Devrim Beyaz
Kara Ölüm olarak anılan veba salgınının kökeni keşfedildi. Araştırmacılar, bir dönem milyonlarca insanın ölümüne kaynaklık eden hastalığın kökenine dair izleri Kırgızistan’da bir mezarlıkta buldu.
Güncel olarak Kırgızistan sınırları içerisinde yer alan mezar taşlarında, Orta Çağ zamanında Avrupa nüfusunun yarısını öldürdüğü tahmin edilen dünyanın en yıkıcı veba salgını Kara Ölüm’ün kökenlerine rastlandı. Ünlü salgında dünya çapında 75 milyon ila 200 milyon arası insanın hayatını kaybettiği kaydedilmişti.
Bu ünlü pandeminin kaynağı uzun yıldır tarihçiler tarafından tartışma konusu olmuş durumda. 14. yüzyıla tarihlenen iki mezar alanından çıkarılan cesetlerdeki DNA analizleri, dikkat çekici sonuçlar içeriyor.
Araştırmacılar ilk olarak 1880’lerde bu mezar alanını kazmış ve Süryanice yazılmış mezar taşı yazıtlarına ulaşmışlardı. 2017 yılında İskoçya’daki Stirling Üniversitesi’nden Phil Slavin, bu mezarları incelemeye aldı.
Slavin, kesin olarak tarihlendirilebilen 467 mezardan 118’inin yalnızca iki yıla ait olduğunu fark etti: Bu yıllar 1338 ve 1339’du. İki yıllık yoğun ölüm tablosu ise “şaşırtıcı” olarak tanımlandı.
“Aşırı ölümlü bir ya da iki yılınız olduğunda, bu o dönemde ters giden bir şeylerin olduğu anlamına gelir. Gerçekten dikkatimi çeken bir diğer şeyse, bu ölümlerin herhangi bir yıl olmadığı gerçeğidir. Çünkü Kara Ölüm’ün Avrupa’ya gelişinden yalnızca yedi ya da sekiz yıl öncesinden bahsediyoruz.”
Kara Ölüm Veba Salgınının Kökeni Kırgızistan’daki Mezar Taşları Sayesinde Keşfedildi
Aniden artan anormal ölüm oranları ve ölümlerin Avrupa’daki ünlü salgından önce gerçekleşmesi bir yana, mezar taşlarının üzerindeki yazılar da Kara Ölüm’ü işaret eden türdendi.
Bir mezar taşının üzerindeki kitabede Süryanice yazılmış, “Bu, mümin Sanmak’ın mezarıdır. O vebadan öldü,” ifadesi yer alıyordu.
Slavin ve çalışma arkadaşları, Kırgızistan’daki mezarlıklara gömülen 30 kişinin kalıntılarının Rusya’nın St. Petersburg kentindeki Büyük Peter Antropoloji ve Etnografya Müzesi’ne taşındığını tespit etti. Araştırma ekibi, mezardaki insanların nasıl öldüğünü anlamak için iskeletlerden DNA almak için izin istedi.
Araştırmacılar, yedi kişi için dişlerinden DNA örnekleri çıkarıp sıralayabildiler. Bu genetik materyalde, veba bakterisinin DNA’sını rastladılar. Bu da mezar taşlarında bahsedilen vebanın gerçekten de kemirgenlerden pireler yoluyla insanlara bulaşan veba olduğu bilgisi de doğrulandı.
Veba Akdeniz’e 1347 yılında Karadeniz çevresindeki bölgelerden mal taşıyan ticaret gemileri aracılığıyla gelmişti. Nature dergisinde yayımlanan araştırmaya göre, hastalık daha sonra Avrupa, Orta Doğu ve Kuzey Afrika’ya yayıldı ve nüfusun %60’ını ortadan kaldırdı.
Bugüne dek bazı tarihçiler Kara Ölüm’e neden olan vebanın Çin kaynaklı olduğuna inanıyordu. Bazıları ise Hazar Denizi yakınlarını kaynak gösteriyordu. Son olarak Hindistan da olası kökenler arasına girmişti.
Yapılan bu yeni araştırmanın, yalnızca Kara Ölüm’ün kökenini değil, bugüne dek dünyada dolaşan bütün veba türlerinin atasını ortaya çıkardığı ifade ediliyor.
Hastalığın tam olarak hangi hayvandan insana bulaştığı gibi henüz aydınlatılmamış bazı sorular hâlâ mevcut. Ancak bu keşfin, diğer tüm cevaplara da kapı aralayacak bir adım olduğuna inanılıyor.
Kara Ölüm salgınının kökeninin bulunmasına dair sizin görüşleriniz neler? Yorumlarınızı Kayıp Rıhtım Forum’da bizimle paylaşabilirsiniz.
Kaynak: Edition CNN
Henüz yorum yok. Forum'a gelip sohbete katıl.