Kongthong: İsim Yerine Melodilerin Kullanıldığı Masallara Yaraşır Hint Köyü

- Reklam -

Bangladeş sınırından çok uzak olmayan Kongthong isimli Hint köyünde kasvetli bir kış gününde, Shidiap Khongsti sakin melodik bir melodi söylüyor. Tıpkı ağlayan bir çocuğa annesinin okuduğu bir ninniye benziyor bu melodi. Dakikalar sonra cevap olarak başka bir melodi duyuluyor ve kuzeni ona doğru geliyor. Bu melodi öyle boş bir melodi değil, yıllardır bu köyde yaşayanlar melodileri isimleri olarak kullanıyorlar. Anneleri her yeni doğan bebeğe doğdukları hafta içinde farklı bir melodi veriyor.

Khasiler Meghalaya eyaletine bağlı Khasi Tepelerinin devasa kök köprüleriyle de bilinen yarı tropikal ormanlarında yaşıyorlar. Kongthong küçük bir bölgede yaklaşık 130 haneyi kapsıyor ve yerliler hiçbir zaman aynı melodiyi bir başkası için kullanmıyorlar, o melodiye sahip olan kişi hayatını kaybetse bile. Oyun alanlarında ya da uyumadan önce anneler melodinin kısa halini söylüyorlar. Ormanlarda ise genellikle 15-20 dakika uzunluğunda olan uzun halini.

Uzun yıllar, bu melodiler erkeklerin avlanmalarının işareti olarak kullanılsa da bu gelenek artık Kongthong’ta modern bir hale geliyor.

- Reklam -

Shidiap kısa boylu, zayıf 50’li yaşlarında bir kadın. Jainsen ya da Meglahaya’da yaşayan Khasi kadınlarının giydiği geleneksel uzun shawl giyiyor. Bambudan yapılmış küçük evinde bir bardağa lal sha ya da red chai dökerken kuzeni Barailang Khongsti’yi tanıtıyor. 23 yaşındaki Khasi kadını, kuzeninin ona ev işlerinde yardım ettiğini söylüyor. Barailang diğer Khasilerin aksine akıcı bir şekilde Hintçe konuşuyor:

“Bunun nasıl başladığını bilmiyoruz. Atalarımız avlanmaya giderken bu melodileri söylermiş. Doğadaki ruhların eğer birbirlerini bu melodilerle çağırırlarsa onları takip etmeyeceğini düşünürmüş.”

Kongthong, Ataerkil Değil Anaerkil Bir Toplum

Kongthong, -Khasilerin yaşadığı Meghalaya’nın diğer bölgelerindeki gibi- anne soyundan gelen bir geleneği izliyor. Çocuklar annelerinin soy adını alıyorlar ve mülk ailenin en küçük kızına kalıyor. “En küçük kız evi hiçbir zaman terk etmez, en sonunda da evin başı o olur,” diyor Kuzey Doğu Hill Üniversitesi’nde Sosyal Bilimler okulunun tarih profesörü C.A. Mawlong.

“Anne-çocuk bağı sadece klan üyeliğini değil aynı zamanda başarı ve miras anne soyundan geldiği için emaret haklarını da belirliyor.”

Khasi dilinde melodi verme geleneği jingrawai iawbei olarak geçiyor, bu tercüme edildiğinde “annenin şarkısı” ya da “klanın ilk kızının şarkısı” anlamına geliyor. Bu geleneğin nereden geldiği kesin olarak bilinmiyor.

Kongthong’da yaşayanların nüfuslarında yazılı bir isimleri oluyor çünkü melodiler çok uzun ve yazdırılması biraz karışık ve zor. Mawlong’a göre Khasiler birbirlerini isimlerle çağırmaktan kaçınıyor onun yerine abla, ortanca kardeş, küçük kardeş gibi ailevi terimleri kullanıyorlar.
“Melodilerin ruhları uzak tuttuğu düşüncesi muhtemelen bu geleneğin yasallaştırılmasını sağlıyor.”

Khasi İnsanları Evlendiklerinde Ne Oluyor?

Shidiap ve Barailang’a geri döndüğümüzde küçük evlerin olduğu bir patikadan yürüyorlar ve yerel futbol sahasına varıyorlar. Meghalaya’daki her köyde bir futbol sahası var. Barailang’a evlilik hakkında soru sorulunca utangaç gözüküyor. Çoğu Khasi köyünde evlilikler kâğıt üzerinde resmi hale gelmiyor.

“Eşimin farklı bir köyden olduğunu ve Kongthong’a yaşamaya geldiğini farz edin. Annem ya da teyzelerimden biri ona bir melodi verir.”

- Reklam -

Shidiap da bunu onaylıyor ve geleneği devam ettirecek olan gelinine bir melodi veriyor. Khadarshnong isimli başka bir bölgede de bu gelenek sürüyor fakat Kongthong’ta olduğu kadar evrensel değil.

Mawlong bu geleneğin Kongthong’taki turizmi canlı tuttuğunu söylüyor. “Kongthong genellikle bu gelenekle bilinse de sadece bununla kalmıyor.” Medya bundan söz ettikçe kasabaya turizm akını oluyor ve ekonomisi canlanıyor. Kasaba şu anda kendi halkının yönettiği konaklamaya sahip; 2 adet geleneksel bambudan yapılmış Khasi evi gelenlere kapılarını açıyor.

Koronavirüs Kongthong Köyünü de Etkiledi!

Mart 2020 sonunda Hindistan ulusal karantinayı duyurarak 1.3 milyondan fazla kişinin hareketini kısıtladı. Nisan ayının 5’inden beri Kongthong yeni ziyaretçi almıyor. Koronavirüs vakalarının görüldüğü başkent Shillong’a ulaşım olmadığı için yerli halk devletin desteğini bekliyor.

Komşular birbirleriyle yemeklerini paylaşıyor, kadın erkek herkes sebze tarlalarında ve portakal bahçelerinde çalışıyor.

Ocak ayına geri dönersek… Barailang ve Shidiap futbol sahasında oturduğunu görüyoruz. Barailang kuzenini – Shidiap’ın ilk oğlu- aramak için bir cep telefonu kullanmak istiyor fakat kuzeninin cep telefonu yok! Shidiap dağlardan gelen rüzgara karşı oğlunun melodisini söylüyor.

“Melodi verme geleneğimiz sürüyor, bununla gurur duyuyoruz.”

Günümüz teknolojik imkanlarında bile eski geleneklerini sürdüren ve birbirlerini isimlerle değil melodilerle çağıran bu halk hakkında siz ne düşünüyorsunuz? Orada yaşamak ya da bu geleneğe sahip olmak ister miydiniz? Kayıp Rıhtım Forum’da düşüncelerinizi paylaşmayı unutmayın.