Gizemli Bir Hayal Gücünün Ürünü: Steampunk Mimarisi

Biraz geçmiş ve biraz da geleceğin bir araya gelmesiyle ortaya çıkan Steampunk akımının hala binlerce takipçisi olduğunu biliyor musunuz? Evet, belki azıcık karanlık ve mekanik, ama aynı zamanda bir sürü ilginç detayı ile çok da eğlenceli!

Steampunk Akımı, aslında temellerini Victoria Dönemi olarak geçen İngiltere 19. yüzyılına dayandırmakta. Bu dönem Endüstri Devrimi ile birlikte buhar sanayisi ve makineleşmenin oldukça geliştiği, alt ve üst sınıfın birbiriyle çatıştığı bir dönem.

Zamanın her anında olduğu gibi, dönem yaşantısı, mimarisini ve sanatını da etkiledi. Artık yaratıcı süsleme detayları bir ahşap oymacısının, taş ustasının veya marangozun yeteneğine ihtiyaç duyulmadan üretilmeye başlandı. Hatta çoğu mimari element artık kataloglardan seçilebilen, hızlı ve ucuz olarak üretilebilen fabrika ürünleri haline geldi.

Steampunk ise bu dönemi alıp ve içine buhar gücü ile çalışabilen, gerçek veya hayal ürünü her türlü icadı eklemiş bir havaya sahip. Çarklar, vidalar, metal borular ve dökme demirden yapılan her türlü ürüne büyük bir heves gösteren Steampunk’ta bir mekân veya element ne kadar süslüyse o kadar iyi!

Peki gerçek hayattaki Victoria dönemi yapıları, ne dereceye kadar Steampunk?

İşte California, Eureka’daki Carson Mansion. Yapımı dört yıl süren ve genel olarak Victoria Dönemi özellikleri gösteren yapının cephesindeki süslemeleri ve dikeyde yükselen durumu ilk anda göze çarpmakta. Bana kalırsa koyu renkli detaylarıyla da dönemin atmosferini iyice yansıtmakla beraber, “Hayaletli Ev” dendiğinde de akla ilk gelebilecek yapılardan biri.

Bir diğer örnek ise, hayal diyarından fırlamış gibi görünen New York, Irvington’dan Armour-Stiner House. 1850’lerin kısa bir dönemi boyunca etkisinde kalınan, geniş bir alan çevrilmesine yardımcı olan ancak bunun sonucunda garip şekilli mekanların oluşmasına neden olan sekizgen şekilli yapı modasını yansıtmaktadır. 1870’lerde, ikinci sahibi tarafından sekizgen şekli takip eden bir kubbe eklenen yapıdaki koyu renkli kiremitler sadece dekoratif bir ayrıntı olarak kalmıştır.

Victoria Dönemi, sıradan yapıları ilginç yapmakla kalmayıp işin içine bir de işlev katar.

Crossness Pumping İstasyonu 1865’te açıldığında atıkların dolaylı yoldan giderek Thames Nehri’ne borular yardımıyla atılmasına olanak sağlamıştır. Ancak açılmasından yaklaşık 100 yıl sonrasında kapatılan yapı, bu sayede el değmemiş biçimde günümüze kadar gelmiştir. Bu el değmemişlik sayesinde de Robert Downey Jr.’lı Sherlock Holmes filminin bir bölümü burada çekildi. Kim bilir, belki de Robert Downey Jr. severlerin bu filme tekrar bir göz atmasının tam zamanıdır.

Filmlerde mekân olarak en çok kullanılma rekorunu elinde tutan Los Angeles’taki Bradbury Binası ise 1950’li yıllardan beri bu işin içinde. Özellikle Blade Runner filminde JF Sebastian karakterinin yaşadığı apartman olarak görülen yapıdan; Artist filmi de dahil olmak üzere başka bir sürü yapımda da yararlanılmıştır. Zamanının modasını yansıtan dökme demir korkulukları, kuş kafesi asansörü ve yukarıdan bina içine ışık alınmasına olanak veren avlusu ile tamamlanan yapıya baktıkça başka bir sürü detay da yakalamak mümkün.

Tüm bu yapıları, genel atmosferi ile Steampunk olarak düşünmek gayet mümkün. Çeşitli makinelerin icat edileceği, bir köşesinden yarı mekanik bir yaratığın çıkabileceği veya belki de müthiş bir kovalamacaya ev sahipliği yapabileceği bu gizemli yerler, bir sonraki maceralarını sabırla bekliyor gibi duruyor.

Siz bu binalar ve yapılışları hakkında ne düşünüyorsunuz? Görüşlerinizi Kayıp Rıhtım Forum‘da bizlerle paylaşabilirsiniz.

---

* Bilimkurguda Moda Ne mi Arar Dediniz?

* Fantastik Dünyaların Fantastik Dilleri

Kaynak: Airship Flamel