Amerika’da 1920’lerde başlayan “Yeni Eleştiri” akımının parlak temsilcilerinden Richard P. Blackmur’un kaleme aldığı yazılar “Avrupa Romanı Üzerine On Bir Makale” adıyla raflardaki yerini almaya hazırlanıyor.
Yeni Eleştiri akımını tabii ki bir cümleyle geçiştiremeyiz. O dönemin Amerikalı şair ve eleştirmenleri tarafından ortaya atılan bu akım, eseri incelerken dikkatli olmayı ve sadece edebi metni esas almayı salık veriyor. O yıllarda Amerika’da Kuantum Mekaniği ve Görelilik Kuramı gibi konuların konuşulduğu ve bilimin yıldızının parladığı görülüyor. Edebiyat çevresi, özellikle de eleştiri yazarları da bilimin popüleritesinden etkilenmişler ve incelemelerini belirli bir mantık ve sistem içinde ele almaya çalışmışlar. Örneğin Etkisel-Duygulanımsal Yanıltı (yazılan bir eserin özgül ve nesnel değerinin göz ardı edilip okuyucu da bıraktığı etkinin ele alınması yanlışlığı) ya da Amaçlı Yanıltı (yazılan bir eserin içeriği ve estetik değerini bir kenara bırakıp yazarın eseri yazma amacıyla ilgilenilmesi yanlışlığı) gibi konular tartışılmış. Ayrıca günümüz edebiyat incelemelerinde kullanılan nesnellik kavramı da yine bu dönemde ortaya atılmış.
Avrupa Romanı Üzerine On Bir Makale adlı bu eserde Blackmur’a ait on bir makale bulunuyor. Kitap iki bölümden oluşuyor. İlk bölüm Ruhun Beş Hali ismiyle Tolstoy (1), Joyce (1), Flaubert (1) ve Thomas Mann (2) hakkında beş makale bulunuyor. İkinci bölümde ise Dostoyevski Üzerine Çalışmalar adıyla 6 makale daha var. Kitabın tanıtım yazısı şöyle;
İletişim Yayınları’nın Eleştiri Dizisi kapsamında çıkan kitabın çevirisi Müge Günay’a ait olmakla birlikte ilk sayfaları çevirdiğimizde eseri yayına hazırlayan Barış Özkul’a ait Yeni Eleştiri ve Blackmur yazısı karşımıza çıkıyor. Yazı bize yazarın içinde bulunduğu dönemi ve Yeni Eleştiri akımı hakkında ayrıntılı bilgiler veriyor.
Edebiyat eleştirisi ve tarihi alanı hususunda okumayı sevenlere farklı bir deneyim yaşatacağını düşündüğüm 319 sayfalık eser 9 Eylül itibarıyla raflardaki yerini alacak.