2.000 Yıl Önce Alaska’da Patlayan Volkan, Roma Tarihini Değiştirmiş Olabilir

İki bin yıldan daha uzun süre önce Alaska’da patlayan bir volkan, dönemin ikliminde devasa değişikliklere yol açtı ve belki de Roma İmparatorluğu’nun kuruluşuna sebep oldu.

Jül Sezar’ın MÖ 44’teki katlini takip eden süreç Akdeniz bölgesinde kaos dolu geçti. Dönemin belgelerinde görülen, Kuzey Yarımküre’de suikastten sonraki yıllardaki anormal soğuklar da toplumsal huzursuzluğa katkıda bulunmuş olabilir. Bilim insanları sıra dışı hava koşullarında bir volkanın rolü olduğundan şüphelense de patlamanın nerede gerçekleştiğini bilmiyorlardı.

Nevada Çöl Araştırma Enstitüsü’nden Joseph McCornell ve ekibi Grönland ve Rusya Buzullarından topladıkları beş buz parçasını incelediler. Hepsinde MÖ 43’ten kalma yüksek sülfür oranları buldular. Ekip buzlardaki kül parçalarını Alaska’daki Okmok Volkanı’yla eşleştirdi.

McConnel araştırmaları için enstitü içinde tasarlanan ve yapılan özel bir sistem kullandı. Buzu itinayla eritip suyu sensörlerle dolu bir boru içerisinden geçiriyorlar, yüzlerce tüple karman çorman gözüken sistem son derece hassas. Hepsi tek bir maddeyi algılamak için kullanılan tüplerin sonucunda suyun içinde 30 element ve pek çok farklı madde tespit ediliyor.

İklim Değişikliği, Kıtlık ve Salgın Hastalıkları Beraberinde Getirince Roma Tarihi de Değişti

Oluşturulan simülasyonlar, patlamanın atmosfere yaydığı güneş yansıtıcı parçacıkların Akdeniz’de havanın normalden 7 derece daha düşük seyretmesine yetecek düzeyde olduğunu gösterdi. Bu soğukluklar da dönemin yazarlarının bahsettiği kıtlık ve salgın hastalıklara sebep olmuş olabilir.

MÖ 42’de ölen ve Roma Cumhuriyeti’nin son devlet adamlarından olan Cicero mektuplarında patlamanın gerçekleştiğinden şüphelenilen zamanlarda aşırı soğuk havalardan bahsediyordu. Romalı biyografi yazarı Plutarch da aynı dönemlerde İtalya ve Yunanistan’daki ayrıca Marcus Antonius’un ordusundaki sıra dışı kıtlıkları kitaplarında belirtmişti. Tarihçi Appian MÖ 42’de Roma’nın kıtlıklarla mahvolduğunu yazıyordu.

Akdeniz’in batı yakasında gözüken kıtlıkların benzerleri, doğuda da eksik değildi. Mısır aynı dönemde yaşadığı kıtlık sonucu eski ihtişamından yoksun kalmış bir medeniyet haline geldi ve Sezar’ın halefi Octavian ordularını Mısır’a sürdüğünde fetih kolaylaşmış, Cumhuriyet’in İmparatorluk haline gelişi için önemli bir adım daha atılmıştı.

Bilim insanları geçmişte dünyanın iklim değişikliklerine gösterdiği tepkilerin kıtlık, salgın hastalık ve toplumsal huzursuzluk şeklinde boy göstermesinin günümüze de ışık tutuyor olabileceğini belirtiyor.

Siz bu konuda ne düşünüyorsunuz? Alaska’daki Okmok Volkanı’nın patlaması ile Roma tarihinde ve dünyanın önemli kısmında böyle büyük bir rol oynamış olabilir mi? Kayıp Rıhtım Forum’da yorumlarınızı bekliyoruz.

---

* Tambora Yanardağı Patlaması: Dracula ve Frankenstein’ın Gizli Mimarı

Kaynak: Science Mag