in ,

Dâhi Mucit Nikola Tesla ve Onun En Önemli 10 Buluşu

Bilim dünyasının belki de en özel isimlerinden birisi olan Nikola Tesla’ya ve onun en önemli icatlarından bazılarına göz atmaya ne dersiniz?

Nikola Tesla
- Reklam -
- Reklam -

Sırp kökenli Amerikalı mucit Nikola Tesla, adına patentli 300 civarı icada ve büyük fikirlere sahip bir isim. O her zaman çağının ötesinde yaşamış bir dâhiydi. Bilim dünyasının büyük atılım yaptığı 1900’lerde pek çok önemli bilimsel gelişmede katkısı bulundu.

Ne yazık ki fikirleri çoğu zaman teorik olarak çalışacak gibi görünse de meyvesini Tesla yararına vermeyi bir türlü başaramadı. Baş rakibi Thomas Edison ile çekişmeleri de kariyerini olumsuz anlamda etkiledi. Edison’ın ekonomik ve sosyal gücü karşısında gölgede kalan Tesla, hak ettiği değeri göremedi.

Yine de onun bilime katkısı oldukça özel. Tesla yeni icatlara öncülük eden, eşsiz bir mucitti.

- Reklam -

Tesla’nın meşhur çalışmalarından bazılarına birlikte göz atalım:

1. Tesla Bobini

tesla bobini

Tesla Bobini 1891’de icat edildi. Her bobinin kendi kapasitörüne (piller gibi enerji depolayan bir elektrik birimi) sahipti. Bobinler, açık havada kıvılcım oluşturabilecekleri bir aralığa bağlanır. Bunun sonucunda Tesla Bobini ile şimşek çaktırılabilir, vücuttan elektrik akımı geçirilebilir ve elektron rüzgârları oluşturulabilirdi.

Tesla Bobini’nin yaratılış amacı şehirlere kablosuz şekilde elektrik sağlamaktı. Fakat günümüzde Tesla Bobinlerine bilim merkezleri veya müzelerde eğlence amaçlı rastlayabiliyoruz. Tesla Bobininin önemi, mühendislerin elektriğin doğasını nasıl kullanacaklarını anlamalarına yardımcı olmasından gelmektedir.

2. Büyüteç Verici

Usilivayushhij peredatchik

Kablosuz şekilde elektrik aktarmayı kafasına koymuş olan Tesla, bunu daha fazla bir yükseklik kullanarak yapabileceğini düşünüyordu. 1899 yılında “büyüteç verici” adını verdiği en büyük ve en güçlü Tesla bobinini inşa etti. Bu verici 15 metrelik çapa ve 3 adet bobine sahipti. Milyonlarca volt elektrik ve o zamanın en büyük insan yapımı şimşekleri olan 39 metrelik şimşekler üretebiliyordu.

Problem Tesla’nın dönemine göre çok hırslı olmasıydı. Kablosuz elektriğin 2010’un ortalarında yeni yeni ortaya çıktığını düşünürsek, proje başarıya ulaşamamış olsa da niyeti oldukça etkileyici.

Büyüteç verici, Tesla’nın tüm dünyaya ücretsiz elektrik sağlamayı hedeflediği Wardenclyffe Kulesi’nin öncüsüydü. Kule projesinin çalışmalarına 1901’de başlandı fakat 1915’te finansal destekçiler çekilince proje yerle bir oldu. Proje Tesla’yı da yıktı. İflas kararı aldı ve psikolojik sorunlar yaşadı.

3. Tesla Türbini

nikola tesla 3

20. yüzyılın başlarında dünya arabalarda pistonlu motorların kullanımının yükselişine tanıklık etti. Pistonlu motorlarla rekabet etmek için Tesla kendi piston türbinlerini geliştirdi. Kanatsız ve bir haznede dönen disklerden oluşuyordu. Makine diskleri içeren ana hazneye girmeden önce yakıtın yakılması prensibi ile çalışıyordu. Yakıtın yanması motoru çalıştıran disklerin dönmesini sağlardı.

Tesla, motoru 1909’da test ettiğinde %60 yakıt verimliliğine sahip olduğunu gördü, ki bu günümüzde aldığımız en yüksek oranın %42 olduğunu düşününce oldukça etkileyici bir oran. İş dünyasının doğası yüzünden insanlar pistonlu motorları daha fazla yakıt satılacağından dolayı daha kârlı gördü ve günümüzde hâlâ kullanılan standart hallerini aldılar.

4. Tesla Usulü Röntgen: Shadowgraph

Shadowgraph

1895 yılında Alman bilim insanı Wilhelm Conrad Röntgen X-ışını adını verdiği gizemli bir enerji keşfetti. Eliyle kurşun perde arasına fotoğraf filmi yerleştirdiğinde, filmdeki elin kemiklerinin görüntüsünü oluşturduğunu fark etti.

Röntgen’in çalışmalarını halka duyurmadan önce Tesla’nın X-ışınlarından zaten haberi olduğuna dair bazı kanıtlar var. Tesla’nın X-ışınları hakkında kendisinin sürdürdüğü çalışmalar 1895’te Röntgen, çalışmasını halka duyurmadan kısa bir süre önce laboratuvarında yangın çıkınca sona ermişti. Çalışmadan ilham alan Tesla, elektron tüpleri kullanarak “shadowgraph” ismini verdiği kendi röntgenini oluşturdu. Ayağının röntgenini çekerek Röntgen’i tebrik eden bir mektupla gönderen Tesla Amerika’da ilk X-ışınları ile film çeken kişidir. Shadowgraphler röntgen makinelerinin geliştirilmesinde önemli bir rol oynamışlardır.

5. Radyo

tesla radyo

1895’te Tesla, 80 kilometre uzaklığa bir radyo sinyali iletmeye hazırlanıyordu, ancak bunu gerçekleştiremeden önce laboratuvarı yandı ve test gecikti. Bu sırada İngiltere’de Guglielmo Marconi isimli bir İtalyan kablosuz telgraflar üzerine çalışıyordu. 1896’da cihazı için patent aldı. Sistemi Tesla’nın inşa ettiğinden çok farklıydı, sadece iki devre kullanıyor ve uzun mesafeler boyunca iletemiyordu. Tesla’nın buluşu ise onu daha da güçlendirecek çoklu devreler kullanıyordu.

Tesla 1897’de patent başvurusu yaptı ve 1900’de patent verildi. Marconi ise 1900’de patent başvurusu yapıldığında, Tesla’nın cihazına çok benzediğinden reddedildi. Yılmayan Marconi, Andrew Carnegie ve Thomas Edison gibi güçlü destekçileri arkasında bulunduran kendi şirketini açtı.

1901 yılında Tesla’nın birkaç patentini kullanarak Marconi, Atlantik’in her yerine sinyal ulaştırabiliyordu. 1904 yılında hiçbir neden sunmadan patent ofisi kararlarını değiştirerek Marconi’ye patent haklarını verdiler. Bu kendisini radyonun mucidi yapmıştı. 1911’de Nobel Ödülü kazanan Marconi’yi Tesla 1915 yılında dava etti. Fakat yaşamının o döneminde devasa bir şirkete karşı savaşacak kadar güçlü ve zengin değildi. Dava Tesla’nın ölümünden birkaç ay sonra, 1943’te Tesla lehine çözüme kavuştu.

- Reklam -

6. Neon Lambalar

Nikola Tesla

Floresan ve neon ışıklar Nikola Tesla tarafından keşfedilmemiş olsa da ikisinin de gelişimine birçok katkıda bulundu. Tesla elektro partikülleri gazlar yardımıyla çalıştırmak üzerine deneylerinde dört farklı ışıklandırma türü geliştirdi. Örneğin, fosforlu bir madde kullanarak siyah ışığı görünür ışığa dönüştürdü. Neon tabelaları icat etti.

1893 Kolomb Dünya Fuarı’nda kendi sergisinde neon tabelaları gösterime sundu. Fikir popülerlik kazandı ve neon tabelalar günümüzün büyük şehirlerini aydınlatıyor.

7. Adams Enerji Santrali Trafo Evi

Nikola Tesla

Niagara Şelalesi Komisyonu, yıllarca şelalenin akış gücünü kullanacak hidroelektrik santrali kurmak için bir şirket arıyordu. İlk başta Edison’un doğru akım tesisini düşünüyorlardı, ancak Tesla’nın Westinghouse Electric tarafından sunulan alternatif akıma tanık olduktan sonra, 1893 yılında Westinghouse’a sözleşme teklif edildi. Westinghouse, Tesla’nın tasarımlarını kullandı ancak böyle büyük bir projenin çalışıp çalışmayacağı insanların aklında soru işaretleri bıraktığından dolayı finansman sağlanmasının önünde bir engel vardı.

Bunlara rağmen, şalter 16 Kasım 1896’da kaldırıldı ve Adams Enerji Santrali Trafo Evi New York’un Buffalo kentine güç vermeye başladı. On jeneratör daha eklendi ve New York’un tamamına güç verilmeye başlandı. Tesis bir devrimdi. Modern hidroelektrik santralleri için standartları belirledi.

8. İndüksiyon Motoru

Nikola Tesla

İndüksiyon motoru alternatif akım kullanır, stator ve rotor olarak esasen iki parçadan oluşur. Stator sabit kalır ve ortasındaki rotoru döndürmek için elektro mıknatısları kullanır. Dayanıklı, bakımı kolay ve maliyetleri azdır. 1880’lerde indüksiyon motorları için ayrı ayrı çalışan iki kişi vardı: Tesla ve Galileo Ferrari. Her ikisi de 1888’de, (Ferrari Tesla’dan iki ay önce) bulgularını sundu. Fakat Tesla patent konusunda daha çabuk davranmıştı. İndüksiyon motorları inanılmaz derecede etkileyiciydi. Günümüzde hâlâ elektrikli süpürgeler, saç kurutucular ve motorlu aygıtlarda bu motorlar kullanılıyor.

9. Teleautomaton

Nikola Tesla

1898’de Madison Square Garden’daki elektrik sergisinde Nikola Tesla, radyo dalgaları tarafından kontrol edilen bir tekne olan “teleautomaton”u sundu. Teknenin patentine bile sahip değildi çünkü patent ofisi akla uygun olmadığını düşündüğü bir şeyin patentini vermek istemiyordu. Fakat Tesla, sergide patent ofisinin yanıldığını ispatladı. Pille çalışan tekneyi, pervaneyi ve ışıkları radyo dalgaları ile kontrol etti. Bu buluş üç farklı alanda büyük bir ilk oldu.

İlki, televizyon kumandası ve garaj kapısı açıcıları gibi nesnelerin geliştirilmesini sağlayan uzaktan kumandalardı. İkincisi, tekne aynı zamanda en eski robotlardan biriydi, çünkü fiziksel olarak dokunulmadan insan tarafından kontrol edilebilen mekanik bir obje idi. Son olarak, robotik ve radyo kontrol teknolojisinin birleşimi Tesla’nın teknesini dronların dedesi yapıyor.

10. Alternatif Akım

Kuşkusuz, Nikola Tesla’nın en önemli icatları alternatif akıma katkılarından oluşuyor. Alternatif akımı icat etmediğini veya keşfetmediğini unutmamak gerekir. Ancak icatları alternatif akımın yaygın kullanımını sağladı. Tesla’nın alternatif akımının nasıl baskın bir güç sistemi haline geldiğinin hikâyesini, Edison hakkında konuşmadan anlatmak imkansız.

Nikola Tesla

Nikola Tesla, kariyerinin başlarında, şirketi doğru akımı geliştiren Edison için çalıştı. Doğru akım bir pile benzer, çünkü yalnızca dışarı elektrik verir. Doğru akımın sorunu, elektriğin uzağa gittikçe gücünü kaybetmesidir. Tesla’nın geliştirdiği alternatif akım ise sadece güç göndermekle kalmaz, aynı zamanda gücü tekrar kaynağa getirir. Bu geniş bir alana büyük miktarda enerji gönderilmesini çok daha uygulanabilir hale getirmiştir.

Edison alternatif akımdan nefret ediyordu ve Tesla’nın bu konuda tamamen yanıldığını düşünüyor, aralarının bozulmasına sebep oluyordu. Tesla işsizken kendi elektrik şirketi için para bulana kadar pek çok işte çalıştı. Çalışmaları, Edison’un alternatif akımı içeren patentlerinin çoğunu alan mühendis ve iş adamı Geroge Westinghouse’un dikkatini çekti.

1893’te Kolomb Dünya Fuarı’nı aydınlatmak için yarış başladı. Hem Edison hem Westinghouse fiyat tayin ettiler. Edison tüm fuarı 554.000 dolara, Westinghouse ise 399.000 dolara aydınlatabileceğini söyledi. Westinghouse anlaşmayı kazandı. Fuar başarıyla aydınlatıldı, alternatif akım popülerleşerek günümüzde kullandığımız baskın elektrik sistemi haline geldi.

Peki Nikola Tesla hakkında siz ne düşünüyorsunuz? Yorumlarınızı Kayıp Rıhtım Forum’da bizlerle paylaşmayı unutmayın!


* Plüton Bir Gezegendir Tartışması Yeniden Alevlendi

* SSCB Uzay Programı’nın Altın Çağında Propaganda Sanatı

Kaynak: TopTenz

Ozan Ercan

2002 yılında İstanbul'da doğdum. Büyükçekmece Recep Güngör Anadolu Lisesi'nin dil bölümünden mezun oldum. Marmara Üniversitesi’nde Fransızca Öğretmenliği okuyor, günlerimi büyük oranda müzik dinleyerek ve kitap okuyarak geçiriyorum. Oscar Wilde ve That '70s Show seviyorum.

Henüz yorum yok. Forum'a gelip sohbete katıl.

Turkiye Uzay Ajansi 3

Türkiye Uzay Ajansı’nın Logosunu Vatandaşlar Seçecek

Blair Witch inceleme

Blair Witch: Psikolojik Gerilim ve Atmosfer Odaklı Korkunun Başarılı Birleşimi