Bir bilim ekibi, plütonyumun yeni ve kararlı formunu kazara keşfetti. Kararsız olmasıyla bilinen plütonyum taşınması, saklanması veya imha etmesi zor bir elementtir. Ancak bu keşif, bu zorlukları aşan yeni yöntemler ortaya çıkaracak gibi gözüküyor.
Plütonyumun kararsız bir element olması onu hem güçlü bir enerji kaynağı hem de potansiyel bir çevre felaketi haline getiriyor. Plütonyumun bazı izotopları milyonlarca yıl dayanabildiği için yer altı suyuna karışırsa kötü şeylerin habercisi olacak diyebiliriz.
Bu yüzden bu elementin oluşturulması, taşınması, saklanması ve imha edilmesinin güvenli bir şekilde nasıl yapılacağını mümkün olduğunca öğrenmek gerekiyor. Helmholtz Zentrum Dresden-Rossendorf (HZDR)’taki bilim insanları yeni formu tesadüfen keşfettiklerinde de yaptıkları tam olarak buydu.
Daha güvenli formlarından bir tanesi olan Plütonyum Dioksit ise kısmen kararlı olan seramik bir malzeme ve ayrıca suda çözünmemekle beraber erime noktası da oldukça yüksek. Plütonyum Dioksidin nanotanecikleri farklı öncü maddelerden, farklı plütonyum izotopları biçiminde yapılabiliyor.
Nükleer Atıkların Kaderi Netleşiyor
Plutonium (VI) veya Pu (VI) denilen öncü madde suda çözünmüş halde kullanılmaya çalışılırken, ekip ilginç bir reaksiyon ile karşılaştı. Çalışmayı yürüten Kristina Kvashnina, Pu (III), (IV) ya da (V) gibi öncü maddeler ile oluşturdukları her nanotanecikte reaksiyonun oldukça hızlı bir şekilde gerçekleştiğini ancak bu sefer garip bir olay ile karşılaştıklarını belirtti. Ayrıca kimyagerlerin ilk başta bu olaya inanamadıklarını eklerken, verilerin oldukça bariz olduğunu söyledi.
Bulunan verilerin doğrulanması için Rossendorf Beamline’da (ROBL) test yapıldı ve yapılan deneyler sonucunda Pu (V)’nin yeni formu onaylandı. Hatta araştırmacılar üç ay sonra yine kontrol yaptı ve bu yeni formun uzun periyotlarda kararlı olmaya devam ettiğini doğruladı.
Ekip, nükleer atıklara uzun süreçlerde ne olacağını belirlemede yeni bulguların göz önünde bulundurulması gerekeceğini söylüyor. Kvashnina, bu keşfin bundan sonra dikkate alınması gerektiğini, ayrıca plütonyumun milyonlarca yıl çevrede göstereceği davranışı ile ilgili teorilerin ve tahminlerin de kesinlikle değişeceğini ekliyor.
