20 Temmuz 1969 tarihinde Apollo 11 adlı uzay mekiği aya iniş gerçekleştirdi ve NASA astronotu Neil Armstrong aya ilk ayak basan insan oldu. Aradan tam 50 yıl geçti. Ancak o malum tartışmalar hâlâ sürüyor: Ay’a gerçekten gidildi mi?
NASA’ya ait Jet Propulsion Laboratory (JPL)’de derin uzay iletişimi ve astrofizik alanlarında araştırmacı olarak çalışan Dr. Umut Yıldız, Ay’a gidilişinin 50. yıldönümü için 16 Temmuz’da söz konusu olayı açıklayan bir Tweet zinciri paylaştı.
Bu zincirle birlikte tartışmalar yeni bir boyut kazandı.
Sözü Dr. Umut Yıldız’a bırakalım:
1) Ay’a neden 72’den bu yana gidilmediği çok sorulan bir soru. Cevaplayalım o zaman. #Apollo50th
Çok açık ki, o zamanki teknoloji ile bugünkü teknoloji arasında dağlar kadar fark var. Bu bile zaten o zamanki teknolojiyi bugün kullanıp, Ay’a gidemeyeceğimizin bir kanıtı.
2) Elbette büyük bilimsel amaçları olsa da 70’lerdeki Ay yolculuklarının asıl amacı tamamen politik amaçlarla Sovyetlere daha iyi olduklarını göstermek için yapılmış bir şovdu. Sovyetler pes ettikten sonra daha da ileri gidilmesi için bütçe ayrılmadı ve Ay öylece kaldı.
3) Deniyor ki, o günkü teknolojiyle bile gidilmiş bugün nasıl gidilemiyor, aklım almıyor? Haklı görünebilirsiniz ama düşünün 70’lerden bu yana Ay’a gidiş-geliş teknolojisi adına hiçbir Ar-Ge yapılmamış ve teknoloji öyle hızlı gitmiş ki, herkesin cebinde güçlü bilgisayarlar var.
4) O günkü teknolojinin hiçbir uygulamasını bugün kullanamazsınız. En basitinden bugün bilgisayarlar o kadar hızlı ki, o günkü bir aleti bugünkü bilgisayarlara yeniden bağlayarak aynen çalıştıramazsınız.
5) Evet, o nedenle gerçekten Ay’a nasıl gidildiğini unuttuk desek yalan olmaz. Çünkü her şeyin bugünkü teknoloji ile sıfırdan dizayn edilmesi gerekiyor. Bu da yeniden sıfırdan bütçe, yeni mühendislerle yıllarca yeniden çalışmak demek.
6) Öte yandan siz bir misyonun başından sonuna ne kadar iyi notlar alırsanız alın, ne kadar iyi kullanma ve dizayn kılavuzları hazırlasanız bile o kılavuzları yazan insanlar emekli olduktan sonra yeni gelen mühendislerin bu kadar karmaşık bir aracı sıfırdan üretmesi çok çok zor.
7) Bu hafta sonu Apollo mühendislerinin deneyimlerini anlattığı bir etkinlikteydim. O sıralarda bu işlerle uğraşan 400000+ insandan biriydik diyorlar. Çılgın çalışma saatleri, çılgın hedefler… Dinlerken “Vayy be” diyorsunuz.
8) Orada şunu dediler. Böylesine büyük bir projeyi yapmak için binlerce çalışmayan testler yapılmış, bu testler dokümanlara geçmiş olsa bile yeni mühendisler on binlerce sayfalık çalışmayan test raporlarına bakmak yerine “ÇALIŞAN” kılavuzlara bakacaklar.
9) Dolayısıyla onların 50-60 sene önce yaptığı birçok hatanın yeniden gerçekleşmesi ve maliyeti artırması bekleniyor. Çünkü o insanlar artık yok. Sıfırdan dizayn yapılmak zorunda. O günlere katkı veren mühendislere teşekkür edip, artık günümüze bakmalıyız.
10) Bugünün teknolojisi mi bahane oldu diyebilirsiniz. Evet ve hayır. Gerçek bahane, bu konuya çooook uzun yıllardır hiç bütçe ayrılmamış olması. Bugün çok iyi bir bütçe ayrılsın, Ay’a gidip geri gelinecek yeni teknolojiyi birkaç senede halledebiliriz. Olay tamamen duygusal yani.
Siz bu açıklamalar hakkında ne düşünüyorsunuz? Dr. Umut Yıldız’a katılıyor musunuz? Yorumlarınızı Kayıp Rıhtım Forum‘da bizlerle paylaşmayı unutmayın!
