Halil Oğulcan Karamağara
Yeni yıla kitap okuyarak girmek pek de alışageldik bir davranış değil öyle değil mi? Sonuçta yeni yıla girerken insanlar eğlenmeyi ve dışarıda olmayı tercih ederler. Biz buna alternatif olarak size İzlandalıların “Jolabokaflod” dediği bir gelenekten söz edeceğiz. Kısaca Noel Arifesi’nde ailecek kitap okuyup sıcak çikolata içmek temalı bu meseleye gelin yakından bakalım!
Düşünsenize; ailenizle birlikte harika bir yemek yediniz. Battaniyenizin altına girip şöminenin (varsa tabii) karşısına yerleştiniz. Sıcak çikolatanızı yanınıza koydunuz ve ayaklarınızı boylu boyunca uzatıp size sevdikleriniz tarafından hediye edilmiş yeni kitabınızı alıp okumaya başladınız.
İşte İzlandalılar her Noel Arifesi’ni bu şekilde geçiriyorlar. “Jolabokaflod” olarak adlandırılan bu tanımı kabaca “Noel kitap seli” olarak Türkçeleştirebiliriz.
Jolabokaflod, İkinci Dünya Savaşı’nda başlayan bir gelenek. Savaş zamanında yiyecek/giyecek gibi pek çok değerli madde kısıtlı ve karneye bağlı olduğundan Noel’de hediye tercihleri pek de zengin değildi. Fakat kâğıt için karneye gerek yoktu ve kitap bulmak gayet kolaydı! Bu yüzden insanlar Noel’de birbirlerine kitap hediye etmeyi bir alışkanlık haline getirdiler. Haliyle zamanla bu da onları şahane bir geleneğin sahibi ve çok iyi birer okura çevirdi.
Jolabokaflod Geleneği İzlanda’da Yayın Sektörünün Omurgası Konumunda
Yayıncılar derneğinden Kristjen B. Jonasson’ın bu şahane gelenek hakkındaki açıklamaları şöyle:
“Hediye olarak kitap verme kültürü ailelerin Noel’i bir bayram olarak algılamalarında derin bir şekilde kök salmıştır. Normalde hediyeyi 24’ü gecesi veririz ve insanlar geceyi kitap okuyarak geçirirler. Çoğu yönden baktığımızda bu gelenek İzlanda’da yayın sektörünün omurgası konumundadır.”
İzlanda’da 1944’ten bu yana insanlara kasım ayında düzenlenen Reykjavik Kitap Fuarı için bir katalog gönderiliyor. Yerel halk Noel için bu katalogdan sevdiklerine kitap seçiyorlar. Noel Arifesi’nde tüm hediyeler açıldıktan sonra da insanlar kendilerine birer sıcak çikolata alıp kitaplarının başına geçiyor.
Bugün hâlâ İzlanda’da yeni çıkacak gözde kitaplar, Noel’den birkaç ay önce basılıyor ki insanlar bu özel gün için alıp birbirlerine hediye edebilsinler.
Bu gelenek hakkında siz ne düşünüyorsunuz? Noel değil belki ama, yeni yıl için sizin de benzer planlarınız var mı?
Kaynak: Country Living
Hikaye anlatıcılığı Türk toplumunun temel taşlarından biri olmasına rağmen bu geleneği okuma kültürüne uyarlayamamış olmamız gerçekten acı verici. Dede Korkut hikayeciliğinin günümüzde bambaşka fantastik yansımaları olmayışına hayıflandım yine…
Biz hala müslüman noel kutlamaz diye yırtınanlarla uğraşırken adamlar ne güzel şeylerle uğraşıyor ya. Geleneklere bak. Düşünüyorum, keşke bizde böyle olabilseydik. Bizim millet bırakın kitap okumayı, kendi inandığı dinin kitabını bile okumuyor ki…Büyük ironi…
Kesinlikle katılıyorum. Kültür olarak almamız gereken çok yol var. Kitap okuma alışkanlığımız çok az. Üniversitede edebiyat okuyan insanlar arasında bile verilen kitapları ve ödevleri okumayan insanlar var. Halbuki adamın mesleği bu.
Instagram’a kahve kitap fotosu atma geleneği İzlanda’dan mı çıkmış yoksa? Bir İzlanda sever olarak hiç yakıştıramadım.
Günümüzde velilerin öğretmenlerine olan yakınmaların başında “Çocuğum kitap okumuyor.” gelir…
Peki çocuk nasıl kitap okur? Model aldığı insanların kitap okuduğunu görerek. Peki, kimleri model alır? İlk başta anne ve babasını…
Anne, baba kitap okumadıkça yeni yetişen nesil de kitap okumayacaktır… Kısır döngü…