Konuk Yazar
Pedram Türkoğlu, Yaşayan Dinozor: Avian adlı kitabının yazım serüvenini anlatıyor. Kuşların Evrimi ve Atalarının Serüveni alt başlığını taşıyan eser, Türkçe paleontoloji literatüründeki önemli bir boşluğu doldurmayı hedefliyor. Türkoğlu, kitabının ortaya çıkış sürecini, yazım aşamasını ve yayınevi tercihini Kayıp Rıhtım okurları için kaleme aldı.
Kitabın ana amacı benim için hep şuydu: Dinozorları gerçekten ne kadar tanıyoruz? Ya da tanımak istiyoruz? Onları anlamak için gerçekten çaba sarf ediyor muyuz? Yoksa sadece popüler kültür üzerinden mi izliyoruz?
Yaşayan Dinozor: Avian Kitabının Doğumundan Önceki Süreci
Kitabın doğumdan önceki süreci, benim çocukluğuma kadar uzanıyor. İlkokuldan önce sürekli dinozorları merak eder, figürlerini toplardım. Fakat sadece toplamakla kalmaz, oyuncakların ve figürlerin ne kadar “gerçekçi” olduğunu eleştirirdim. Gerçeğinden uzak oyuncaklar asla ilgimi çekmezdi. Halbuki bu konuda eğitim almamış bir çocuk ne kadar gerçekçi olduğunu nasıl anlayabilir ki? Orası tamamen duygusal ve kafama ekilmiş “Jurassic Park” algısı ile şekilleniyordu. Disney’in Dinosaur animasyonu, Hollywood’un Jurassic Park filmi, BBC’nin Walking with Dinosaurs belgeseli beni en çok etkileyen yapımlar olmuştu.
Kitabın Tohumlarının Ekilmesi
Tıp fakültesine girmeden önce paleontolog olmak hep hayalimdi, fakat fakülteye girdikten sonra bu hayalden uzaklaşmak istemedim. Aksine bu alanda akademik düzeyde okumalara başladım. Kitabın tohumlarının ekilmesi ise burada başladı. Yaklaşık 7 sene önce Evrim Ağacı isimli platformumuzda paleontoloji yazarlığına başladım. Özellikle Jurassic Park’taki hataları incelemek en çok keyif aldığım nokta olmuştu. Toplumda da bu konuda inanılmaz fazla yanlış bilgi dolandığını görünce bu konuya müdahale etmem gerektiğini düşündüm. Yaklaşık 2 yıl süren bir okuma ve yazma döneminden sonra aklıma bu içerikleri derleyip bütünleştirip Türkçe literatüre kazandırmak geldi. Hem daha faydalı olacak, hem de okuması daha kolay olacaktı. Yani literatürde bir eksiklik fark etmiştim, o eksikliğin dolduğunu görmeyince ben doldurmak istedim.
Kitabın Doğum Sancısı
Evrim Ağacı’nda editörlük yapmaya başladığım dönemde, paleobiyoloji hakkında yazmayı bir kenara bırakıp, bütün enerjimi kitap için harcamaya başladım. Haftalar süren bir literatür taraması işine girdim. Özellikle meşhur Velociraptor ve Tyrannosaurus rex üzerindeki çalışmaları tek tek okumaya çalıştım. Önemli işlere imza atmış paleontolog ve paleobiyologları takip etmeye gayret gösterdim. Kitabın kaynakça kısmının bu kadar kalın olmasının nedeni, akademik açıdan olabildiğince değerli olmasını istememdi.
Ancak büyük bir problemim vardı: Görsellik! Zira anlattığım konu büyük mertebede görsellik ve anatomi üzerinden ilerliyor. Bu yüzden görseller olmadan bu kitap bir hiç olurdu. Dolayısıyla takip ettiğim paleo-sanatçılara (paleoartistlere) kullanmak istediğim görseller ve illüstrasyonlar için teker teker mail attım. Oyun şirketlerinin çizimleri kullanmak için onlara da mail attım. Sağ olsunlar bazıları isteğimi kabul etti ve isimlerini her görselin altında belirttim.
Yayınevi Süreci
Kitap yazmanın en önemli basamaklarından biri de yayınevi tercihidir. Yayınevi sizi tercih etmeli, siz de onu… Zamanında Bilim ve Ütopya isimli aylık bilim dergisinde birkaç yazı yazmıştım. Derginin genel yayın yönetmeni Emrah Maraşo ile görüşüp, yayınevi önerisi istemiştim. Sağ olsun kendisi de birlikte çalıştığı Say Yayınları’nı önerdi. Kendileri ile görüştüğümde fikrimi beğendiklerini ve kitabı uygun gördüklerini belirttiler.
Aylar süren okuma, yazma, derleme ve düşünme evrelerinden sonra 100 küsur sayfa yazmıştım ve olabildiğince derdimi anlatmıştım. Fakat buradaki problem, kitap roman gibi olmuştu. Başlıklarla bölünmemiş bir bilimsel kitabın okunması ve anlaşılması ne kadar zordur tahmin bile edemezsiniz.
Hal böyle olunca yayınevi kitabın sayfa sayısının 200’e yakınlaştırılmasını talep etti. Başlıklar konusunda bir şey demediler, ancak benim içime sinmemişti. Benim de fakültedeki eğitimim gittikçe zorlaştığı için taleplerini reddetmek zorunda kaldım ve kitabı rafa kaldırdım. Zira fazlasıyla zamanımı alıyordu ve tıp fakültesindeki başarımı etkiliyordu.
Aradan aylar geçti ve pandemi girdi. Bu dönemde tekrar motivasyonumu kazanıp, başka bir yayınevi ile görüşmek istedim. Neden Evrim Ağacı ile çalışan Ginko Bilim olmasın dedim? Hemen sevgili dostum ve akıl hocam Çağrı Mert Bakırcı ile konuştum, sağ olsun kendisi de bütün süreç boyunca beni hep desteklediği için Ginko ile konuşup ayarladık. Diğer yandan yazarlık konusunda tecrübelerini bana aktaran sevgili Arsel Berkat Acar da bana bu süreçte ne yapmam gerektiğini uzun uzun anlattı.
Yayımlanma Süreci
Yayınevi ayarlandı, kitabı tam kapanma sürecinde baştan sona revize ettim. Yeni gelişmeler ekledim, kaynakçaları düzenledim, içeriği başlıklandırdım ve görselleri düzenleyip hazırladım. Artık yayımlanmaya hazırdı!
Yayınevine gönderdim ve editöre ilettiler. Editör ile birlikte bölüm bölüm kitabı tekrar değerlendirdik. Yaklaşık 6-7 ay süren bir editörlük sürecinden sonra basıma hazırdı. Kapak fotoğrafı da benim için en önemli kısımlardan biri olduğu için, içerikte de çok yardımı dokunan paleo-sanatçı Frederic Wierum ile görüşüp, açık kaynak olarak paylaştığı görsellerden birini kullanmak istedim. Böylece Avian doğdu…
Pedram Türkoğlu
Yaşayan Dinozor: Avian hakkındaki yorumlarınızı bizimle Kayıp Rıhtım Forum üzerinden paylaşabilirsiniz. Sitemizdeki diğer yazar maceralarına ulaşmak için buraya tıklayabilirsiniz.
Henüz yorum yok. Forum'a gelip sohbete katıl.