in ,

Toba Yanardağı Yaşamı Neredeyse Yok Etmişti: Patlama, Aynı Zamanda İnsanlığın Kaderini de Değiştirdi

Toba Yanardağı yaklaşık 70.000 yıl önce patlamış ve Dünya üzerindeki yaşamı ciddi ölçüde zora sokmuştu. Yeni çalışma, patlamanın insanlığın yeryüzüne yayılmasına katkı sağladığını gösteriyor.

Toba Yanardağı Patlaması - İnsanlığın Yayılımı
- Reklam -
- Reklam -

Toba Yanardağı, insanlığın yeryüzünde yaşamaya başladığı zaman diliminde meydana gelmiş en büyük süper patlama olarak anılıyor. Nature dergisinde yayımlanan yeni bir araştırma, patlamanın olası etkilerine dair bazı bulgulara sahip.

Yaklaşık 69.000-77.000 yıl önce Endonezya’da yaşanan Toba süper yanardağı patlaması doğal olarak bir süre Dünya’nın ikliminde değişikliklere yol açtı. Etiyopya’da elde edilen yeni bulgular, bazı antropologlara Toba’nın insan evriminin en büyük gizemlerinden biri olan insanlığın Afrika’nın dışına doğru yayılmalarına neyin sebep olduğunun çözülmesine yardımcı olabileceğini düşündürüyor. Yapılan yeni keşifler Afrika’dan göçün nasıl gerçekleştiğine dair temel varsayımları ters düz etme potansiyeli taşıyor.

Toba yanardağı patlamasının etkilerinin çok ama çok büyük olduğu ve en az 2.000 kilometreküp madde açığa çıktığı biliniyor. Çok daha küçük çaplı Tambora Yanardağı patlamasının meydana getirdiği Güneş ışınlarının önünü kapayan toz ve külden dolayı “yazsız bir yıl” yaşandığı göz önüne alındığında, Toba’nın muhtemelen birkaç yıl boyunca Dünya yüzeyinde soğumaya neden olduğunu söylemek mümkün. Tam olarak ne kadar olduğu belirlenebilmiş değilse de bir tahmine göre 5°C’lik bir düşüşün yaşandığı ve gezegeni kısa süreliğine buzul çağı koşullarına döndürdüğü iddia ediliyor.

- Reklam -

Toba Yanardağı Patlaması - İnsanlığın Yayılım

Her ne kadar iklim birkaç yıl içinde normale dönmüş olsa da o dönemler insanlığın atalarının yiyecek stokları yok denecek kadar azdı. Bu ise patlama sonrası koşulların insan nüfusunu 10.000’in altına düşürdüğü ve genetik düzlemde bir darboğaz yarattığını öne süren Toba felaket teorisinin doğuşuna ilham verdi. Teoriye ilişkin bir hayli tartışma söz konusu ve birçok kişi iklim üzerindeki etkilerin daha küçük çaplı olduğunu ve genetik darboğaza dair zamanlamanın yanlış olduğunu savunuyor.

Toba Yanardağı Patlaması Hakkında Yeni Bulgular Heyecan Yarattı

Arizona Eyalet Üniversitesi’nden Profesör Curtis Marean, Afrika Boynuzu’nda, özellikle de Kuzeybatı Etiyopya’da bulunan Shinfa-Metema 1 kazı alanında yapılan çalışmalara dayanarak bu bölgelerdeki yerleşimin patlama sonrasında da devam ettiği düşüncesinde. Marean yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı:

“Bu çalışma Güney Afrika’daki Pinnacle Point mağarasında elde edilen sonuçları doğruluyor. Toba patlaması Afrika’daki çevreyi değiştirmiş olabilir ancak insanlar patlamanın neden olduğu çevresel değişime uyum sağladı ve hayatta kaldılar.”

Marean ve meslektaşları, Shinfa-Metema 1 alanının başka anlamlara da sahip olabileceğini düşünüyor. Modern insanın, diğer Homo türlerinin ve hatta diğer büyük memelilerin Afrika dışına yayılmasına getirilen standart açıklama, Sina Çölü gibi normalde tehlike arz eden bölgeleri yeşillik araziye dönüştüren yağışlı dönemlerde oluşan “yeşil koridorları” takip ettikleri şeklinde.

Ancak Nil’in bir koluna kıyıdaş olan Shinfa-Metema 1’in anlatacak farklı bir hikâyesi var. Küçük bir arazi üzerinde, uzun süreli insan yaşamına işaret eden çoğu oldukça ufak boyutlarda yaklaşık 16.000 parça yontma taş bulundu. Yapılan tarihlendirme ise alanın bölgenin kuru olduğu dönemde işgal edildiğini gösteriyor. Yazarlar, nehrin akmadığı dönemlerde nehir yatağının bir dizi su birikintisine dönüştüğünü ve insanların su içmeye gelen hayvanları avlayarak hayatta kaldıklarını öne sürüyor.

Toba Yanardağı Patlaması Keşif

Bununla birlikte balık tüketiminde bu dönemde artış yaşandığı da belirtiliyor. Bunun sebebi muhtemelen su seviyelerinin düşmesiyle balıkları yakalamanın daha kolay bir hâl almasıydı.

- Reklam -

Kuzeydoğu Afrika’da Ekstrem Kuraklık Göçü Tetikledi

Toba’nın Kuzeydoğu Afrika’da özellikle aşırı kurak bir mevsim yaşanmasına neden olmuş olabileceği düşünülüyor.

Profesör John Kappelman, buradan hareketle Afrika’dan çıkışa ilişkin tartışmaya şu yorumu getiriyor:

“Muhtemelen insanlar kurak bir mevsim sırasında su birikintisinin içinde ve çevresindeki yiyecekleri tükettikçe yeni su birikintilerine taşınmak zorunda kaldılar. Bu nedenle mevsimsel nehirler, canlı nüfusunu kanallar boyunca bir su birikintisinden diğerine çeken bir işlev gördü ve muhtemelen yaşanan son Afrika dışına yayılma dalgasını tetikledi.”

Bu da insanların bir “yeşil koridor” vasıtasıyla değil de “mavi otoyollar” üzerinden Afrika’nın kıyılarına göç etmiş ve sonunda geçilecek noktalar bulmuş olması ihtimalini gündeme getirmekte.

Toba Yanardağı Patlaması

Ekip, Shinfa-Metema 1’de iz bırakanların, bu büyük göçü gerçekleştirenler olduğundan ve hatta onların ataları olduklarından şüphe ediyor. Bununla birlikte bu nüfusun geliştirdiği becerilerin Asya’ya potansiyel geçiş noktalarına yakın yerler de dahil olmak üzere Afrika’nın başka yerlerinde hayatta kalanlar arasında yaygın olabileceğini düşünüyorlar.

Peki siz bu konu hakkında ne düşünüyorsunuz? Yorumlarınızı Kayıp Rıhtım Forum’da paylaşabilir, daha fazlası için bizleri Google News’ten takip edebilirsiniz.

Kaynak: IFL Science

M. Yusuf Kaba

2002 yılında İstanbul'da doğdum. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nde öğrenim hayatıma devam ediyorum. İlgi alanlarım arasında kitaplar, animasyon yapımları ve oyunlar yer alıyor. Aynı zamanda amatör olarak fotoğrafçılıkla uğraşıyorum.

Henüz yorum yok. Forum'a gelip sohbete katıl.

Netflix Türkiye Nisan 2024 Takvimi

“Dead Boy Detectives”, “Parasyte: The Grey” ve “Rebel Moon 2″… İşte Netflix’in Nisan 2024 Takvimi

10 Yaşındaki Connor Esterson Senaryo Fikri Baba - Evde Tek Başına

10 Yaşındaki Çocuğun, “Baba” ve “Evde Tek Başına”yı Buluşturan Film Hikâyesi, Hollywood’un Gözdesi Oldu