Mars Buzulları: Kızıl Gezegen Geçmişte Soğuk Muydu?

Yeni incelenen bir krater Mars gezegeninin geçmişte nasıl bir yüzeye sahip olduğu konusuna yeni bir bakış açısı getiriyor. Mars buzulları teorisi Kızıl Gezegen’in geçmişiyle ilgili bildiklerimizi değiştiriyor.

Mars’ın antik tarihi bilim insanlarının ilgisini çekmeye devam ediyor. Günümüzde kurak olan gezegenin geçmişinde sıcak ve ıslak olduğu kesinleşirse, üstünde yaşam konaklamış olması ihtimalini de güçlendiriyor. Henüz isimsiz bir krater üzerine yapılan yeni bir çalışma da Mars’ın geçmişiyle ilgili başka bir olasılığı gün yüzüne çıkarttı.

Mars yörüngesinde gözlem yapan bir uzay aracı gezegenin güney dağlarındaki bir kraterin kuru zemininin görsellerini çekti. 54 kilometre genişliğindeki kraterin 3.7 ila 4.1 milyar yıl yaşları arasında olduğu düşünülüyor. Noachian Dönemi adı verilen bu zaman diliminde Mars’ın şu ana göre çok daha sıcak olduğu, su ve buz kütleleri barındırdığı düşünülüyor. Bu iki madde, Dünya’daki yaşamın da kaynağı olan faktörler.

Brown Üniversitesi’nde yapılan yeni çalışmada kraterin olağan dışı açıları ve jeolojik özellikleri incelendi. Ekip, bu kraterdeki oluşumların diğerlerinkinden farklı olduğunu gördü. Mars yüzeyindeki bütün kraterler bir zamanlar içlerinde akan su barındırdığını belli eden işaretlere sahip olsa da, bu kraterde suyun içeri girişini gösteren duvar delikleri veya yer altı kaynaklarını gösteren çatlaklar yoktu.

Ekibin şaşkınlığı, soruna yepyeni bir çözüm bulana kadar sürdü: Krater bir zamanlar buzullara ev sahipliği yapıyordu ve suyun kaynağı da tepeden başlayarak eriyen buzlardı.

Mars Buzulları Zamanla Eriyerek Nehirler Oluşturmuş

Bu buluşun tek bir krateri aşan bir önemi var. Buzulların var olabilmesi için Mars’ın zannettiğimiz gibi sıcak değil, eski zamanlarda da soğuk olması gerekiyor. Noachian Dönemi’nde dönemsel olarak ısınıp soğuyan Kızıl Gezegen, pek çok kraterin karakterini oluşturan nehir yataklarını, eriyen buzların akışıyla edinmiş olabilir.

Brown Üniversitesi’nde Doktora öğrencisi Ben Boatwright’ın açıklamaları şöyle:

“Bu açıklamayla Noachian ikliminin soğuk, muhtemelen dondurucu özelliklere sahip olduğu ortaya çıkıyor. Bazı Mars simülasyonları güney dağlarında soğuk sayesinde oluşmuş buzullara imkan verecek düzeyde. Yani, Mars’ın geçmişiyle ilgili tartışmalar hâlâ devam ediyor.

Soğuk ve buzullu senaryo şimdilik sadece teoride var; iklim modellerinden doğuyor. Buzullaşmaya dair ortaya çıkarttığımız kanıtlar ise teori ile gözlem arasındaki boşluğu eksiksiz doldurabiliyor. Önemli olanın da bu olduğunu düşünüyorum.”

Yeni teori heyecan verici olsa da şimdilik daha detaylı incelemeler yapılması mümkün değil. NASA’nın keşif araçları Perseverance ve Ingenuity, bahsedilen güney kraterlerinden çok daha farklı olan Jezero kraterindeki çalışmalarına devam ediyor.

Sizler Mars’ta yaşam olması konusunda neler düşünüyorsunuz? Yorumlarınızı Kayıp Rıhtım Forum’da paylaşmayı unutmayın.

Kaynak: Space