Therion’dan Türk mitolojisine saygı duruşu: Dünyaca ünlü senfonik metal müzik grubu, yeni parçaları Ruler of Tamag’da Erlik Han’ı anlattı.
İngilizce dilindeki Ruler of Tamag parçasında koronun eşlik ettiği ara bölümlerde Türkçe dili tercih edildi.
1987 yılında Christofer Johnsson tarafından kurulan İsveçli senfonik metal grubu Therion, çoğunlukla okültizm ve büyü temalarına odaklanıyor ve ilhamını çeşitli mitolojik hikâyelerden alıyor.
Theli, Vovin, Lemuria ve Leviathan gibi albümlerle tanınan grubun yeni parçasının ilham kaynağı ise Türk mitolojisinin ikonik karakterlerinden birisi olan Erlik Han. Türkçe karşılığı Tamag*’ın Hükümdarı (*: Tamag: eski Türklerde tamağ, tamuk, tamug ve tamu olarak da bilinen cehennem) olan parça, Erlik Han’ı “Karanlığın Yüce Prensi” sözleriyle tanımlıyor.
Therion’un Yeni Parçası Erlik Han’ı Anlatıyor
Şarkıdaki Türkçe sözlerin çevirisi ve yazımı ise eski Türk senfonik metal grubu Almora’dan Soner Canözer ile gerçekleştirilen bir işbirliği sonucunda meydana geliyor.
Parçanın Türkçe koro bölümlerinde şu sözler yer alıyor:
Karaş Han! Karaş Han!
Karanlığın hükümdarı
Çıngay Han! Çıngay Han! (Ey Kara Yer’in Dokuz Oğulları!)
Kargaşanın ulu hanı (Başlatın dünyanın kadim zamanını)
(…)
Yere inerken Maytere
Sustur onun fermanını!
Yerin dokuz kat dibinde
Son bulsun tutsaklığın!
Daha önce Blitzkrieg grubunda yer alan ve Therion’un kurucusu ve gitaristi olan Christofer Johnsson, sosyal medya platformu Facebook üzerinden Ruler of Tamag’ın ortaya çıkış sürecini anlattı. Tamga Türk’ün çevirdiği gönderiye göre Johnsson eserin ortaya çıkış sürecini şu sözlerle aktardı:
“Bir sonraki single’ın adı Ruler of Tamag. Kısmen Thomas’ın (Vikström) başka bir sanatçı için yazdığı ancak kabul edilmeyen bir şarkıya dayanıyor. Orijinal kompozisyon süper bir Hollywood tınısına sahipti, ancak koro melodisinin muhteşem olduğunu ve bazı kalın, ağır gitarlarla renklendirilebileceğini düşündüm (bazıları muhtemelen Metallica’dan etkilendiğini söyleyecektir). Ayrıca koronun farklı bir versiyonunu da yaptım; vokal hatlarını korudum ve farklı bir küçültülmüş hava elde etmek için bazı temiz akorlar çaldım.
“Sonra baltayı getirip şarkının geri kalanından kurtulmak zorunda kaldım. Therion için fazla tatlılardı. Bunun yerine doğuya özgü bazı şiirler yazdım. Rise of Sodom’un gizli sosunu yakalamaya çalışıyorum (tabii ki o şarkıya benzemeden). Daha sonra Bathory’nin Viking metal döneminden ilham alan bir giriş yazdım ve bu giriş daha sonra şarkıya şimdiye kadar yazdığım en güzel orkestral parçalardan birinin arka planı olarak geri döndü.”
(Parçayı YouTube üzerinden dinlemek için buraya tıklayabilirsiniz.)
“Arapça Gibi Geliyor Ama Öyle Değil”
Christofer Johnsson gönderinin devamında ise Türkçe hakkında şunları kaydetti:
“Türkçeyi bilmeyen birçok insanın bunun Arapça gibi kulağa biraz sert gelen bir dil olduğuna inandığından şüpheleniyorum. Sizi temin ederim ki öyle değil. Aslında çok güzel bir melodik dildir ve şarkı söylemeye son derece uygundur. Bunu zaten biliyordum ama yine de sonuçlardan düşündüğümden daha fazla memnun oldum. Gerçek şu ki o kadar mutluyum ki gelecekte bir şarkımda mutlaka tekrar Türkçe kullanacağım.
“Henüz Therion’un yeni şarkısı olmayacak ama bu arada metal müzikte Türkçenin kulağa ne kadar harika geldiğini bir dinleyin.”
Yapay Zekâ Destekli Klip Tartışma Yarattı
Ruler of Tamag için Abysmo Films’ten Carlos Toro imzasıyla bir de klip hazırlandı. Parçada Orta Doğu esintileri olduğu yaratıcısı tarafından açıklanmış olsa da Erlik Han hakkındaki bir parçanın klibinde Arapça ifadelerin yer alması sosyal medyada tepki çekti.
Johnsson ise Facebook üzerinden yaptığı açıklamada yapay zekâ ile sanat üretimine dair görüşlerini paylaştı ve YZ’nin 5 yıl içerisinde müzikte çok daha etkin olacağını vurguladı.
Klibin yapay zekâ ile hazırlandığını son anda öğrendiğini paylaşan sanatçı, konuyu üç başlıkta değerlendirdi:
“Birincisi, yapay zekâ tarafından yaratılan işleri prensip olarak sevmiyorum. Çünkü gerçek insanlar tarafından yaratılan gerçek şeylerle analog bir işte varlık bulmayı tercih ederim. (…)
“İkincisi küçük bir bütçeyle ne kadar çok değer elde ettiğime şaşırmaktı. Etkilenmekten kendimi alamadım. (…)
“Üçüncüsü ise klibin tonlarca hata içermesiydi. Arap harfleri, Arap kıyafetleri, Arap binaları ve bir sürü çöl… Türkiye’de çöl bile yok. Bu yüzden ilk sonucum bunu kullanamayacağımız oldu. Ama aynı zamanda Ruler of Tamag (albümdeki en önemli şarkı) için bir videoya ihtiyacımız vardı ve yeni bir şarkı sözü videosu ya da yapay zekâ tarafından yaratılmış yeni bir video oluşturmak için zamanımız yoktu.
“Ben de bunu yapay zekâ ve gelecekte bizi nereye götüreceği hakkında bir tartışma başlatmak için bir fırsat olarak kullanma fikrini ortaya attım.”
(Klibi YouTube üzerinden izlemek için buraya tıklayabilirsiniz.)
Theroin’un Ruler of Tamag parçası ve klip hakkında sizin görüşleriniz neler? Yorumlarınızı Kayıp Rıhtım Forum’da paylaşabilir, daha fazlası için bizleri Google News’ten takip edebilirsiniz.
