Suudi Arabistan’daki Hayber Vahası’nın Etrafındaki 4.000 Yıllık Devasa Surlar Gün Yüzüne Çıkartıldı

Suudi Arabistan’daki Kuzey Arabistan Çölü’nde yer alan Hayber Vahası’nın etrafının devasa surlarla çevrildiği keşfedildi. Bronz Çağı’ndan kalma yapı, bir zamanlar 14,5 kilometreyi aşıyordu. Bu boyut ise Hayber’i Arabistan’ın en büyük iki duvarlı vahasından birisi yapıyor.

Devasa surun kalıntıları M.Ö 2250-1950 yılları arasına tarihleniyor. Bu dönemlerde bölgede vahalar yaygındı ve yerleşik halklar burada yaşıyorlardı.

Bu tarih aralığından en çok bilinen surlardan biri olmasına rağmen daha öncesinde Hayber’de büyük vadilerinin merkezindeki ünlü İslami dönem kalesi dışında herhangi bir duvar tespit edilmemişti. Araştırmacılar bu duvarlı vahanın bu kadar geç ortaya çıkartılmasının, 4.000 yıldır süregelen çöl koşullarına bağlıyor.

Sonunda keşfi gerçekleştiren ekip bulguları, “Önemli bir bilimsel meydan okuma,” olarak değerlendiriyor. Bununla birlikte araştırmacılar yapının orijinal boyutlarının 14,5 kilometre uzunluğa, 1,7-2,4 metre arası kalınlığa ve 5 metre yüksekliğe sahip olduğunu da kaydetti. Ancak bu çaptaki bir yapının yarısından yalnızca biraz daha azı günümüze dek ulaşabildi.

Suudi Arabistan’daki Hayber Vahası’nın Çevresindeki Surların İnşa Nedeni Göçebe Baskınları Olabilir

Duvarın inşa nedenleri arasında ise birkaç başlık öne çıkıyor. Fransız Ulusal Bilimsel Araştırma Merkezi’nden arkeolog ve araştırmanın başyazarı Guillaume Charloux, yaptığı açıklamada olası amaçlardan birisinin “göçebelerin baskınlarına karşı askeri savunma” olabileceğini dile getirdi.

Bu devasa surlar altın çağlarında neredeyse 1.100 hektarlık bir alanı çevreliyorlardı. Boyut olarak sadece, 19 kilometrelik duvarlara sahip olan kale şehir Teyma bu konuda Hayber’e rakip olabiliyor. Hayber ve Teyma ikilisi bölgedeki en büyük duvarlı vahalara ev sahipliği yapıyorlar.

Hayber’i Kuzeybatı Arabistan’daki diğer korunaklı yapılarla ortak bir ağa sahip olan bir yer olarak tanımlayan ekip, araştırmalarıyla bölgedeki insan yerleşimlerine ışık tuttu ve İslam öncesi dönemin sosyal karmaşıklığı kavrama konusundaki fikirlere katkı sundu.

Ekip Journal of Archaeological Science: Reports’ta yayınlanan çalışma hakkında şu detayları paylaştı:

“MÖ üçüncü bin yılın sonlarına tarihlenen Hayber surları muhtemelen görkemli bir şekilde vahaları içine alan bir sınır oluşturan yerli nüfusların bölgeye yerleşmeleriyle inşa edilmişlerdi. Bu surlar daha güncel yapılar onların yerini almadan önce birkaç yüzyıl boyunca varlıklarını sürdürdüler.”

Ekip araştırma hakkındaki açıklamalarını şu sözlerle noktaladı:

“Eşsiz ve tam olarak tarihlendirilebilmiş bir anıtın bulunmasına ek olarak, Hayber surları ayrıca Kuzey Arabistan’ın mimari ve sosyal mirasında çok önemli bir dönüm noktasını temsil ediyor.”

4.000 yaşındaki Hayber’in duvarlarla çevrili vahası kendine dünya tarihinde yapılarla korunmuş alanlar arasında önemli bir yer ediniyor. Dünyanın en eski insan yapımı surları ise 8.000 yıl önce Sibirya’da inşa edilmişti.

Siz bu vaha ve çevresindeki surlar hakkında neler düşünüyorsunuz? Görüşlerinizi Kayıp Rıhtım Forum’da paylaşabilir, daha fazlası için bizleri Google News’ten takip edebilirsiniz.

Kaynak: IFL Science, Live Science