3. Ayın 14. Günü: Dünya Matematik Günü

Dünya Matematik Günü kutlu olsun! Her yıl üçüncü ayın on dördünde kutlanan günün anlamı ve çıkış noktasını sizin için inceledik.

Pi’yi 3 aldığımız ortaokul yıllarını geride bıraktığımıza göre, artık bu çok özel sayının gerçek değeri hakkında konuşabiliriz. Gerçek değeri hakkında ancak konuşabiliriz çünkü yazmaya kalksaydık bu bir asır bile sürebilirdi. Çünkü pi sayısı, bilindiği üzere irrasyonel bir sayıdır ve virgülden sonraki basamağı tüm bilgisayar hesaplamalarına rağmen hala devirlidir.

Fakat matematik için böylesine önemli bir sayıyı hesaplamalarda genel olarak 3,14 alırız ve Pi Günü, ya da 2019’dan beri resmi olarak kutlanan Dünya Matematik Günü, tarihini bu 3 basamaktan almıştır: Yani 14 Mart. Bilgisayar yardımıyla virgülden sonraki milyarıncı basamağı dahi hesaplanan pi sayısında neredeyse her kombinasyon bulunmaktadır. Örneğin; TC kimlik numaranız, telefon numaranız ya da üniversitedeki okul numaranızı bulamama ihtimaliniz yoktur.

Pi sayısının basamaklarına nota karşılığı verseydik, insanlık tarihindeki her melodiyi bulmak mümkün olurdu. Ya da pi sayısındaki her bir basamağa harf atasaydık, bugüne kadar söylenmiş her kelimeyi bulabilirdik. Pi sayısının kendine ait bir günü olması ve bunun da Dünya Matematik Günü olarak kutlanması,  bu sayının hem matematik için hem de insanlık için ne kadar önemli olduğunu anlamak için oldukça iyi bir örnek.

Fakat biz yine de hem matematik hem de pi sayısı hakkında önemli birçok esere değinerek, bugünü nasıl geçirebileceğiniz hakkında size fikir verelim.

Dünya Matematik Günü Özelinde İzleyebileceğiniz bazı filmler:

Agora

Dünyada bilim ürettiği bilinen ilk kadın olan Hypatia’nın hayatını ve onun katlini işleyen film, 5. yüzyıl İskenderiye’sinin siyasi ve dini çatışmalar içerisindeki gergin ortamını anlatmakta da oldukça başarılı. Emekçi Kadınlar Günü’nü geride bıraktığımız haftada, izlenebilecek filmler arasında zirveyi çekiyor.

Fermat’s Room

Bir grup insanın matematiksel bilmeceleri çözerek hayatları için mücadele etmesini işleyen film, olasılık teoremlerinden ahlak felsefesine kadar bilimsel ve felsefi birçok konuyu işliyor. Filmin başrolü ise sanılanın aksine bir aktör değil, birçok matematikçi için çok özel bir yere sahip olan Goldbach sanısı.

The Imitation Game

Modern bilgisayar kavramının temellerini atan ve kriptografinin babası Alan Turing’in hayatına odaklanan film, eşcinsel bir bilim adamının yaşadığı zorlukları aktarmakta da oldukça başarılı. 2. Dünya Savaşı sırasında Nazi Almanya’sının şifrelerini çözen Turing, şifreleme biliminin ve günümüz bilgisayarlarının da temellerini atmış oldukça önemli bir matematikçi.

Okuyabileceğiniz bazı kitaplar:

Bir Matematikçinin Savunması – George H. Hardy

20. yüzyılın gördüğü en önemli matematikçilerden George H. Hardy tarafından yazılan kitap, bir matematikçinin doğasını tüm dürüstlüğüyle anlatıyor. Bir matematikçide olması ya da olmaması gerekenleri aktaran kitap, bu alanda çalışan ya da okuyan herkese yol gösterme özelliğini taşıyor.

Petros Amca ve Goldbach Sanısı – Apostolos Doxiadis

Bana göre matematik üzerine yazılmış en iyi kitaplardan biri olan Petros Amca ve Goldbach Sanısı, ailenin birey üzerindeki etkilerini çok iyi işleyen oldukça özel bir kitap. Ayrıca amca ve yeğen ilişkisi üzerinden, matematiğin insanla ilişkisini anlatan ve günümüzde hala çözünememiş Goldbach Sanısı’nı bu edebi akış içerisine dâhil eden çok başarılı bir eser.

Takip edebileceğiniz bazı yayın veya kanallar:

İTÜ Matematik ve Bilgisayar Kulübü

Dünya Matematik Günü kapsamında 13-14 Mart günlerinde iki günlük bir zirve düzenleyen İTÜ MBK, yayınlarını YouTube üzerinden herkesin erişimine açıyor. Matematik İşin Neresinde? konseptiyle resim, kriptoloji, veri bilimi ve benzeri birçok alanda uzman isimleri ağırlayan öğrenci kulübü, zirvelerinin ikinci gününe hepinizi bekliyor.

13 Mart programını izlemek için:

Sizler de Dünya Matematik Günü hakkındaki  ve pi sayısı hakkındaki yorumlarınızı Kayıp Rıhtım Forum üzerinden bizlerle paylaşabilirsiniz.