Son dönemlerde yasaklar ve kısıtlamalar, ülkelere göre düzeyleri değişken olsa da tüm dünyayı kıskacı altına almış durumda. Hayatın birçok alanında gördüğümüz bu kısıtlamaların önemli parçalarından biri de internet. Son zamanlarda Amerika Birleşik Devletleri’nde ses getiren Net Neutrality hadisesinden, çeşitli ülkelerde yaşanan erişim yasaklarından, sosyal medya kontrollerine kadar farklı şekillerde kısıtlanmak ve tamamen kontrol altına alınması isteniyor. Diğer yandan internetin, denetlemek isteyenler için kontrol edilmesi en zor mecra olduğu da su götürmez bir gerçek.
Bildiğiniz gibi internetimizde çeşitli denetleme ve kısıtlamalara gidileceği yakınlarda sık konuşulan konulardan biriydi. Konuyla ilgili gündeme oturan yasa tasarısıyla birlikte neler olacağını merak ediyor, hayatımıza girdiğinde internette neler değişeceğini tartışıyorduk. Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) üyesi, Doç. Dr. Hamit Ersoy’dan konuyla ilgili açıklamalar geldi. Anadolu Ajansı’na konuşan Ersoy’un söyledikleri şu şekilde:
“Netflix, Blu TV, Puhu TV gibi aslında tamamen yayıncı olan ama sadece internet mecrasından yayın yaptıkları için yayıncı değilmiş, herhangi bir internet kullanıcısıymış gibi algılanan yayıncıları denetleyeceğiz. Yani internet ortamında yayıncılık faaliyeti yapanları denetleyeceğiz. Onların dışında YouTube, Twitter, Facebook ve benzeri, görsel içeriği paylaşan ve fakat yayıncı hüviyeti taşımayanlar için RTÜK’ün herhangi bir denetimi söz konusu değildir. İnternet ortamında ‘geleneksel mecralarda yapılan içeriği’ paylaşan, şimdilik ‘yayıncı’ denmeyen ama aslında internet ortamında yayıncılık yapan kuruluşları denetleyeceğiz sadece. Dolayısıyla şu ana kadar gösterilen tepkilerin yersiz olduğunu, endişeye mahal olmadığını, uçsuz bucaksız internet dünyası içinde çok sınırlı bir yetkinin RTÜK’e verildiğinin ve Avrupa Birliği standartlarına göre yayıncı kimliği taşımayan hiçbir kullanıcının içeriğinin denetlenmeyeceğinin bilinmesi gerekiyor.”
“Bu alanın denetlenmemesi çocukların çok sakıncalı içeriklerle karşı karşıya kalmasını da beraberinde getiriyor. Çocukların korunması Anayasal bir zorunluluk olduğu için (Anayasa 41. madde) RTÜK, çocukları, gelecek nesli korumak adına bu alana el atmak zorundaydı. Yani yeni yasal düzenleme, geleneksel yayıncıların internet ortamına uzanan yayınları ile geleneksel ortamlarda yayın yapmayan fakat onların sahip olduğu içeriğin tamamını hatta ötesini içinde barındıran yayıncıları da denetleme imkânı verecek.”
Ersoy’un söylediklerine göre; Netflix, Blu TV, Puhu TV gibi internet üzerinden yayıncılık yapan mecralar denetime dâhil olacak. Bununla birlikte Meclis’e sevk edilen torba yasadaki bir maddeye göre, yayın kuruluşlarının internet üzerinden yayın yapmak için ayrı bir lisans alması gerekecek ve lisans almayan kuruluşların yayınları da sulh ceza hakiminin kararı doğrultusunda engellenebilecek. Diğer yandan Facebook, Twitter, Youtube ve benzeri siteler RTÜK tarafından kontrol edilmeyecek. Aynı zamanda İslam İşbirliği Teşkilatı Yayıncılık Düzenleyici Otoriteleri Forumu (IBRAF) Genel Direktörü de olan Ersoy, bu atılan adımının nedenlerinden birinin “geleneksel yayıncıları korumak” için olduğunu söyledi.
Belli bir amaç doğrultusunda sonuç elde etmek için istenirse çeşitli nedenler ortaya konulabilir. Ancak aslen hangi amaçla yapmak istendiği veya bunun nasıl yapılacağı da önem taşıyor. Örneğin söz konusu içerik uluslararası kabul gören standartlar dâhilinde doğru uyarıların verilip verilmediğine mi bakılacak, yoksa işbu içerik kullanıcının tercihini hesaba katmaksızın RTÜK’ün istediği şekilde herkese sansürlenecek mi? Dediğimiz gibi uygulama için çeşitli iyileştirici nedenler sunulabilir, ancak temel amaç sonucu belirleyici olacaktır.
Bakalım gelecek dönemde bu konu üzerinde neler göreceğiz. Yeni düzenlemeler hakkında sizler ne düşünüyorsunuz? Yorumlarınızı bizimle paylaşmayı unutmayın!
Kaynak: Anadolu Ajansı
