Oxford, 2021 Yılının Kelimesini “Vax” Olarak Belirledi

Oxford English Dictionary, 2021 yılının kelimesini seçti. Ünlü sözlük markası, “Vax” kelimesini yılın sözcüğü ilan etti.

Oxford English Dictionary (Oxford İngilizce Sözlüğü) tarafından seçilen ve Türkçede aşı anlamına gelen “vaccine” kelimesinin kısaltmış formu “vax” yılın kelimesi oldu.

Koronavirüs pandemisi süresince aşı kelimesi hayatın merkezine girdi. Pfizer, AstraZeneca ve Moderna adları gündemden düşmezken, yılın kelimesinin aşı sözcüğünün kısaltılmış hâli olması kaçınılmaz seçeneklerden biriydi.

Zorlu geçen 2020 yılını özetlemek neredeyse imkansız olsa da, gündem şüphesiz dillerden düşmeyen “aşı” kelimesi etrafında şekillendi.

Oxford İngilizce Sözlüğü, aşı anlamına gelen “vax” kelimesinin geçen yıldan 72 kat daha fazla kullanıldığını ifade etti. Aşı ile ilgili olan, “ fully vaxxed” ve “vax cards” gibi kelime gruplarının da bu süreçte kullanımı arttı.

Ayrıca “aşı dağıtımı” ve “aşı pasaportu” gibi ifadeler, Aralık 2020’den 2021’in Mart ayına kullanımı artan deyimler oldu.

Oxford Languages’ın analizine göre, yine iğne ve aşı gibi anlamlara gelen ve Amerikan İngilizcesinde kullanılmaya başlayan “jab” kelimesi de artık İngiliz İngilizcesinde de kullanılıyor. Ayrıca İskoçya’da da “jab” kelimesi aşı yerine kullanılan kelimeler arasında yer aldı.
Diğer yandan, “vax” “anti-vax” ve “anti-vaxxers” gibi ifadeler, aşı karşıtlarını tanımlamak için kullanıldı.

Oxford Tarafından 2021 Yılının Kelimesi Seçilen “Vax” Tüm Dünyada Farklı Formlarda Popüler

Merkezin açıklamasına göre, aşı kelimesinin kullanımı diğer dillerde de arttı. Mesela Portekiz’de “vacina” anlamına gelen aşı, son 10 yıl içinde 10 kat daha fazla anıldı.

Merkez başkanı Casper Grathwohl, günlük hayatta kullanılan kelimelerin analizini yaptıklarında, “aşı”nın tüm endişelerin merkezindeki kelime olduğundan bahsetti. Aşının, sağlık çevresinde gelişen konuşmaları ve düşünceleri değiştirmesinin beklenen bir sonuç olduğunu ifade etti.

Cardiff Üniversitesi’nde toplum dil bilimi üzerinde çalışmalar yapan Dr. Mercedes Durham ise kelimenin kullanımına dair farklı bir bakış açısı getiriyor. Durham “vax” kelimesinin farklı kelimelere eklenip yeni ifadelere uygulanabileceğinden bahsediyor.

Durham, “vax” kelimesini nitelik olarak, esprili bir şekilde hazırlanıp internet ortamında yayılan video ya da deyişlerin adı olan “meme” kelimesine benzetiyor.

Sosyal medyanın etkisinden de bahseden Mercedes Durham, küçük bir grup tarafından kullanılsa bile kelimenin, beklenmedik bir etkileşimle yayıldığını söylüyor.

“Vax” kelimesinin hızla yayılan kullanımına dair, belirtilen raporda şu ifadeler yer alıyor:

“Sözlük bilimciler için, tek bir konunun dilde böyle ani bir etkiye neden olması ve bu kadar kısa bir sürede, günlük iletişimimizin önemli bir parçası haline gelmesi nadir bir durum.

Yıl boyunca tıpta aşı üzerinde olan çalışmalar ve gelişmelerin sunduğu raporlarla, Oxford Languages da dünya çapında aşıyla ilgili olan kelimelerin izini sürdü.”

Sizler “vax” kelimesinin, yılın kelimesi olarak seçilmesi hakkında neler düşünüyorsunuz? Sizce Türkçede yılın kelimesi hangisi? Yorumlarınızı Kayıp Rıhtım Forum’da bizimle paylaşabilirsiniz.

Kaynak: The Guardian