Çinli Yazar Yu Hua: “Orhan Pamuk Çok Zeki, Ama Büyük Yazar Değil”

Kırmızı Kedi Yayınevi ve Çin Ulusal Radyosu iş birliğiyle üç ayda bir Enis Batur yönetiminde yayımlanan Modern İpek Yolu dergisinin ikinci sayısı, Çin edebiyatının yaşayan en önemli iki yazarından biri kabul edilen Yu Hua ile yaptıkları bir söyleşiye yer verdi.

Odatv.com‘da yer alan habere göre Emre Demir, Tang J​iankun ve Cenk Özkömür tarafından gerçekleştirilen söyleşide Yu Hua çarpıcı açıklamalar yaptı. Yu Hua, “Türk edebiyatını takip ediyor musunuz? Okuduğunuz Türk yazarlar var mı?” sorusuna şöyle karşılık verdi:
“Tanıdığım pek çok Türk’ün hiç hoşlanmadığını söylediği Orhan Pamuk’u okudum. Çok ilginçtir, tanıdığım birçok Türk ondan hoşlanmıyor. Edebiyatı çok seven Türk bir ​kadın arkadaşım vardı, ona Pamuk’u sevip sevmediğini sormuştum, onun yazdıklarını anlamadığını söylemişti. Pamuk’un romanlarını Almanca, İngilizce ve Türkçe yani üç dilde okumayı denemiş, yine de olmamış. Onun ne yazmak istediğini anlamamış.

Orhan Pamuk’un Çin’de en çok ilgi gören eseri Benim Adım Kırmızı oldu. Ben şahsen bu romanı pek sevemedim, çünkü çok büyük bir sorunu var. Pamuk gibi başarılı bir roman yazarının bu kadar basit hatalar yapmaması gerekir. Belki de gerçekten yazmaya kabiliyeti yoktur. O romanda farklı karakterler var ve hikâye farklı karakterlerin gözünden anlatılıyor, ancak tek bir konuşma biçimi görülüyor ve o da hep Orhan Pamuk. Yazarlar böyle yapmaz. Özellikle iyi bir yazar bunu yapmaz.

Mesela, William Faulkner’in Döşeğimde Ölürken adlı romanında memleketine defnedilmeyi vasiyet eden Addie’nin tabutunun ailesi tarafından taşınması anlatılır. Burada sadece konuşmalar değil, olaylar karşısında verilen tepkiler de farklıdır. İşte bu büyük bir yazardır. Orhan Pamuk, zeki bir yazar ancak büyük bir yazar değil. Çinli gençler Benim Adım Kırmızı’ya bayılıyor, nedenini bilemiyorum. 20 yaşında bir genç böyle bir şey yazabilir ancak usta bir isim bunu yapmaz.”
Pamuk’un romanlarının yayımlandıktan kısa süre sonra Çinceye çevrilmesiyle ilgili olarak da fikirlerini belirten Yu Hua, Çinli okurların en sevdiği Pamuk romanının Benim Adım Kırmızı olduğunu belirtiyor:
“Çinliler en çok Benim Adım Kırmızı’yı seviyor. Ancak bu kitap Pamuk’un bir yazar olarak sorununu gösteriyor. Bana kalırsa Çinli sıradan okur Pamuk’u o kadar da sevmiyor. Haruki Murakami ya da Milan Kundera kadar Çin’de kabul gördüğünü söyleyemeyiz. Yani Pamuk, Çin’de en popüler yabancı yazarlardan biri değil. Edebiyata sanata meraklı gençler onun eserlerini okuyor, Benim Adım Kırmızı’nın Çince çevirisini de belki çok güzel buluyor, bunun bir sanat olduğunu düşünüyor olabilirler”
Yaşamak adlı romanı 1993 yılında Çinli yönetmen Zhang Yimou tarafından beyaz perdeye aktarılan yazar bu durumu değerlendirirken Nuri Bilge Ceylan’dan bahsetmeyi de ihmal etmemiş:
“Tabii film romandan biraz farklı oldu. Bunun bir sebebi filmi roman gibi uzatamazsınız. Bu anlamda Zhang Yimou sizin Nuri Bilge Ceylan’dan farklı. Nuri Bilge Ceylan’ın birkaç filmini izledim. Kış Uykusu dikkatle izlenmesi gereken çok iyi bir film, çok güzel çekilmiş. Üç Maymun da iyi bir filmdi ama bu tip ticari olmayan filmler Çin’de gösterime girse bile çok az kişi izler.”
Ayrıca, söyleşi sırasında Çinceye çevrilen başka Türk yazar olup olmadığını soran ünlü yazara, söyleşiden birkaç gün sonra Orhan Kemal’in Bereketli Topraklar Üzerinde ve Ahmet Hamdi Tanpınar’ın Huzur romanlarının Çincelerinin hediye edildiği de dergide belirtilmiş.