İspanya’da gün yüzüne çıkartılan bir tablet, birçok arkeoloğun gözden kaçırdığı gizemli bir alfabeye ev sahipliği yapıyordu.
Dikkatli bir araştırmacı, İspanya’da ortaya çıkarılan bir arduvaz (kayağan taşı) tabletle ilgili haberleri okurken arkeologların büyük bir keşfi gözden kaçırdığını fark etti. Tablette sadece savaşan savaşçıların gravürleri değil, aynı zamanda eski bir dilin gizemli alfabesi de bulunmaktaydı.
20 santimetrelik bu tablet geçen günlerde İspanya’nın Guareña kasabası yakınlarındaki bir arkeolojik kazı sırasında gün yüzüne çıktı. Casas del Turuñuelo olarak bilinen alan, yaklaşık 2.500 yıl önce güneybatı İber Yarımadası’nda gelişen Tartessos uygarlığının geç dönemlerine ait.
İspanya Ulusal Araştırma Konseyi 6 Haziran’da söz konusu keşfi açıkladığında, sadece “savaşçı” olarak tanımladıkları bazı savaşan bireyleri tasvir ettiğini duyurdu.
Bu açıklama, Barcelona Üniversitesi’nde bilgisayar bilimci ve Paleohispanik diller uzmanı olan Joan Ferrer i Jané’in dikkatini çekti. Jané eserin ilk raporlarda belirlenenden çok daha büyük bir öneme sahip olduğunu fark etti:
“Figürlerin ötesinde, levhaya baktığımda kenarlardan birinde Paleo-Hispanik bir işaret olduğunu gördüm; başka hiçbir şeyle karıştırılamayacak bir işaret.”
Kayıp Medeniyet Paleohispanik Kökenli Bir Alfabeye Sahipti
Mérida Arkeoloji Enstitüsü’yle temasa geçen Ferrer, levhanın daha yüksek çözünürlükte görüntülerine ulaştı ve güney Paleohispanik kökenli yazının güzel (ve çok nadir) bir örneğini üzerinde taşıdığını gördü. Ferrer, bu duruma ilişkin şunları söylüyor:
“Görüntüleri inceledikten sonra, her şey bunun ABeKaTuIKeLBaNS?STaUE başlangıç dizisine sahip bir güney yazısı alfabesi olduğunu gösteriyor. Şekiller, özel bir biçime sahip olan 11. işaret dışında, İspanyol alfabesinde belgelenmiş olanlarla aynı.”
Paleohispanik yazılar (Latin alfabesi gelmeden önce İber Yarımadası’nda kullanılan yazı sistemleri) kuzeydoğu ailesi ve güney ailesi olmak üzere en az iki aileye ayrılıyor. Bu yazıların tümünün, günümüz Lübnan, Suriye ve İsrail’inde Doğu Akdeniz kıyılarında yaklaşık 3.000 yıl önce gelişen Fenike uygarlığı tarafından geliştirilen Fenike yazı sisteminden türediği düşünülüyor.
Bu keşif özellikle dikkat çekici. Çünkü güney Paleohispanik yazılara ait alfabeleri gösteren bulgular oldukça sınırlı sayıda. Yeni keşfedilen doküman haricinde yalnızca 2 örnek daha bulunuyor. Dolayısıyla bu yazı sistemi hakkında çok az gerçek biliniyor.
Tabletin alt kısmı kırık olduğu için henüz keşfedilmemiş harfler ya da sembollerin olduğu düşünülüyor. Ancak Ferrer, levhanın bir zamanlar 32 kadar sembolü tasvir etmiş olabileceği düşüncesinde:
“Bu alfabede 27 işaret vardır ve bugüne kadar bildiğimiz tek eksiksiz alfabedir. Bir diğeri Villasviejas del Tamuja (Cáceres) kazılarında bulundu, ancak çok parçalı. Sadece bazı merkezi işaretlere sahip. Dolayısıyla [yeni alfabe] üçüncü örnek olacak ve pek çok bilgi sağlayacak.”
İlginizi çekebilir: Tarihin İlk Alfabesiyle Yazılmış En Eski Cümle Keşfedildi
Siz bu kayıp medeniyete ait alfabenin ortaya çıkartılması hakkında ne düşünüyorsunuz? Yorumlarınızı Kayıp Rıhtım Forum’da paylaşabilir, daha fazlası için bizleri Google News’ten takip edebilirsiniz.
Kaynak: IFL Science
