Arabistan Çölü’nün gizemli ve keşfedilmeyi bekleyen lav tüplerinden biri, binlerce yıl önce insanların ve hayvanların sığınağı olarak kullanılıyordu. Yeni araştırmalar, Umm Jirsan lava tüplerinin, antik çağlarda yorgun yolcular ve sürülerinin barınağı olarak hizmet eden zengin bir arkeolojik alan olduğunu ortaya koyuyor.
Harrat Khaybar volkanik alanındaki Umm Jirsan lav tüpü, 1.481 metrelik uzunluğuyla Suudi Arabistan’ın en büyük yer altı mağarası. Ancak araştırmacılar, bölgedeki sayısız lav tüpünün çoğunun hâlen incelenmediğini ve bunların insanlık tarihinin bilinmeyen sırlarını barındırıyor olabileceğini belirtiyor.
Umm Jirsan’daki son keşifler de bu görüşü doğruluyor nitelikte. Mağarada bulunan kaya resimleri, hayvan kalıntıları ve arkeolojik buluntular, Neolitik Çağ’dan Kalkolitik/Tunç Çağı’na (yaklaşık M.Ö. 10 bin – 3 bin 500) kadar uzanan kapsamlı bir insan yerleşiminin izlerini taşıyor.
Araştırma ekibi başkanı Dr. Mathew Stewart şunları söylüyor:
“Umm Jirsan’daki bulgularımız, Arap Yarımadası’ndaki kadim halkların yaşamlarına nadir bir bakış sunuyor. Bu yer, büyük ihtimalle çobanlar için hayati bir dinlenme noktası işlevi görmüş, kültür alışverişine ve ticarete ev sahipliği yapmıştır.”
Arabistan Çölü’nde 7.000 Yıllık İnsanlık Tarihi: Umm Jirsan Lav Tüpü Mağarası
Daha önceki kazılarda mağaradan yüz binlerce kemik, aralarında insan iskeletleri de olacak şekilde çıkarılmıştı. Yeni çalışmada, bu kalıntılar detaylı şekilde incelenerek insanların beslenme alışkanlıkları hakkında çarpıcı bilgilere ulaşıldı.
Akademik dergi PLOS One’da yayımlanan araştırmalara göre mağarayı kullanan göçebe toplulukların temel diyetini et oluşturuyordu. Ancak zamanla tahıl, meyve gibi bitkisel gıdaların tüketimine de ağırlık verilmeye başlanmış. Araştırmacılar bu durumu, Tunç Çağı’yla beraber vaha tarımının önem kazanmasıyla ilişkilendiriyor.
Hayvan kalıntıları da barınağa getirilmiş olan sürülerin yabani otlarla beslendiğini işaret ediyor. Mağara duvarlarındaki insan ve hayvan figürlerinin birlikte tasvir edilmesi de bu çıkarımı destekliyor.
“Çalışmamız sayesinde, Umm Jirsan lav tüpü ve çevresinde binlerce yıllık bir insan varlığının izlerini ortaya çıkardık. Araştırmamız, eski dönem halklarının zorlu çöl ortamına uyum sağlama çabalarına ve yaşam tarzlarına ışık tutuyor.”
Tarihin derinliklerinde gömülü nice sır, arkeologların bu tür özverili çalışmalarıyla gün yüzüne çıkıyor. Göçebe toplulukların, çölün kavurucu sıcağında hayatta kalmayı başarabilmeleri için bulduğu yaratıcı çözümler de Umm Jirsan’ın kayıtlarında saklı.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR: Toba Yanardağı Yaşamı Neredeyse Yok Etmişti: Patlama, Aynı Zamanda İnsanlığın Kaderini de Değiştirdi
İnsanlığın izlerini Arabistan Çölü’nde süren bu araştırmayla ilgili yorumlarınızı Kayıp Rıhtım Forum’da paylaşabilir, daha fazlası için bizi Google News’ten takip edebilirsiniz.
Kaynak: IFL Science
Forum üzerinden yorum yapıp sohbete katılmak için tıkla!