Canavarlar Parkı: 16. Yüzyıl İtalyası'ndan Ürpertici Bir Bahçe

- Reklam -

İtalyan Prensi Pier Francesco Orsini tarafından 1552 yılında yaptırılan “Parco dei Mostri” ya da Türkçede karşılığıyla Canavarlar Parkı, güzelliğinden ziyade korkutuculuğuyla dikkatleri çekmeyi başarıyor. İtalya’nın Lazio bölgesinin Viterbo şehrinde bulunan Bomarzo’daki park, hem sanattaki yeriyle hem de ortaya çıkış hikâyesiyle ilgiyi kesinlikle hak ediyor.

Parco dei Mostri’nin Ortaya Çıkışı

O zamanlar daha yeni kanlı bir savaştan çıkan ve savaşta arkadaşını kaybeden Prens Vicino, yıllarca esir tutulduktan sonra, eve döndüğünde eşinin ölümüyle karşılaşıyor. Acı içinde kavrulan prens, şoke edici bir, “Harikalar Evi” inşa etmesi için Pirro Ligorio adında bir mimar tutuyor. Ünlü İtalyan ressam Michelangelo’nun ölümünün ardından Saint Peter Katedrali’nin inşasına katkıda bulunan Pirro Ligorio o dönemde, Tivoli şehrinde yer alan Villa d’Este gibi eserlerin sahibi oldukça saygıdeğer bir mimar. Prensin bu teklifi mimar için sıra dışı ama aynı zamanda ilgi çekici geliyor.

- Reklam -

Bomarzo Bahçesi’nde bulunan bu absürt ve nefes kesici yapılarla dolu parkta, bütün bunların bir izahını isteyenler orada yer alan yazılı açıklamalara bakıyorlar. Parkta yer alan eserler arasında bir savaş fili, dev bir balık kafası, bir devi ikiye ayıran bir dev, yana yatık bir ev gibi kafa karıştırıcı yapılar mevcut. Ağzını olabildiğine açmış çığlık atan devasa bir kafa figürü ise parktaki göze çarpan eser olabilir. Eserin açıklaması olarak “tüm sebepler yola çıktı” yazıyor.

Sanat Dünyasındaki Yeri

Rönesans döneminde ortaya çıkan park, dönemin diğer Rönesans eserleriyle benzerlikler taşırken, aynı zamanda 16. yüzyıl sürrealizmi olarak değerlendirilen Maniyerizm akımından da etkileniyor. Sürrealistlerin parkı onaylaması bu yönden anlam taşıyor.

Zamanında Parc de Mostri’yi ziyaret eden Salvador Dali, parktan o kadar etkileniyor ki orada bir kısa film çekiyor. Park bunun dışında, ressamın 1946’da çizdiği Aziz Antonius’un Baştan Çıkarılışı adlı eserine de ilham kaynağı oluyor. Ünlü yönetmen Jean Cocteau de zamanında “Canavarlar Parkı”na hayran kalmış bir başka isim. Bu hayranlığı başka sanatçılar izlerken, park; roman, opera gibi eserlerin çıkış yerleri olmaya devam ediyor.

Tapınaktan Korku Parkına

Prens parkı yaptırırken neler hissediyordu tam olarak bilemeyiz ama son çıkarımlardan belki, Prens’in melankolik durumuyla başa çıkmaya çalıştığı tahmininde bulunabiliriz. Bomarzo Bahçesi’nin inşasından 20 yıl sonra yapımına başlanan park o zamanlar, Prensin ikinci karısına atfedilen bir tapınak maiyeti taşıyordu.

Olur da bir gün Parc de Mostri’yi ziyaret ederseniz çığlık atan devasa ağzın (Cehennemin Ağzı olarak da biliniyor) içine bakmayı ihmal etmeyin. Sevdiklerinizle piknik yapmak istersiniz diye de, ağzın içinde yer alan masa bunun için oldukça uygun.

- Reklam -