in

Yaman Koray Eserleri Yeniden Hatırlanıyor: Deniz Edebiyatının Unutulan Değeri Raflara Geri Döndü

Yaman Koray eserleri yeniden gün yüzüne çıkıyor. Deniz edebiyatının usta kalemi, Deniz Ağacı ve Büyük Orfoz romanları ile raflara dönüyor.

Deniz Ağacı Büyük Orfoz Yaman Koray
- Reklam -
- Reklam -

Yaman Koray eserleri raflara geri dönüyor. Deniz edebiyatına değerli katkılarda bulunmuş Koray’ın, Deniz Ağacı ve Büyük Orfoz romanları Dedalus Kitap etiketiyle okurla buluşuyor.

Türkiye’de deniz edebiyatı dendiğinde akla sınırlı sayıda yazar gelse de, üç tarafı denizlerle çevrili bir coğrafyada pek çok kıymetli müellif bu türde eserler kaleme aldı. Yaman Koray da onlar arasında öne çıkanlardan. Koray’ın eserlerinin baskıları bir süredir bulunamıyordu. Dedalus Kitap, yazarın daha önce hiç yayımlanmamış eserleri de dahil olmak üzere, yazarın tüm külliyatını okurla buluşturmaya hazırlanıyor. Bu macerada yayınevinin ilk tercihleri ise Deniz Ağacı ve Büyük Orfoz oldu.

1934 İstanbul doğumlu yazar, İstanbul Fransız Lisesi’nde öğrenimini tamamladıktan sonra, Marmara kıyısında yer alan Erdek ilçesinde yaşamını sürdürdü. Koray’ın annesi Mebrure Sami Alevok da bir roman yazarıydı. Erdek’te Alevok isminde bir otel işleten Koray, Akşam ve Cumhuriyet gazetelerinde hikâyeleri ile karşımıza çıktı. Milliyet gazetesinde 1974 ve 1975 yılları arasında Büyük Orfoz adlı romanı tefrika edildi.

- Reklam -

Deniz temalı ilk romanı olan Deniz Ağacı 1962 yılında yayımlandı. 1963’te Gelin Taşı, 1967’de Sığırcıklar, 1970’te Mola, 1983’te Badanalı Yüzler, 2005’te Kuyudaki Adam, yine aynı yıl Ne Cennet Şey Şu Deniz ve son olarak 2006’da Bir Ömür Yetmez basıldı. Yaman Koray, 2006 yılında teknesindeyken yaşamını yitirdi.

Yaman Koray, Daha Önce Basılmamış Kitapları da Dahil Olmak Üzere Okurla Buluşuyor

Ardında denizin ruhunu yaşatan pek çok eser bırakan Yaman Koray’a yayımcısı, “Sizin kitaplarınız annenizin kitapları gibi ölü sayılır artık, basmamız mümkün değil,” demişti. Ancak görünen o ki edebiyat tarihi neyin yarına kalacağına karar vermekte yayıncıların sözünü pek de dinlemiyor.

Yaman Koray, bütün eserleri ile yeniden raflara geliyor. Bunlar arasında daha önce yazarın hiç basılmamış üç kitabı da yer alıyor.

Deniz Ağacı ve Büyük Orfoz’un ardından, Koray’ın diğer kitapları da raflara gelmeye devam edecek. Kuyudaki Adam kitabı Aralık 2020’de, Sığırcıklar ise Ocak 2021’de yayımlanacak.

Deniz Ağacı – Yaman Koray | Arka Kapak Yazısı

Deniz Ağacı Yaman Koray

Alışırsın Osman. Alışırsın oğlum. Öteki balıklar renkleriyle ölür. Ama bu, kılıç! Kılıç bu. Bu başka. Bu büyük. Bu, gözüyle ölür yavrum.”

Yaman Koray, Deniz Ağacı’nda okuru 1960 yılına, Marmara Adası’ndaki yoksul balıkçıların yanına götürür. Birkaç aylık kılıç sezonu adadaki bütün dengeleri altüst eder. Kılıç, sadece bir balık değildir. Bir umuttur, aşktır, öfkedir; yani hayattır. Kalasa çıkan balıkçılar ellerindeki zıpkını kılıca değil, kör talihlerine, içlerinde kalmış ukdelere, ille de yüreklerine fırlatırlar: Deniz de en az kara kadar mücadele gerektirir.

- Reklam -

Koray’ın kalemi de zıpkın olur fırlar. Ne her şeye gücü yeten plastik kahramanları vardır onun ne de zindan karası kötüleri. Aşkları deniz gibidir; âşıklarıysa balık… Belki de onun için tekne isimleri bunca dertlidir; Kısmet, Kaderim…
1974’te Kanlı Deniz adıyla beyaz perdeye uyarlanan Deniz Ağacı’yla beraber Dedalus’taki Yaman Koray kitaplarına “vira bismillah” diyor ve motorları maviliklere sürüyoruz.

608 sayfadan oluşan Deniz Ağacı, girişinde Marmara Denizi’ne ait iki de harita barındırıyor.

Büyük Orfoz – Yaman Koray | Arka Kapak Yazısı

Büyük Orfoz Yaman Koray

“Beklemekse kaç gündür bekledik, gelmiyor. Ancak yarın… Aynı saatte. Aynı yerde. Usta balık. Koca balık… Yarın belki… Belki yarın da olmaz, öbür gün… Ama mutlaka vuracağım onu. Göstereceğim ona, kim akıllı, kim usta. O bir balık, ben insanım. Kim güçlü, görecek yarın…”

İstanbul’un karmaşasından bunalan Metin, annesini de alıp yıllar önce Gökova’ya yerleşmiş, kardeşi kabul ettiği İsmet’le beraber balıkçılık yapmaktadır. Günün birinde koca bir orfoz çıkar karşısına, yüz kilodan fazla, huylu mu huylu. Metin gün geçtikçe takıntı haline getirir bu orfozu. Öyle ki başka bir şey düşünemez olur.

Sonra Ayla çıkagelir. Metin’in saklandığı mağaranın başından bekler onu avlamak için. Metin temkinlidir, kaçar sürekli, tıpkı vurmaya can attığı orfoz gibi o da avcısını terk edemez bir türlü.
Yaman Koray Büyük Orfoz’da denizin altıyla üstünü birbirine karıştırıyor. Balıklar insana dönüşüyor, insanlar şehirden kaçıp denizlere saklanıyor ancak av bir türlü bitmiyor.

Büyük Orfoz ise 488 sayfadan oluşuyor.

Her iki kitabın da editörlüğü Okan Çil’e, son okuması Melik Tahir Şaştım’a, kapak tasarımı Barış Şehri’ye ait. Kitaplar Kasım 2020 itibarıyla çıkışını gerçekleştirdi.

Peki siz edebiyatımızın unutulan değerlerinin tekrar ortaya çıkartılmasına nasıl yaklaşıyorsunuz? Daha önce Yaman Koray ile tanışma fırsatı bulmuş muydunuz? Yorumlarınızı Kayıp Rıhtım Forum’da bizimle paylaşabilirsiniz.

Devrim Beyaz

Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü mezunuyum. 2016'dan beri serbest editörlük yapıyor, çeşitli internet siteleri ve dergiler için haber ve incelemeler kaleme alıyorum.

Henüz yorum yok. Forum'a gelip sohbete katıl.

Âşıklar Bayramı - Kemal Varol

Âşıklar Bayramı Film Oluyor: Özcan Alper, Kemal Varol’un Romanını Sinemaya Uyarlıyor

Ay'da Arsa Satışı Lunar Embassy

Ay’da Arsa Satışları: Bir Şirket 25 Dolara Ay’dan Arazi Satıyor