5.300 Yıl Önce Alp Dağları’nda Ölen ‘Buz Adam Ötzi’nin Hikâyesi Baştan Yazılıyor: Hakkında Bilinen Çoğu Şey Hatalı Çıktı

Buz Adam Ötzi hakkındaki yeni çalışma, 5.300 yıl önce Alp Dağları’nda ölen kişiye dair bilinen birçok gerçeği değiştirdi.

1991 yılının eylül ayında Avusturya Alpleri‘nde (Tyrolean Alps) gezinen Alman dağcılar inanılmaz bir keşfe imza atarak bir insan cesedi buldular. Yerel yetkililer adamın yakın zamanda öldüğünü düşünseler de sonrasında bu düşüncenin yanlış olduğu ortaya çıktı. Arkeologlar, arkasından okla vurulmuş cesedin kabaca 5.300 yaşında olduğunu belirlediler. Bir şekilde yüksek dağ ortamı cesedin bu süre boyunca korunmasını sağlamıştı.

Buzdan mumya daha sonraları yakındaki Ötztal Vadisi’nden hareketle “Ötzi” adıyla anılmaya başladı. Ötzi, 1998’den bu yana İtalya‘nın Bolzano şehrindeki Güney Tirol Arkeoloji Müzesi’nde özel bir soğuk hücre ünitesinde muhafaza ediliyor. Ziyaretçiler dilerse ufak bir pencereden Ötzi’yi ve kıyafetinin onarılmış parçalarını görebiliyorlar.

Başlarda bilim insanları bu keşfin sıra dışı olduğunu düşünüyordu. Gerekli hava şartları ve iklim koşullarının tesadüfen bir araya gelmesi sayesinde mümkün olmuş münferit bir durumdu bu.

Ancak son gelişmeler bunun tam aksine işaret etmekte. Bilimsel hakemli dergi The Holocene‘de yayımlanan yeni bir makaleye göre insan kaynaklı iklim değişiklikleri nedeniyle sıcaklıklar yükseldikçe ve dünyanın dört bir yanındaki buzlar eridikçe daha fazla tarihi ceset ve eserin gün yüzüne çıkması bekleniyor.

Buz Adam Ötzi Hakkında Kabul Gören Teoriler Değişiyor

Arkeologlar Ötzi’yi günümüze kadar koruyan koşulları ele aldıkları ilk zamanlar en kabul gören teori şöyleydi:

Yılın sonlarında, buz adam birinden ya da bir şeyden, muhtemelen bir çatışmadan kaçıyordu ve dağlarda saklanmaya karar verdi. Orada öldü ve cesedi hızla karlar altında kaldı. Ötzi’nin bedeni, onu buzulların hareketinden koruyacak sığ bir oyuğa düştü. Ardından, çok geçmeden, iklim değişti ve sıcaklıklar yüzlerce yıl boyunca devamlı düştü ve vücudu buzla kaplandı.

Bilim insanları Ötzi’nin kar ve buzların eriyip bedenini açığa çıkardığı 1991 yılına kadar bu şekilde korunduğu konusunda hemfikirdi. İsviçre Federal Teknoloji Enstitüsü’nden buzul bilimci Matthias Huss, bu durumu şu sözlerle açıklıyor:

“Genel kanı, Ötzi’nin daha soğuk bir dönemin başlangıcına işaret ettiği yönündeydi. Çünkü insanlar onun ölümünden bu yana kesintisiz bir biçimde buzun içinde olduğuna emindi.”

Şimdiyse arkeologlar, aslında bu olayda o kadar çok tesadüfün etkili olmadığına inanıyor.

Buzdan Bir Koza Yerine Dış Etkilere Açık Bir Ortam

Buz Adam Ötzi’nin keşfinden 30 yıl sonra, bazı araştırmacılar verileri yeniden incelemeye karar verdiler ve bu onları yeni bir teoriye götürdü:

“Radyokarbon tarihlemesine ve vücudunun yakınlarında bulunan yaprak, tohum, yosun, çimen ve gübreye ilişkin diğer analizlere bakılırsa Buz Adam Ötzi aslında sonbaharda değil, ilkbaharda ölmüştü. Bu da cesedinin yaz boyunca açıkta kaldığı anlamına geliyordu. Ve bu organik materyallerin bazılarının Ötzi’den daha genç olduğu tespiti dikkate alındığında ekip, bölgenin geçen 5.300 yıl boyunca birçok kez dış temasa açık olduğunu varsayıyor.

“Tüm bunlar bilinenden çok farklı bir hikâyenin oluşmasına yol açıyordu: Ötzi tüm bu zamanı kendisini sarıp sarmalayan buzdan bir kozanın -adeta bir zaman kapsülünün- içinde değil, dış etkilere açık bir biçimde geçirmişti. Ayrıca Ötzi içinde bulunduğu çukurdan farklı bir yerde ölmüş olmalıydı. Arkeologlar ona ait hasarlı eşyaları etrafa dağılmış bir hâlde bulmuşlardı. Bu da aslında Ötzi’nin daha yüksek bir konumda öldüğü ve bir süre sonra, ilkbahar ve yaz akıntıları yahut buz hareketleri sonucu bu çukura sürüklenmiş olabileceği anlamına geliyor.

“Varılan tüm bu yeni sonuçlar, uzun süredir kabul edilen “Ötzi’nin bir soğuma döneminin başında öldüğü” yönündeki görüşe karşı çıkıyor.”

Elbette Ötzi’nin bulunmasından bu yana arkeologlar; eriyen buzullarda başka insan cesetleri, at kalıntıları, kayaklar, av malzemeleri ve başka tarihi bulgular keşfetti. Her ne kadar 90’ların başında bilim insanları, Buz Adam Ötzi’nin cesedinin günümüze dek korunmuş olmasını şansa bağlıyorduysa da aslında durum pek de öyle değilmiş gibi görünüyor.

Sizler Buz Adam Ötzi hakkında ne düşünüyorsunuz? Görüşlerinizi Kayıp Rıhtım Forum‘da bizlerle paylaşabilir, gündemi daha sıkı takip etmek için bizleri Google Haberler üzerinden takip edebilirsiniz.

Kaynak: Smithsonian Magazine