Devrim Beyaz
Matbu yayınlar tarih mi olacak? Son 3-4 yıldır en çok konuşulan konuların başında gelen sorulardan birisi de bu. E-kitaplar, e-dergiler, e-gazeteler gittikçe çoğalıyor. Gazeteler internet sitelerini, basılı yayınlardan daha etkili kullanıyor.
Bununla birlikte, kağıt krizi ve YAY-SAT’ın kapanması sonrası gazete ve dergi çeşitliliğinde de ciddi azalmalar var. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 2018’e ilişkin açıkladığı ‘Yazılı Medya İstatistikleri’ de bu sorunun altını bir kez daha çiziyor. TÜİK’e göre 2018 yılında gazete ve dergilerin tirajı yüzde 17,6 azalmış durumda.
TÜİK’in açıkladığı istatistiklere göre gazete ve dergi sayısı, 2018’de 2017’ye göre yüzde 2,6 azalarak 5 bin 962 oldu. Bu yayınların yüzde 58,7’sini dergiler oluşturdu.
Gazete ve Dergiler Yıllık Tiraj Düşüşü Yüzde 17,6
Gazete ve dergilerin tirajı ise 2018’de 2017’ye oranla yüzde 17,6 azaldı. Türkiye’de 2018’de yayımlanan gazete ve dergilerin yıllık toplam tirajı 1 milyar 368 milyon 287 bin 463 olarak ölçüldü. Toplam tirajın yüzde 94,2’sini gazeteler oluşturdu.
Gazetelerin Yüzde 91,3’ü Yerel Yayın Yaptı
Türkiye’de 2018’de yayımlanan gazetelerin yüzde 91,3’ü yerel, yüzde 6,9’u yaygın (ulusal),yüzde 1,8’i ise bölgesel yayın yaptı. Dergilerin ise, yüzde 64,3’ü yaygın (ulusal), yüzde 31,4’ü yerel, yüzde 4,3’ü bölgesel yayın yaptı.
Gazetelerin toplam tirajının yüzde 81,6’sı yaygın (ulusal), yüzde 17,6’sı yerel ve yüzde 0,7’sini bölgesel yayımlanan gazeteler, dergilerin ise yüzde 75,6’sı yaygın (ulusal), yüzde 20,9’u yerel ve yüzde 3,6’sını bölgesel yayımlanan dergiler oluşturdu.
Dergilerin Yüzde 24’ü Aylık Yayımlandı
Gazetelerin yüzde 29,6’sı haftalık, yüzde 28,2’si haftada iki-altı gün arası, yüzde 16,2’si aylık olarak yayımlandı. Dergilerin ise yüzde 24’ü aylık, yüzde 22,4’ü üç aylık, yüzde 15,9’u altı aylık olarak yayımlandı.
Gazetelerin %87,8’i Siyasi/Haber/Güncel İçerikli Yayın Yaptı
Gazetelerin yıllık tirajının yüzde 87,1’ini günlük, yüzde 8,3’ünü haftada iki-altı gün arası, yüzde 2,3’ünü haftalık olarak yayımlanan gazeteler, dergilerin ise yıllık tirajının yüzde 56,3’ünü aylık, yüzde 11,4’ünü üç aylık, yüzde 10,2’sini iki aylık, yüzde 8,3’ünü haftalık yayımlanan dergiler oluşturdu.
Yayınlanan gazetelerin yüzde 87,8’i siyasi/haber/güncel, yüzde 2,2’si yerel yönetim, yüzde 1,9’u sektörel/mesleki içerikli olurken, dergilerin yüzde 17,5’i sektörel/mesleki, yüzde 13,8’i akademik, yüzde 8,5’i eğitim/sınav içerikli yayımlandı.
Resmi İlan ve Reklam Ücretleri %2,2 arttı
Yayımlanan gazetelerin yüzde 10,4’ü, dergilerin ise yüzde 8,2’si ek verdi.
Basın İlan Kurumu’nun idari kayıtlarından elde edilen bilgilere göre ise 2018’de resmi ilan ve reklam bedelleri yüzde 2,2 artarak 454 milyon 398 bin 951 TL oldu.
Geçtiğimiz günlerde Yayımcı Meslek Birlikleri Federasyonu’nun 2019 kitap üretimi verilerini paylaşmıştık. Öncesinde ise Türkiye’deki sinemaya gitme oranlarına dair bir haberimiz vardı.
Görünen o ki ülkemizde kültür-sanata yönelik istatistikler eksi yönde ilerlemeye devam edecek.
Siz bu verileri nasıl karşıladınız? Gazete ve dergilere rağbetin düşmesi, bu yayımların içerik kalitesiyle mi alakalı? Yoksa işin ucu yine internet çağına mı dokunuyor?
Yorumlarınızı Kayıp Rıhtım Forum‘da bizlerle paylaşmayı unutmayın!
Kaynak: Bianet
Geçen yıl el değiştiren Doğan Grubu’nu göz önüne alırsak normal bence. Medya tekelleşmesi ve insanların gazetelere olan güveninin azalması da önemli. Kendimden örnek vereyim, bundan 10 yıl önce 2 gazete alıyorduk her gün, 5 6 yıl önceye kadar da en kötü haftasonları gazete alıyorduk. Şu an ancak evde gazete kağıdı lazım olursa alınır oldu.
Takip ettiğim 2-3 tane kaliteli dergi var, özellikle Aktüel Arkeoloji dergisini tavsiye ederim. Gelgelelim gazete bambaşka bir konu, “Haber” dediğimiz şey özellikle gazete ve tv söz konusuysa son derece siyasileşmiş durumda. Haber eşittir siyasi haber kabulü siyasi olmaması gereken haberlerin bile içerisine girmiş durumda. Ben bu kalitesiz ortamın bir parçası olmak istemiyorum açıkcası onun için gazete almıyorum.
Bence bu kaçınılmazdı. İnternetin ve akıllı telefonların yaygınlaşması bunun olacağını zaten bize gösteriyordu. Zaten zoraki alınan bir şeydi gazeteler. Öyle çok okuyan yoktu. En azından gerçek anlamda alışkanlık haline getiren çok az insan vardı. Onların dışındakiler için ise gazete almayı bırakmak çok sorun olmamıştır diye düşünüyorum. Neyse çok uzattım, sonuç olarak bence açık bir şekilde böyle olacağı belli ve hatta kaçınılmazdı.
1,5 -2 yıl önce 300- 400 bin aralığında satışı olan Hürriyet’in 40-45 bin aralığına sert düşüşü “teknoloji” ya da “gazete okuma alışkanlığı az” gibi şeylerle açıklanamaz. Bu okurun “tek sese” dönüşen gazeteleri almayarak, okumayarak verdiği tepkidir.
Dediklerinize hem katılıyorum hem katılmıyorum. Aslında bu durumun hem teknoloji ile hem de verilen tepki ile bağlantılı olduğunu söylesem düşüncemi daha iyi belirtmiş olurum.
Var olan bu tepkinin kaçınılmaz olarak bahsettiğim süreci tetiklediği yada hızlandırdığını düşünüyorum.