in

Bilimkurgu Sözlüğü Projesi Dijital Erişime Açıldı

Bilimkurgu sözlüğü projesi erişime açıldı. Eski Oxford English Dictionary editörünün Historical Dictionary of Science Fiction adlı projesi artık çevrim içi.

Bilimkurgu Sözlüğü Historical Dictionary of Science Fiction
- Reklam -
- Reklam -

Oxford İngilizce Sözlüğü (Oxford English Dictionary) eski editörü Jesse Sheidlower “Historical Dictionary of Science Fiction” (Tarihsel Bilimkurgu Sözlüğü) projesinde bilimkurgu edebiyatında kullanılan kelimelerin kökenini araştırıyor. Uzun zamandır devam eden bilimkurgu sözlüğü projesi artık internette birçok araştırmacıya açık hale geldi.

Geçen 10 sene boyunca projeye katkı yapanların sayısı giderek arttı. Bilinen kütüphaneler The Pulp Magazine arşivinde yer alan dergileri koleksiyonlarına katmaya yanaşmasa da, okurlar kişisel koleksiyonlarındaki hikâyeleri paylaşarak bilimkurgu sözlüğü projesine destek oluyorlar.

amazing stories

- Reklam -

Jesse Sheidlower projeye OİE’de çalışırken başladı. Son birkaç senede hem Koronavirüs pandemisinde eve kapandığından hem de Internet Archive sitesinin arşivlerindeki binlerce The Pulp Magazine olarak anılan dergilerin (Weird Tales, Astounding Stories, Amazing Stories) çevrim içi olarak paylaşmasının ardından bir hayli yol kat etti. Proje, bilimkurgu ve teknoloji üzerine araştırma yapanlar için önemli bir kaynağa dönüştü. Sadece edebiyatçılar değil, aynı zamanda bilim insanları da eski fikirlerden ilhamla yeni icatlar geliştirebiliyor. Kendi makalelerini yazarken eskiden yazılmış hikâyelerden ve kelimelerden referans verebiliyor. Mesela William Gibson’ın 1982’de geliştirdiği Cyberspace kelimesi üzerinde koca bir cyperpunk türü filizlendi.

Karel Čapek’in, Isaac Asimov’un ortaya sürdüğü yasalar ve hikâyeler üzerine bilim insanları geri dönüp sosyal ve politik bazda araştırmalar yapıyor.

Bilimkurgu Sözlüğü Şimdilik Çağdaş Edebiyatı Yakalamaktan Uzak

Fakat bazı araştırmacılar göre sözlüğün eksik yönleri de var. Proje bilimkurgunun altın çağına odaklandığından, bünyesinde modern yazarları, mesela N.K. Jemisin’i ya da Nalo Hopkinson’u barındırmıyor. Sheidlower bunun farkında olsa da, sözlüğün amacına hizmet ettiğinden, bilimkurgu türünde karşımıza defalarca çıkan kelimelerin özüne indiğinden bahsediyor. Bu yüzden henüz yeni çıkan ve pek yaygınlaşmayan kelimeleri sözlüğe dahil etmiyor.

Sözlük bir ansiklopedi değildir,” diyor Sheidlower. “Ansiklopedi için bir sebep var, sözlük için de bir sebep var.

Bir kelimenin sözlüğe alınabilmesi için ya popüler kültürde yer alması gerekiyor ya da türün içinde sıkça kullanılması gerekiyor.

- Reklam -

Bilimkurgu Sözlüğü Historical Dictionary of Science Fiction

Sheidlower, sözlüğün hâlâ geliştirme aşamasında olduğunu ve bunu bir hobi olarak yaptığını da dile getirdi. Oyun, anime ve çizgi roman mecralarını da işin içine dahil ederek projeyi genişletmeyi düşünüyor. Yardım etmesi için gönüller arıyor.

Arşive erişmek için Historical Dictionary of Science Fiction sitesini ziyaret edebilirsiniz.

Buna benzer projeler de daha önce olmuştu. Bunlardan birisi de Jeff Prucher’in yayımladığı “Brave New Words: The Oxford Dictionary of Science Fiction” sözlüğü.

Tematik sözlüklerin literatürlerdeki yeri bir başka oluyor. Siz de buna benzer sözlükler hakkındaki paylaşımlarınızı Kayıp Rıhtım Forum’da okurlarla buluşturabilirsiniz.

Kaynak: Smithsonian Magazine

Fehim Nadirli

Mimarım. İTÜ mezunuyum. "Salgın" isimli bilimkurgu kitabım 2020’de yayımlandı. "Yazarlar ve Kitaplar" podcast'ini hazırlıyorum. Roman yazmakla uğraşıyorum.

Henüz yorum yok. Forum'a gelip sohbete katıl.

Avcının Son Gecesi - Dilruba Yıldız | Yazarının Kaleminden

Avcının Son Gecesi – Dilruba Yıldız | Yazarının Kaleminden

The Falcon and The Winter Soldier İncelemesi

The Falcon and The Winter Soldier İncelemesi: Aynı Başlangıç, Aynı Son