Charlotte Bronte tarafından kaleme alınan ’minik’ şiir kitabı evine geri dönüyor. Ünlü yazarın daha 13 yaşındayken kaleme aldığı eserde, daha önce gün yüzüne çıkmamış 10 şiir yer alıyor. Tekerlemeler Kitabı adlı el yazması eser boyut olarak da bir hayli ufak.
Oyun kartından bile küçük olan eserin ölçüleri 10 santimetreye 6 santimetre. 13 yaşındaki Charlotte Bronte tarafından kaleme alınan bu özel eser, şimdi ait olduğu Batı Yorkshire’daki Papaz Evi’ne geri dönüyor.
Kaybolduğu düşünülen kitap, New York’ta 1,25 milyon dolara satın alındı. Ölçüleri göz önüne alındığında şimdiye dek satılan santime santim, en değerli edebi el yazması olabilir.
Kitabın sanatsal ederi de ayrı bir değerlendirme konusu. Bronte Papaz Evi Müzesi’nin baş küratörü Ann Dinsdale eser hakkında, “Sahiden fevkalade,” diyor. “Bir türlü inanamıyorum. Olanları hâlâ sindirebilmiş değilim.”
El yazması, Charlotte ve kardeşleri Emily, Anne ve Branwell tarafından çocukken yazılan “ufak kitaplardan” bir tanesi. Genellikle Branwell’in kurşun askerleri için yazılan el yazmaları, dördünün de ne denli yaratıcı ve müthiş bir biçimde yetenekli olduğunu gözler önüne seriyor.
Charlotte Bronte İmzalı Eser “Tekerlemeler Kitabı” Olarak Adlandırılıyor
Charlotte Bronte’nin Tekerlemeler Kitabı yazarın 13 yaşındayken yazdığı 10 şiirden oluşan bir derleme.
“Charlotte romanlarıyla bilinse de esasen bir şair olmak istemişti,” diyor Dinsdale. “Bir Saray Şairi’ne şiir örneklerini gönderdiğini ve ona şairliğe olan tutkusundan bahsettiğini biliyoruz, ki bu kayda değer bir şey.”
Saray Şairi olarak bahsedilen kişi Bronte’nin edebi kariyerine karşı çıkan Robert Southey’di. Southey, “Edebiyatın bir kadının hayatında yeri olamaz: ve olmamalı da,” şeklinde yazmıştı.
Şiirlerin başlıkları uzmanlarca biliniyor ve eser, izole edilmiş papaz evlerinden veya Yorkshire’ın rüzgârlı bozkırlarından hiç bahsetmiyor. Başlıklar arasında Babil Kulesi Harabelerini Görmek, Sürgün Şarkıları ve Kanada Ormanlarında Yolculuk Esnasında Meditasyonlar yer alıyor.
İlginç bir şekilde şiirler hiç yayımlanmamış, fotoğrafları çekilmemiş, kopya edilmemiş, hatta özetlenmemiş bile.
Kitap Charlotte Bronte Tarafından Gizli Tutulmak Üzere Hazırlanmıştı
Tekerlemeler Kitabı, Charlotte tarafından gizli tutulmak üzere yaratılan iki düzineden fazla minyatür kitabının sonuncusu. El yazması en son 1916’da New York’ta, 520 dolara satıldığı bir açık arttırmada görülmüştü. O günden sonra da nerede olduğu veya sağlam olup olmadığı günümüzde bile hâlâ bilinmeden ortadan kaybolmuştu.
Kitabın geçen hafta sonu düzenlenen New York Uluslararası Antika Kitap Fuarı’nın yıldızı olacağı anlaşıldığında, İngiltere’nin önde gelen edebi miras yardım kuruluşu da harekete geçti.
Ulusal Kütüphane Dostları (UKD), Birleşik Krallık’ın yazılı ve basılı tarihini kurtarmaya yardımcı olmak için 1931’de kuruldu. En büyük başarılarından biri de geçen yıl, içinde Jane Austen’ın bir aşk ilişkisinin sonunu öngördüğü mektubun da yer aldığı, edebi mirasın ve harikaların benzeri görülmemiş bir hazinesi olan Honresfield Kütüphanesi’ni kurtarmak için 15 milyon sterlin toplamasıydı.
UKD’nin başkanı Geordie Greig, kitap parasını toplamaları için iki haftaları olduğunu ve bunun göz korkutan bir görev olduğunu söyledi.
“Charlotte Bronte’nin ufak kitabını kurtarmak, Britanya için dev bir kazanç oldu. Bu edebi hazineyi yazıldığı yer olan Bronte Papaz Evine getirmek, en büyük kadın yazarlarımızdan biri üzerinde çalışan öğrenciler ve bilim insanları için çok önemli.”
Kitabı satın almak için para veren bağışçılar arasında T.S. Eliot’ın varisi ve Garfield Weston Vakfı da bulunuyor.
El Yazması Bronte Derneği’ne Bağışlanacak
El yazması, Haworth’ta bulunan ve müzesi dünyadaki en büyük Bronte el yazmaları koleksiyonuna sahip olan Bronte Derneği’ne bağışlanacak. Burada halihazırda dokuz küçük kitap bulunuyor ve yakında Honresfield Kütüphanesi’nden yedi kitap daha eklenecek.
Dinsdale, Anne ve Emily’nin yapıtları sağlam kalmasa da muhtemelen dört Bronte’nin de küçükken ufak kitaplar ve dergiler yapmış olduğunu söylüyor.
Dört kardeş, Angria denen bir millet ve kendi çocukluk kahramanlarıyla dolu olan Cam Şehir adında bir şehirle, sofistike bir hayal dünyası yaratmış. Oradan ise Charlotte’un Jane Eyre’si ve Emily’nin Uğultulu Tepeler’i gibi önemli eserler çıkmış.
Dinsdale, böylesine “olağanüstü ve beklenmedik” bir bağışın alıcıları olmanın, ne denli heyecan verici olduğundan bahsediyor.
”Bronte Ailesi’ne ait olan bir parçanın evine geri dönmesi her daim duygusal olmuştur ve kaybolduğu düşünülen bu son ufak kitabın da yazıldığı yere geri dönmesi, bizim için oldukça özel.”
Siz bu küçük kitap hakkında ne düşünüyorsunuz? Yorumlarınızı Kayıp Rıhtım Forum’da bizimle paylaşabilirsiniz.
Kaynak: The Guardian
