Neal Stephenson’un Barok Döngü Üçlemesi’nin İlki Bizlerle: “Cıva”

Spekülatif kurgunun önemli temsilcilerinden biri olan Neal Stephenson, otuz dört yıllık kariyerinde on beş roman, çeşitli bilimsel makaleler ve kısa öyküler kaleme aldı. Siberpunk, post-siberpunk, tarihsel kurgu ve bilimkurgu kategorilerine giren kitapları Hugo, Locus, Prometheus, Arthur C. Clarke ve benzeri ödüllere layık görüldü. Ayrıca bilimkurgunun yeni nesle ilham verecek ölçüde mantıklı ve tutarlı olmasını savunduğu “Project Hieroglyph” başlattı. Buna örnek olaraksa Asimov’un robotlarını, Heinlein’in roketlerini ve Gibson’ın siber uzayını gösterdi.

Ülkemizde adı pek anılmasa da Kayıp Rıhtım açıklarına uzun süredir demirleyen okurlarda bir kulak aşinalığı yapmıştır diye tahmin ediyoruz. Tam beş yıl önce, Neal Stephenson önderliğinde altı yazarın Amerikan çizgi romanlarında kullanılan “What if…?” tekniğiyle kaleme aldığı Mongoliad (2013, İthaki) incelemesini sitemizde yer almıştı. Aynı şekilde yazarın Anathem (2016, Ayrıntı) incelemesini de üç ay önce yayınlayıp bilimkurguda farklı tatlar arayanlar için eseri tavsiye etmiştik. Ayrıca Stephenson’ın Parazit (2016, Altıkırkbeş) adlı kitabı Ant-Man’ın yapımcısı Joe Cornish tarafından hazırlanan ve Amazon’da yayınlanacak bir film uyarlaması olduğunu da söylemiştik.

Gelelim yazarı Barok Döngü Üçlemesi’ne, serinin ilki Civa (Quicksilver, 2003) bin sayfayı aşkın ve çok çeşitli karakterler sahip bir eser ve Arthur C. Clarke Ödülü’nü kazanırken Locus Ödülü’ne de aday gösterildi. Serinin ikinci kitabı The Confusion 2004 yılında çıktı ve Locus Ödülü’nü kazandı. Aynı şekilde üçlemenin son halkası da The System of the World 2004 yılında yayınlandı ve Locus, Prometheus ödüllerini alırken Clarke Ödülü’ne de aday gösterildi.

Seri her ne kadar üçleme olarak gözükse de üç cilt altında toplanmış sekiz kitaptan oluşuyor. Yani ilki “Civa” bünyesinde üç kitap barındırıyor, ikincisi The Confusion iki ve üçüncüsü The System of the World üç kitabın birleştirilmiş hali oluyor.

Hikâye Avrupa, Afrika, Asya ve Orta Amerika’da 17. yüzyıl sonlarında 18. yüzyıl başlarında görülen önemli tarihsel olayları arka planına alıyor. Buraya kadar tarihsel kurgu olarak görülse de yazarın bilim ve teknolojiyi (Kriptoloji ve Nümismatik) ön plana alıp yoğun bir şekilde yer vermesinden dolayı bilimkurgu özelliği de taşıdığı varsayılıyor. Haberi daha fazla uzatmadan tanıtım bültenine kısaca göz atalım.

Cıva: Barok Döngüsü #1 – Neal Stephenson | Arka Kapak Tanıtımı

Neal Stephenson’ın 17. ve 18. yüzyıl başlarında Avrupa’daki siyasi ve dini entrikaları, modern bilim ve ekonominin ilk aşamalarını macera, bilimkurgu ve tarihi romanın benzersiz harmanı içinde sunduğu Barok Döngü üçlemesi Cıva’yla başlıyor.

Cıva, korkusuz düşünür ve ikircikli püriten Daniel Waterhouse’un hikayesi. Barok dönemi Avrupa’sının en büyük dehalarının yanında bilgiyi arıyor. Ama bu aklın güçlülerin kanlı hırslarıyla savaştığı, doğal ya da insan elinden çıkma felaketlerin siyasi manzarayı bir gecede dönüştürebileceği kargaşa içinde bir dünya. Kahramanlarımız Daniel Waterhouse’la sınırlı değil elbette.

Jack Shaftoe’yla tanışın. Önce Londra’nın sıradan sokak çocuklarından biri, sonra Vagabondların kralı ve palavracı maceracı. Ortalığı karıştırır ve frengi hastasıdır, küfürbaz, ahlaksız ama hayatını ve servetini biricik aşkı uğruna feda edebilir. Eliza de la Zeur, Viyana kuşatması sırasında Jack’in bir Türk hareminden kurtardığı kız. Sonradan casus ve düşman kralların sırdaşı olacak ve Avrupa’yı finansın yeni doğmaya başlayan gücüyle değiştirecek bir kontes. Diğer kahramanlar mı? Ölümsüz olabilecek Enoch Root adında bir adam, ezeli düşmanlar Isaac Newton ve Gottfried Leibniz, Kraliyet Cemiyetinin çok kıymetli üyeleri ve daha niceleri.

Cıva, 2004 yılında bilimkurgu edebiyatının en önemli ödüllerinden biri olan Arthur C. Clarke Ödülünü ve Locus Ödülünü kazandı.

“Muazzam…Hiç bitmesin diyeceksiniz.” –Time

Alfa Yayınları aracılığıyla yayınlanan 1014 sayfalık romanın çeviri koltuğunda Turgut Berkes bulunurken kapak tasarımını Adnan Elmasoğlu ve editörlüğünü Berna Kılınçer ile Sibel Hacıoğlu üstleniyor. Esere fiziksel ve sanal mağazalardan ulaşabilirsiniz.