İklim değişikliği yeni bir kavram değil. İnsanlığın tarihi boyunca pek çok yerleşim yeri değişen zamanla kötüleşen iklimler yüzünden terk edilmiş. Yeni kazılarla bunlardan birisi daha ortaya çıktı: Eski Mısır kenti Berenike günümüzden 2.100 yıl önce, volkanik bir patlamanın yol açtığı kıtlıklar yüzünden terk edilmiş.
II. Ptolemy’nin kurduğu ve annesi Berenice’nin adını verdiği şehir, M.Ö. 275’de inşa edilmiş, orijinal adı ise Berenike Troglodytica. Surlar ve su kanallarıyla kuşatılan şehir, içme suyunu Kızıl Deniz’den çekiyormuş.
M.Ö. 209’da patlayan bir volkanın atmosfere yaydığı gaz ve kül bölgenin iklimini öylesine değiştirmiş ki uzun yıllar sürecek bir kuraklık başlamış. Volkanik püskürme günışığının bölgeye girmesini engelleyip havanın soğumasına sebep olmuş. Sonuç olarak Eski Mısır tarımında son derece önemli olan Nil taşkınları yaşanmamış. Ardından da şehrin sakinleri evlerini geride bırakıp kaçmak zorunda kalmış.
Bölgede çalışan arkeologlar yeni ortaya çıkan bir kuyuda sikke, çömlek ve Berenike’den kalan başka birkaç objeyi daha buldu. M.Ö. Üçüncü Asır’dan kalan Helenistik şehrin günlük yaşantısına da ışık tuttu.
Makedonyalı Firavun II. Ptolemy’nin kurduğu şehir Hindistan, Arabistan ve Mısır’ın diğer bölgelerinden gelen pek çok mal için bir ticaret merkezi konumundaydı. Kuraklık yüzünden çölden Berenike’ye gelen yol kapanmıştı ve şehrin varlığının en büyük dayanaklarından olan deniz yolculuğu kesintiye uğradı.
Eski Mısır Şehri Berenike İklimi Önceden Daha Nemliymiş
Arkeologların Berenike’nin kalıntılarını çıkardığı kuyu o dönemde yağmur suyunu toplamak için kullanılıyormuş. Devasa kuyu 17.000 litrelik kapasiteye sahipmiş. Uzmanlar, böylesine büyük bir yapının kullanışlı olabilmesi için bölgenin o dönemki havasının günümüzden çok daha nemli ve yağışlı olması gerektiğini düşünüyor.
Kuyu, kullanımı sona erdikten sonra hızlıca kumla dolmuş ve tamamen gömülmüş. İçinden çıkan sikkeler M.Ö. 199’a ve çömlekler de M.Ö. 204’e aitmiş. Uzmanlar bu durumun şehrin birkaç sene içerisinde tamamen terk edildiğinin bir başka kanıtı olduğunu belirtiyor.
Berenike’nin kalıntıları 1818’de bulunmuştu fakat şehirdeki arkeolojik çalışmalar 1990’a kadar başlamadı. Uzmanlar, Berenike’nin Kızıldeniz kıyısındaki tek Hellenistik antik şehir olmasının bölge tarihi açısından çok önemli olduğunu düşünüyor. Daha da önemli bir başka noktaysa; iklim değişikliklerinin bir şehrin koşullarını çok kısa sürelerde nasıl değiştirebileceğini anlatması.
Berenike geçen haftalarda tarihin en eski evcil hayvan mezarlığını barındırmasıyla gündem olmuştu. Kuraklıktan 50 yıl sonra tekrar insanların yaşamaya başladığı şehir; 6. yüzyılda yeniden terk edildi ve bir daha insanlara ev sahipliği yapmadı.
Konu hakkındaki fikirlerinizi Kayıp Rıhtım Forum’da bizimle paylaşabilirsiniz.
Kaynak: Brinkwire
