Edebî bir çevreden gelen ve bundan fazlasıyla etkilenen, bu etkileri de eserlerine yansıtan Mary Shelley’yi geçen günlerde 200 yaşına giren Frankenstein ve 192 yaşına giren Son İnsan’dan tanıyoruz. Her eserinde otobiyografik unsurlar bulunduran yazarın daha önce dilimize çevrilmeyen bu öyküsü de istisna değil. Muhakkak ki Shelley bu eserleri yazarken bilimkurgu yazıyorum diye düşünmemiştir, fakat elimizdekiler türün en harikulade örneklerinden.
“Ölümlü Ölümsüz” ilk kez The Keepsake’de, 1833 yılında yayımlandı. O gün bugündür Shelley’nin antolojilerde en çok yer alan öykülerinden birisi olmayı başardı. Birçok kurgu antolojisinde basılması bir yana, İngiliz Edebiyatı Bölümü’nün kullandığı baş kaynak olan Norton Antoloji’de bile şu an bulunuyor. Hatta Gary Jennings, “Ms. Found In An Oxygen Bottle” (Oksijen Tüpünde Bulunan Pusula) ismiyle 1973’te bu öykünün devamını yazdı.
Öykü Yunan mitolojisindeki Endymion ve Selene’nin öyküsü ve John Keats’in “Endymion” şiirinden etkilenmiş. Gelgelelim en belirgin olansa Apuleius’un Başkalaşımlar’ını İngilizce’ye çevirirkenki ilham.
Öykü aslında hem Romantik, hem romantik hem de bilimkurgu türlerine giriyor. Aşk acısını unutmak için simyacı Cornelius Agrippa’nın elixir vitae’sinden içen Winzy’nin bilmeden ölümsüzlüğe adım atmasını konu alıyor. Aklı ve mantığı arka plana atarak duyguyu öne çıkardığı için romantik; bir aşk hikâyesini anlattığı için romantik ve adını Frankenstein’da da duyduğumuz, tarih sahnesinde rol almış Cornelius Agrippa’nın bilimsel deneylerini aktardığı için de bilimkurgu.
Delidolu Kitap tarafından dilimize kazandırılan öykünün arka kapağındakilere şöyle bir göz atalım:
Bu yıl 200. yılını kutlayan Frankenstein’ın yaratıcısı Mary Shelley’den kült bir öykü: Ölümlü Ölümsüz
Shelley’nin edebi dehasını açığa çıkaran ve ilk kez Türkçeye çevrilen bu eser, sonsuzluk, ölüm ve aşk kavramlarını ele alıyor.
Ölümlü Ölümsüz, Maria Brzozowska’nın Delidolu Yayınları için resimlediği sert kapaklı özel baskısıyla koleksiyon değeri taşıyan bir kitap.
Çocukluk aşkı Bertha’ya duyduğu aşkın yakıcılığından kurtulmak için ölümsüzlük iksirini yudumlayan Winzy, başlangıçta bunu bir armağan olarak kabul edip ebedi bir huzura kavuştuğunu düşünür. Ancak, sevdiği herkesin ölümüne tanık olmak zorunda kalan genç adam için bu sonsuzluk, kısa sürede bitmek bilmez bir işkenceye dönüşecektir.
Zamanının ötesindeki yapıtlarıyla, iki yüz yılı aşkın süredir, edebiyata yön vermeyi sürdüren Mary Shelley, Ölümlü Ölümsüz’de bir türlü ölemeyen yalnız bir adamın sessiz haykırışını gotik unsurlarla örerek şiirsel bir öyküye dönüştürüyor.
Sert kapaklı özel baskısıyla koleksiyon değeri taşıyan eserin çevirisi Mavisu Kahya’ya ait. Tudem’den yayımlanan Hortlaklar Evi‘nden de tanıdığımız çizer Maria Brzozowska‘nın, kitabı Türkçe baskısı için özel olarak resimlendirdiğini de söylemeden geçmeyelim.
Şimdiden keyifli okumalar dileriz!
