Kaleme aldığı eserlerle dünyanın en çok bilinen, okunan yazarlarından biri olan üstat J.R.R. Tolkien’in hayatını anlatan Tolkien isimli filmin izleyicilerle buluşmasına az kaldı. Amerika’da 10 Mayıs 2019’da vizyona girecek filmde Tolkien’i Nicholas Hoult’un, eşi Edith Bratt’i ise Lily Collins’in canlandıracağını daha önce burada duyurmuştuk. Biz filmi merakla bekleyeduralım, Guardian’da yayınlanan habere göre Tolkien’in ailesi film konusunda bizler kadar heyecanlı değil.
Yapılan kısa açıklamada “J.R.R. Tolkien’in ailesinin ve Tolkien Vakfı’nın Mayıs 2019’da yayınlanması planlanan Tolkien isimli Fox Searchlight filminin farkında olduğu” söylenmiş ve eklenmiş:
Aile ve Vakıf bu filmin yapımını onaylamadıklarını, yetki vermediklerini ve filmin yapımında hiçbir katkıları olmadığını açıkça belirtmek istemektedir. Filmi veya içeriğini herhangi bir şekilde desteklememektedirler.
Vakıf’tan bir yetkilinin Guardian’a söylediğine göre açıklamyla gelecekteki olası bir mahkeme süreci ima edilmemiş, yalnızca film konusundaki duruşlarını belirtmek istemişler. Yine bir Vakıf yetkilisinin The Hollywood Reporter’a söylediklerine bakarsak Tolkien ailesi filmi henüz izlememiş ve açıklama da filmin herhangi bir sahnesine yönelik yapılmamış.
Guardian’a konuyla ilgili yorum yapan bir başka isim ise Tolkien and the Great War (Tolkien ve Birinci Dünya Savaşı) isimli biyografinin yazarı John Garth. Garth şöyle diyor:
‘Biyografiler genellikle gerçeklerle uyumlu oldukları sürece güvenilirdirler’
Biyografiler genellikle gerçeklerle uyumlu oldukları sürece güvenilirdirler, bu da istisna değil. Tolkien ailesinin onaylaması filmdeki herhangi bir farklılığa ya da çarpıtmaya güvenilirlik sağlayacaktı. Bu tarihe kötülük olurdu. Bir biyografi yazarı olarak film ile ortaya çıkacak yeni yanlışlıkları düzeltmekle meşgul olacağımı tahmin ediyorum. Umarım filmden hoşlanan ve Tolkien’in şekil aldığı yıllara ilgi duyan herkes güvenilir bir biyografi alıp okur.
Açıkçası Tolkien ailesinin filme olan yaklaşımı şaşırtıcı değil. Zira şimdiye kadar aile ve Vakıf tarafından onaylanan tek Tolkien biyografisi Humphrey Carpenter’in kaleme aldığı ve 1977’de yayınlanan Tolkien* oldu. Eserini yazarken Tolkien Vakfı’nın izniyle vakıfta tutulan bazı mektuplardan yararlanan Garth’ın biyografisi bile resmi olarak onaylanmadı. Hal böyleyken filmin onay almasını muhtemelen yapımcıları dahi beklemiyordur.
Bu arada Amerika’da 10 Mayıs’ta, Avrupa’nın birçok ülkesinde ise haziranda vizyona girecek olan filmi Türk izleyicilerin ancak 5 Temmuz 2019’da görebileceğini de belirteyim. Dağıtım firmasının neden böyle bir karar aldığını gerçekten çok merak ediyorum.
Daha film çıkmadan filmle ilgili güvenilirlik tartışmaları başladı. Bakalım Garth’ın öngördüğü gibi filmle beraber daha büyük tartışmalar da görecek miyiz?
*Bu kitap Çiğdem Erkal çevirisiyle, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları tarafından dilimize kazandırıldı.
Fragmandaki savaş sahnelerinde Tolkien sanki Yüzüklerin Efendisi’nden ilham alıyormuş, Sauron veya Nazgul’u görüyormuş gibi yansıttıkları yerler vardı. Onları gördükten sonra Tolkien Vakfı’nın buna izin verip vermediğini merak etmiştim. Sorumun cevabını almış oldum
Ben de izin vermiyordum iyi olmuş
Tolkien Vakfının ve Tolkien ailesinin olaylar karşısındaki tavrı şu:
-Film çekilecekmiş, onaylamam.
-Kitabı yazılacakmış, belgesini veririm ama onayını vermem.
(Bu kısım mesela)
-Adına ödül düzenlenecekmiş, yaptırmam.
-Müziği yapılacakmış, çıkartmam.
‘‘Yolumuza taş koymaktan başka bir dertleri olmayan pislikler gibi davranıyorsunuz.’’
Bence gayet iyi yapıyorlar. Starwars’un ne hale geldiğini gördük.
Çoluk çocuğun elinde oyuncak olup, 10 sinema filmi, bir dizi, düzinelerce peluş oyuncak satılacağına bazı şeyler biraz özel, biraz elit ve biraz da gizemli kalmalı.
Film çekilecekmiş, onaylamam
Kitabı yazılacakmış, belgesini veririm ama onayını vermem.
Müziği yapılacakmış, çıkartmam.
Blind Guardian dibine kadar çıkarmıştır ( ki daha Tolkien ortalık malı olmamışken album yaptılar. Nightfall in Middle-Earth albumleri vardır ki Silmarillion’u özet geçiyoruz niteliğindedir)
Nazgul, Gondor, Mordor, Saruman gibi ne kadar tekli isim varsa bu isimlerde bir metal grup, bu grupların üç beş kitap şarkısı mevcuttur.
E zaten bir Howard Shore tarafından bir de Londra filarmoni ile çalışma yapılmış…
Bileni pek olmaz ama birde müzikali yapılmış.
Tüketilmesin bu kadar çok bence…
Bu bir biyografi filmi. Günün sonunda film yani. İnsanlar yüzde yüz uyumluluk aramamalılar bence. Film bence güzel olacak ama onay vermemeleri daha iyi. Haberde yazıldığı gibi onaylansaydı belgesel muamelesi görecekti film.