumartesi günü saat 21.00’de izleyebilirsiniz. Yorumlarınızı Kayıp Rıhtım Forum’da bizimle paylaşmayı unutmayın.
Kaynak: Çek Radyosu
Yakında böyle böyle her işi robotlar yapacak, biz acımızdan öleceğiz. Yeme - içme, dinlenme, uyuma, yorulma, hastalanma yok. Ver yağını ara ara 1-2 mühendis bakımını yapsın. Bitti gitti. Oyun da yazar, oyun da yapar, her işi de yapar hem de bedava mis gibi
Bunu yazarken aklıma geldi de belki mühendisler bile robot olur.
Bunun bir çözümüne yönelik öneriler var ve test eden ülkeler var.
Google dan arayıp, okuyabilirsiniz. Örneğin “vatandaşlık maaşı” uygulaması.
Robotların sanayide ve hizmet işkollarında insanların yerini alması insanların işsiz kalması nedeniyle devletin tüm yurttaşlara maaş ödemesi, temel ihtiyaç barınma, beslenme, iletişim, güvenlik, seyahat ve kültür gibi ihtiyaçları karşılaması vs.
Gelecek ne getirir öngörüler ne ölçüde doğrulanır bilinmez ama özellikle Avrupa demokrasisi içerisinde bazı hükümetler, burjuvalar, siyaset veya fikir adamları hem “şehir devletler” hem de “vatandaşlık maaşı” uygulamasına yönelik fikirler geliştiriyor.
Avrupa bizi bu yönlerden de kıskanır hiç Åüphem yok
Sıkıyorsa Nuri gibi film çeksinde göreyim.