Doğancan Gedik
Netflix’in tarihin en büyük imparatorluklarından biri olan Roma İmparatorluğu’nu anlattığı belgesel serisi Roman Empire, her sezon önüne farklı bir isim alarak karşımıza çıkıyor. İlk sezon Commodus: Reign of Blood, ikinci sezon Julius Ceasar: Master of Rome, üçüncü ve şu an için son sezon ise Caligula: The Mad Emperor.
İsimlerinden anlaşılacağı üzere her sezon bahsi geçen liderin hayatını konu alıyor ve sezonlar kronolojik ilerlemiyor. Dolayısıyla ilginizi en çok çeken sezondan başlamanızda hiçbir problem yok. Ben eleştirimi Caligula ve Ceasar’ı anlattığı üçüncü ve ikinci sezonlar üzerinden yapacağım.
İlk sezonu 2016 yılında yayınlanan dizinin sezonlar arasında konusuyla birlikte oyuncu kadrosu da değişiyor. İlk sezonda hikaye anlatımını yapan Sean Bean dışında oyuncu kadrosunda göze çarpan büyük bir isim yok. Bu oyuncular ile oluşturulan sahneler aracılığıyla yapım bir nevi dizi şeklini alıyor. Bu şekil konuyla ilgili uzmanların, akademisyenlerin yorumları için bölündüğünde tekrar dizi formatından uzaklaşıp belgesel formatına dönüş yapıyor. Seri sezon başı sırasıyla altı, beş ve dört bölümden oluşuyor. Bölümler ise ortalama 40 – 50 dakika civarında olduğundan izleyiciyi pek sıkmamayı başarıyor.
Aynı Sokak, Aynı Kostüm, Aynı Yapı
İlgimi fazlasıyla çektiği için ilk olarak tam adıyla Gaius Julius Ceasar Augustus Germanicus’un, ona takılan adıyla Caligula’nın anlatıldığı sezonu izleyip daha sonra ikinci sezonu izledim. Yapımı izlemeye başladığınızda sizi ilk kendine çeken, giriş jeneriği oluyor. Jenerik tema müziği eşliğinde Antik Roma heykellerinin tek tek yıkılışından oluşuyor ve oldukça etkileyici. Tema müziği ise enfes, kulakta kalıcı. Zaten kullanılan tema müziği, ünlü filmlere yaptığı çalışmalardan tanıdığımız Hans Zimmer’ın ve ortakları Steve Kofsky ile Russell Emanuel’in kurduğu Bleeding Fingers Music’e ait.
Jenerik bittiğinde ve bölüm başladığında ise gözünüz bir şeylere takılıyor. Fakat bu kez jeneriğe nispeten görseller biraz göz tırmalayıcı. Prodüksiyonun yetersizliği küçük bir bütçe ile oluşturulmuş bir seri izlenimi uyandırıyor. Orduya konuşma yapılırken maksimum yirmi kişi sayabiliyor oluşumuz – kısaca dublör eksikliği – geçiş sahnelerinde, sezon ve dolayısıyla yıl fark etmeksizin aynı görsellerin, yapıların kullanılıyor olması, yer yer göze batan set ve dekor, anlatılan birçok savaş için benzer ya da aynı görüntülerin kullanılması, kesinlikle seyir zevkini düşürebilecek etkenlerden.
Tarihi Bir Belgeselde Tarihi Tutarlılık Arayanlar, Dikkat!
Prodüksiyonu görmezden gelirsek, yaşanmış olayların kurguda sunumu oldukça ilgi çekici bir seyirlik sunuyor. Olayların tarihte nasıl geliştiğini, sonuçlandığını bilmiyorsanız kendinizi sonraki bölümü, merakınıza yenik düşüp başlatmış bir şekilde bulabilirsiniz. Fakat seriye bu noktada da getirilmesi gereken eleştiriler var. Evet, olayları zaten biliyorsanız da izleyebileceğiniz bir belgesel olmuş ama bazı hataları yahut eksik noktaları, atlanan yerleri fark etmeniz kuvvetle muhtemel. Örnek vermek gerekirse, Caligula’nın deliliğine en güzel örneklerden olan atı Incitatus’a Senato’da yer vermesi olayına değinilmiyor. Buna eksik anlatım diyebiliriz, tercihen kurgudan çıkarılmış diyebiliriz fakat dahası da var.
Seride ne yazık ki yanlış anlatım da var. En önemli örneği ise, seride Cleopatra’nın Makedon Yunan kökenlerine asla değinilmiyor. Hatta konu hakkındaki uzmanlar bile kardeşi Ptolemy ve Cleopatra hakkında konuşurken ısrarla her defasında ‘Egyptians’ (Mısırlılar) sözcüğünü kullanıyorlar. Nitekim yapımın verdiği bilgiler güvenilirliğini kaybediyor. Yine de yapım hala kötü bir belgesel olmamayı başarıyor. Nedeni de şu: yapım sezonun odak noktasındaki liderin hayatının her detayını, eksiksiz anlatmayı vadetmiyor. Evet, eksik veya yanlış noktalar var yalnız tutarlı noktalarla kıyaslandığında oldukça azlar.
Çok Eleştirdik Ama İyi Hoş Şeyler de Barındırıyor Seri
Seride oyuncu kadrosunda büyük isimler yok demiştik fakat buna rağmen göze batan, inandırıcı olmayan, abartı oyunculuk yok denecek kadar az. Hatta oyunculuklar çoğu kısımda, hikayenin anlatımıyla birlikte iyi işliyor. Seri sayesinde Ceasar’ın orduya mensup sıradan bir piyadeyken adım adım Roma Cumhuriyeti’nin diktatörü rolüne yükselişini, Roma’nın cumhuriyetten imparatorluğa geçiş sürecini, Caligula’nın deliliğine rağmen uyguladığı zekice hamleleri ortalama bir prodüksiyonla da olsa izleyebilmiş oluyorsunuz.
Verilen bilgilerin doğruluğu ile yanlışlığı konusunda ise ön bilgi devreye giriyor. Konu hakkında belli bir birikimle izlendiğinde belki söz konusu hatalar fark edilecektir. Ama önemli olan, serinin düşük bütçesi, az ve yetersiz bölüm sayısı gereği olsa gerek zaten giriş seviyesinde, yüzeysel bir anlatım sunması. Tarihteki bazı olaylara diğerlerinden daha çok ağırlık verilmiş olsa da seri yine de genel olarak giriş seviyesinde bir bilgi sunmaktan öteye gidemiyor, gitmiyor. Bunu merak uyandırıcı anlatımı ve fena olmayan oyunculuklarıyla harmanladığından seri bittiğinde konuya ilginiz oluşmuş oluyor. Bir nevi sizi ileri okuma yapmaya itiyor diyebilirim. İşte bu da serinin en iyi yanlarından biri.
Çeşitli Mecralarda Roma
Malum dünyanın gördüğü en büyük imparatorluklardan biri Roma İmparatorluğu. Dolayısıyla sinemada, televizyonda, edebiyatta ve daha birçok alanda kendine defalarca yer buldu ve bulmaya da devam edecek. Popüler mecrada belli bir yeri var koruduğu. Bu belgesel de Netflix’in bu alandaki pastadan kendine pay çıkarma girişimi olarak görülebilir.
Roman Empire dizisinin belgesel oluşu dışında tüm bu havuzda tercih edilmesini sağlayacak başka da pek bir özelliği yok anlayacağınız. Seri hakkında bir iptal açıklaması olmadığı gibi yeni sezon duyurusu da yok. Yine de 2020 yılının nisan mayıs ayları gibi yeni bir sezon gelmesi bekleniyor.
O zamana dek, tarihe, Roma’ya, tarihi belgesellere ilgililere yapıma bir şans vermesini tavsiye ediyorum.
Sizler Roman Empire dizisini izlediniz mi? İzlediyseniz nasıl buldunuz? Görüşlerinizi Kayıp Rıhtım Forum‘da yazabilirsiniz.
Henüz yorum yok. Forum'a gelip sohbete katıl.