Türker Beşe
Antik Yunan anlatı geleneğinin babası, Batı edebiyatının ilk büyük eserleri kabul edilen “İlyada” ve “Odysseia” destanlarının ozanı, İonyalı Homeros tarafından söylenen “Odysseia”nın en erken yazılı örneği bulunmuş olabilir.
Günümüzde İzmir, Aydın ve Muğla’nın kuzey kısmını içeren İonya, bugün “medeniyet” kavramı içinde değerlendirdiğimiz pek çok olgunun doğduğu, geliştiği ve yayıldığı bir merkezdi. Elimizdeki bilgilere göre MÖ 9. yüzyılda burada yaşadığı düşünülen Homeros da, edebiyat dünyasını en çok etkileyen isimlerden biri oldu. Bugünkü İzmir’in sınırları içinde kalan Smyrna’da yaşadığı düşünülen Homeros’un anlatıları yüzlerce yıl Antik Yunan halkı için ne kadar vazgeçilmez olduysa, bugün de tüm dünya için öyledir demek mümkün.
Antik Yunan ozanlık geleneğiyle destanlar anlatan Homeros’un eserleri, kullandığı teknik sayesinde kolay ezberlenebilir yapıdaydı ve yüzlerce yıl boyunca Ege’nin her iki kıyısında da anlatıldı durdu. İlyada’nın ilk kez MÖ 6. yüzyıl Atina’sında yazıya geçirildiği biliniyor ancak bu nüsha günümüze ulaşmayı başaramamış. Günümüze ulaşan en eski kopyaysa, yazılı olmasının dışında resimlendirilmiş de olan ve MS 5. yüzyıla tarihlenen “Ambrosian Iliad” isimli el yazması.
Ünlü ozanın Troya Savaşı’ndan sonra evine dönmeye çalışan İthaka Kralı Odysseus’un başından geçenleri anlattığı Odysseia’nın da benzer bir macerası olduğu düşünülüyordu. Ancak Atina’daki Olympia kutsal alanında yapılan arkeolojik kazılar, elimizdeki bilgilere yenisini eklemiş oldu.
Yapılan çalışmalarda, Roma dönemine tarihlenen bir tabakada ele geçirilen kil tablette, Odysseia’nın XIV. bölümünden 13 dize yer alıyor. Odysseus’un Eumaios’la konuşmasını aktaran kısmı içeren tablet laboratuvarda incelendikten sonra eğer MS 3. yüzyıl bilgisi teyit edilirse, elimizdeki en eski yazılı Odysseia parçası olmasının yanı sıra, genel olarak Homeros destanlarının da en eski yazılı parçalarından biri olacak.
Kaynak: Arkeofili
Henüz yorum yok. Forum'a gelip sohbete katıl.