Atatürk Kitaplığı gazeteleri, jiletle, makasla ve maket bıçaklarıyla tahrip edildi. Daha çok araştırmacılar, tarih meraklıları ve üniversite öğrencileri tarafından ziyaret edilen kitaplıkta, özenle korunduğu düşülen 190 yıllık gazete nüshaları zarar görmüş durumda.
Osmanlı İmparatorluğu döneminde, 1831 yılından itibaren yayımlanmaya başlayan ve ilk Osmanlı Türk resmî gazetesi olan Takvîm-i Vekâyi’den günümüze kadar yüzlerce gazete nüshasının saklandığı Atatürk Kitaplığı’nda, tarihi belge niteliği taşıyan gazete nüshalarının ziyaretçiler tarafından tahrip edildiği ortaya çıktı. Özellikle jilet, maksat veya maket bıçağı ile bazı sayfalarda bulunan kupürlerin kesilerek alındığı belirtildi. Kitaplık, normalde ziyaretçilerine nüshaların fotokopilerini almaya veya dijital nüshasının kopyasını almaya izin verdiği halde, birçok gazetede sayfaların kesilerek alındığı gözlemlendi.
Bazı ziyaretçilerin zarar verdiği orijinal gazeteler, aynı zamanda tarihi belge niteliği de taşıyor. Neme, ısıya ve yangına karşı özel olarak depolarda saklanan gazeteler, her sayfası tek tek restore edilen özel bir işlemden de geçiyor.
Atatürk Kitaplığı gazete arşivleri alanında araştırmalar yapan Güray Ervin, araştırma çalışması için bir süredir kitaplığa geldiğini ve 20-30 yıl öncesine ait gazetelerinin bazı sayfalarının koparıldığını ve makas ya da başka bir kesici alet ile zarar verdiğini açıkladı. Ervin, sözlerine şu şekilde devam etti:
“İnsanlar buraya çok eski yıllara ait haberleri araştırmaya geliyor. Ancak buraya gelen ziyaretçiler kendinden önce gelen bencil insanlar yüzünden aradıkları sayfalara ulaşamıyor. Resmen benden sonrası tufan zihniyeti söz konusu. Lütfen insanlar bu şekilde davranmasın. Zaten buraya gelen kişi sayfadaki haberi kesmek üzere hazırlıklı gelmiş oluyor. Yanında ya jilet ya da makas getirmiş oluyor. Bu gazetelerin hepsi tarihe ışık tutuyor. Araştırmacılar için çok önemli. Ziyaretçiler, yanlarında jilet ya da makas getirmek yerine fotoğraf makinesi getirsinler. Kendinden sonra gelecek insanları da düşünerek hareket etsinler.”
Atatürk Kitaplığı Bünyesinde Bulunan Orijinal Nüshalar Ziyaretçilerin Erişimine Kapatılabilir
Şu anda İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nde Kütüphane ve Müzeler Müdürlüğü yapan Ali Şafak Özdemir de bu kitaplıkta ortak bir kültüre sahip olduğumuzu ve bunun suistimal edilmemesi gerektiğini savundu. Vatandaşlardan eserlere zarar vermemelerini rica eden Özdemir, şunları söyledi:
“Ziyaretçilerimizin gazete nüshalarını koparmalarını gerektirecek hiçbir gerçekçe yok. Ziyaretçilerimizin cep telefonuyla görüntü almalarına bile izin veriyoruz. Bu gazeteler bu eserler bizim ortak mirasımız. Kesinlikle korunmalılar. Biz üzerimize düşeni yapıyoruz. Ziyaretçilerden aynı duyarlılığı bekliyoruz.”
Söz konusu araştırma salonlarında sabit çalışanlar olsa da, bunlar güvenlik personeli olarak değil sadece yardım istendiğinde ziyaretçilere hizmet vermek için kurumda bulunuyor. Kütüphane ve Müzeler Müdürü Şafak, güvenlik zaafiyeti yaşanacağını düşünmediklerini ve böyle bir durum yaşansa bile araştırmacıların başında birer personel bekletmediklerini belirtti. Böyle bir durumun araştırması için bir huzursuzluk kaynağı olduğunu düşündüklerini de sözlerine ekledi.
Söz konusu tarzda orijinal nüshalara zarar verme durumu devam ettiği takdirde, orijinal kopyaların ziyaretçilere sunulmama gibi bir seçenek de masada.
İBB’ye bağlı olan Atatürk Kitaplığı, Taksim – Beyoğlu’nda bulunuyor. Cumhuriyet döneminin ilk kütüphanelerinden birisi olan bina 1924 senesinde Şehremaneti Dairesi’nde açılışını yaptı. Nadir eserler, süreli yayınlar, görsel albümler, eski haritalar ve yeni kitaplar bulunan kütüphanenin deposu 500 bine yakın kitabı muhafaza edebiliyor.
Siz bu yapılan durum karşısında neler düşünüyorsunuz? Bu davranışların önüne geçmek adına ne gibi önlemler alınabilir? Yorumlarınızı Kayıp Rıhtım Forum üzerinden bizlerle paylaşabilirsiniz.
Kaynak: DHA
