Satürn’ün Enceladus uydusunda bulunan fosfor bilim insanlarını heyecanlandırdı. Gökbilimciler, bu yeni keşif ile gezegenin altıncı en büyük uydusunun yaşam için gerekli tüm bileşenlere sahip olduğunu doğruladı.
Satürn’ün buzlu uydusu Enceladus’tan çıkan ve yaşam için kritik bir öneme sahip olan en nadir elementlerden fosfor, Dünya dışında bir okyanusta ilk kez keşfedildi. Araştırmacılar toprakları verimli hale getirmekte önemli bir rol oynayan bu elementin Enceladus’un gizli denizlerindeki konsantrasyonunun Dünya’nın okyanuslarından en az 100 kat daha fazla olabileceğini öne sürüyor. Yeni bulgular ayrıca, Jüpiter’in dördüncü büyük uydusu Europa ve Satürn’ün en büyük uydusu Titan gibi diğer buzlu dünyaların sularının da benzer şekilde fosfor yüklü olabileceğini düşündürüyor.
DNA, RNA ve hücre zarları gibi yaşamın temel bileşenleri için fosfor içeren bileşikler olan fosfatlar, Dünya’da yaşam için gereken altı elementten biridir. Fosfor, evrende “en az yaygın element” olarak bilinir. Ancak gökbilimciler, bu altı temel yapı taşından sadece fosforu Dünya dışı okyanuslarda henüz tespit etmemişlerdi. 2004 yılından itibaren Cassini uzay aracı, Enceladus’tan çıkan buz tanelerinin bulunduğu Satürn’un ikinci en dıştaki halkası olan E halkasına girdi. Şimdi, Cassini’nin Kozmik Toz Analizörü tarafından ölçülen buz tanelerini inceleyen bilim insanları, bu kaçan elementi tespit etti ve çalışmalarını Nature dergisindeki yeni bir çalışmada ayrıntılı olarak açıkladı.
Enceladus, Satürn’ün altıncı en büyük uydusu olup yalnızca Arizona sınırları içine sığacak kadar küçüktür. Cassini uzay aracı 2004 yılında Satürn’e ilk geldiğinde, bilim insanları Enceladus’un donmuş bir buz topu olmasını bekliyorlardı. Ancak bir sonraki yıl, yüzeydeki gayzerlerden su buharı ve buz parçacıklarının fışkırdığını tespit ettiler ve bu da uydunun buzlu kabuğu ile kayalık çekirdeği arasında küresel bir okyanusun varlığını ortaya çıkardı. Hatta daha kısa bir süre önce bu devasa su buharı bulutunun uzaya kadar yükseldiği de gözlemlendi.
Satürn’ün Enceladus Uydusunda Bulunan Fosfor Dünyadakinden 1000 Kat Fazla Olabilir
Yeni çalışmanın başyazarı Berlin Freie Üniversitesi’nde gezegen bilimci Frank Postberg ve meslektaşları daha önce Enceladus’un okyanusunun karmaşık organik moleküller de içerebileceğini keşfetmişlerdi. Bu da Enceladus’u “uzayda yaşam aramak için en umut verici yer” haline getiriyor.
Buzlu tanelerde görülen fosfat seviyelerine dayanarak bilim insanları Enceladus’un sularında fosfor konsantrasyonlarının Dünya’nın okyanuslarından 100 ila 1.000 kat daha fazla olduğunu tahmin ettiler. Yürüttükleri laboratuvar deneyleri bunun mümkün olduğunu çünkü Enceladus’un okyanusunun soda gibi çözünmüş karbonatlar açısından zengin olduğunu gösterdi. Postberg, “Bu soda okyanusu Enceladus’un kayalarındaki fosfatları çözebilir,” diyor.
Postberg ayrıca, Plüton ve Neptün’ün en büyük uydusu Triton gibi dış güneş sistemindeki buzlu okyanus dünyalarının sularının da karbonatlarla dolu olması gerektiğini, bunun da kayalardaki fosfatları çözebileceklerini düşündürdüğünü söylüyor. NASA’nın 2024 yılında başlatmayı planladığı Europa Clipper görevi de bu uydudan püsküren buzlu tanelerdeki fosfatları tespit edebilir.
Dünya Dışı Yaşam İhtimali Satürn’ün Uydusunda mı Saklı?
Güneş Sistemi’ndeki en tuhaf oy uydu arasında yer alan Enceladus’ta fosfatların keşfi heyecan verici olasılıklar sunarken, araştırmacıların henüz incelenen buz tanelerinin sayısı sınırlı olduğundan bazı sorular yanıtsız kalıyor. Gelecekte yapılacak araştırmalar, Enceladus’un okyanusunun her yerinde mi yoksa sadece belirli noktalarda mı fosfat içerdiğini belirlemeye yardımcı olacaktır.
Ekip ayrıca organik biyobelirteçlerin varlığını araştırmak için Enceladus’a dönme gerekliliğine de dikkat çekiyorlar.
Satürn uydusundaki bu yeni keşif hakkındaki görüşlerinizi Kayıp Rıhtım Forum’da bizlerle paylaşabilir, ayrıca yeni uzay haberleri için bizi Google News’ten takip edebilirsiniz.
Kaynak: National Geographic
