Devrim Beyaz
Edebiyatımızın usta yazarlarından Orhan Pamuk, geçen günlerde sosyal medyada paylaşılan kısa bir videosu ile gündem oldu. Pamuk, videoda lisede öğrendiklerinin kendisine katkısının sıfır olduğunun altını çiziyor. Yazarın bu sözlerine, Pamuk’un da mezun olduğu Robert Kolej’inden bir edebiyat öğretmeni de cevap verdi: “Yadırgadık.”
Sosyal medyada paylaşılan ve kısa sürede viral olan videoda Orhan Pamuk şu ifadeleri kullanıyor:
“Bir ezberdir gidiyor. Altı yıl lisede edebiyat okudum. Diyelim dünya çapında bir yazarıyım Türkiye’nin. Okulda öğrendiklerim neye yaradı? Sıfır, sıfır…”
Pamuk’un eğitim sistemini eleştirdiği bu açıklaması; ülkemizde sıklıkla gündeme gelen eğitim problemini de bir kez daha tartışmaya açtı.
Orhan Pamuk'un liselerdeki eğitim hakkındaki yorumları.pic.twitter.com/ndJZgr7GMK
— Kayıp Rıhtım (@KayipRihtim) December 19, 2020
Hacivat Karagöz Neden Öldürüldü, Neredesin Firuze, O Şimdi Asker gibi filmlerin senaristi Levent Kazak; bu videoyu Twitter profilinde paylaşarak şu yorumda bulundu:
“Parasız yatılı ve devlet okullarında okudum. Ortaokulda hocamız sayesinde şiirler okuduk/yazdık, lisede hocamız Tülin Aybars edebiyata nasıl yaklaşabileceğimizi, gündelik hayatla sanat arasındaki ilişkinin nasıl kurulabileceğini gösterdi bize. Minnettarım.”
Sonrasında pek çok kullanıcı Levent Kazak’a hak veren gönderiler paylaştı. Öte yandan, Orhan Pamuk’un eğitim sistemi hakkındaki eleştirilerine katılan da pek çok sayıda kullanıcı gözlemlendi.
Orhan Pamuk Tarafından Yapılan Eğitim Eleştirilerine Robert Kolej Edebiyat Öğretmeninden Yanıt
1973 yılında Robert Kolej’den mezun olan Orhan Pamuk, eğitimine İstanbul Teknik Üniversitesi’nde mimarlık ve İstanbul Üniversitesi’nde gazetecilik okuyarak devam etti.
1981 yılından beri Robert Kolej’de görev yapan edebiyat öğretmeni Mehmet Uysal da Pamuk’un açıklamalarına bir yorum getirdi.
Hürriyet’e konuşan Uysal, Pamuk’un döneminde edebiyat eğitiminin çok daha farklı olduğunu ve artık her şeyin değiştiğini ifade etti.
“Onun öğrencisi olduğu hocaların bir kısmını da ben mesleğimin ilk yıllarında tanıma imkânı buldum.
“Hepsi çok kıymetli edebiyat öğretmenleri aslında. Ancak bahsettiği yıllar 70’li yıllar. O zamanki edebiyat eğitimiyle bugün arasında büyük fark var. Biz öğrencilerimizle bugünden başlayıp geriye doğru gidiyoruz. Mesela 11. sınıflarda seneye başlarken batılılaşma süreci konuşuyoruz. Bu bağlamda Orhan Pamuk’un ‘Sessiz Ev’ romanını okuyoruz mesela.
“Konunun Tartışılmasını İstiyor”
“Onlara birtakım yazılar yazdırıyoruz. Çocuklarla bunları tartışıyoruz. Tahminime göre Orhan Pamuk’un bu ifadeleri kullanmasının sebebi o dönemin sistemine bir serzeniş olabilir. Modern edebiyat, çağdaş edebiyat diyebileceğimiz türleri inceleme imkânı biz de bulamadık. Orhan Pamuk roman anlayışında köklü değişiklik yapmış yazarlardan biri. Bu iddialı bir cümle. Bunu böyle kullanmasının sebebi de bu konunun tartışılmasını istemesi bence. 80’li yıllarda Orhan Pamuk romanları peş peşe çıktığında çok eleştirildi.
“Diliyle ilgili, Türkçeyi kullanmasıyla ilgili, kurgularıyla ilgili hatta post modern anlayışından dolayı başka metinlerden yararlanmasıyla ilgili… Bunlar bizim alışık olduğumuz yöntemler değildi. O yüzden hepimiz Orhan Pamuk’u yadırgadık. O nedenle böyle bir şey söylemesini irkilmemiz için olumlu bir şey olarak düşünüyorum ben. Elbette bir şey öğrenmemiş olması mümkün değil. Yoksa başka türlü böyle bir yazarın çıkması mümkün değil. Elbette hocalarından bir şeyler öğrendi. Ancak bekledikleri ya da istedikleri değildi ya da yeniliklere açık bulmadı onları. O yüzden söylemiştir diye tahmin ediyorum.”
Peki siz Pamuk’un açıklamalarına ve kendisine gösterilen tepkiye nasıl yaklaşıyorsunuz? Yorumlarınızı Kayıp Rıhtım Forum’da bizimle paylaşabilirsiniz.
Kaynak: Hürriyet
Orhan Pamuk açıklama yaptığına göre yakında yeni bir kitabı çıkacak demektir.
Robert Kolej’de okuyan bile böyle söylüyorsa…
Celal Şengör de kendi gittiği dönem Robert Kolej eğitimini sert eleştirmişti.
Bende Orhan Pamuk’un konunun konuÅulmasını istediÄi için bu tarz bir açıklama yaptı diye düÅünüyorum.
Aslında kitap önce 2019’de çıkacaktı, gecikti. Kitabın sene baÅında bittiÄi söylenmiÅti, 2020’de ise muhtemelen salgın bitsin diye beklendi. Kitabın ismi 3-4 yıl önce duyurulmuÅtu, 2017’den bu yana Veba Geceleri her sene çıkacak diye bekleniyor.
Bana kalırsa ortada bu kadar yadırganacak bir durum yok. Evet kendisinin en iyi kolejlerden birine gidip de bunu söylemesi neredeyse komik ama haklı da bir yandan. Ülkemizin eğitim sistemi çok yetersiz. Bunu normal halktan biri söyleyince hepimiz kabul ediyoruz da neden bir ünlü çıkıp söyleyince gururumuza dokunuyor ki? Liseyi 2 yıl önce bitirdim ve ben de açıkçası pek bir şey hatırlamıyorum derslerden. Kendi bölümüm olan İngilizce derslerinde bile son sene özel liseye geçene kadar hiçbir şey öğrenmemiştim ne yazık ki.
Fildişi kulesinden sadece belirli zamanlarda çıktığı için tek amacının konuyu konuşmak olduğuna inanmıyorum. Ama söylediklerine tamamen katılıyorum. Bu arada kitabının konusu da tam denk gelmiş, büyük ihtimalle satış rekorları kırar pandemiden dolayı.