Ethem Yekta Ulaş
“Evrenin en parlak cismi ne?” sorusu yanıt buldu. Yeni tanımlanan bir kuasar, 500 trilyon güneşin yoğunluğuyla şimdiye kadar gözlemlenen en parlak kuasar olarak kayıtlara geçti. Işığının Dünya’ya ulaşması 12 milyar yıl sürecek kadar uzakta konumlanmış olan bu kozmik dev, olağanüstü parlaklığı nedeniyle kırk yılı aşkın bir süredir tespit edilemedi.
J0529-4351 adlı verilen kuasarın merkezinde, Güneş’in kütlesinin 17 milyar ila 19 milyar katı arasında olduğu tahmin edilen süper kütleli bir kara delik yatıyor. Bilim insanlarını asıl şaşırtan detay ise bu kara deliğin her gün bir Güneş kütlesine eşdeğer bir kütleyi yutması ve şimdiye kadar belgelenmiş en hızlı büyüyen kara delik olması.
Nature Astronomy dergisinde yayımlanan gözlemin ardındaki Avustralya Ulusal Üniversitesi ekibinin lideri gökbilimci Christian Wolf bulgularının önemini şu sözlerle ifade etti:
“Bugüne kadar bilinen en hızlı büyüyen kara deliği keşfettik. Kütlesi 17 milyar Güneş ve günde bir Güneş’ten biraz daha fazlasını yiyor. Bu da onu bilinen evrendeki en parlak nesne yapıyor.”
Başlangıçta kırk yılı aşkın bir süreyi kapsayan verilerde tespit edilen J0529-4351’in parlaklığı gökbilimcilerin kafasını karıştırmıştı ve bu da onun bir kuasar olarak sınıflandırılmasını engellemişti. Tipik olarak galaksilerin kalbinde bulunan kuasarlar, besleyici gaz ve tozla çevrili süper kütleli kara deliklere ev sahipliği yaparak yoğun parlaklık üretiyor. Bununla birlikte kuasarlar arasında bile J0529-4351 olağanüstü parlaklığıyla öne çıkmayı başarıyor.
Evrenin En Parlak Cismi Olarak Lanse Edilen Kuasar ve Benzersiz Kara Deliği Üzerinde Daha Fazla Araştırma Yapılacak
J0529-4351 tarafından yayılan ışık, yaklaşık yedi ışık yılı çapa sahip olduğu tahmin edilen devasa yığılma diskinden kaynaklanıyor. Bu diski geçmek, Dünya ile Güneş arasında 45.000 defa bir yolculuk yapmaya eşdeğer. Parlaklığına rağmen J0529-4351 yakın zamana kadar keşfedilmemiş olarak kaldı ve onlarca yıldır onu gözden kaçıran gökbilimcileri şaşırttı.
Kuasarın hatalı sınıflandırılması, 2023 yılında Avustralya’daki Siding Spring Gözlemevi’ndeki 2,3 metrelik teleskopu kullanan gökbilimcilerin nesnenin bölgesini yeniden incelemesiyle düzeltildi. J0529-4351’in gerçekten de bir kuasar ve şimdiye dek gözlemlenmiş evrenin en parlak cismi olduğunun anlaşılması, Şili’nin Atacama Çölü’ndeki Çok Büyük Teleskop (VLT) üzerindeki X-shooter spektrograf cihazı tarafından yapılan bir takip gözlemi sırasında gerçekleşti.
Gökbilimciler J0529-4351’i özellikle de Eddington limitine yaklaşıyor gibi görünen süper kütleli kara deliğini daha fazla keşfetmeye istekli. Bu limit, kara delik tarafından yayılan radyasyonun gaz ve tozu iterek kozmik besin kaynağını potansiyel olarak kestiği noktayı temsil ediyor.
Bilim camiası daha ileri araştırmalara girişirken bu önemli keşfin arkasındaki ekip, evrenin uçsuz bucaksız alanlarında saklı sırları açığa çıkarma kararlılığını sürdürüyor.
İlginizi Çekebilir: Galaksinin En Parlak Yıldızlarından Bazıları ‘Vampir’ Gibi Kendilerine Yakın Gökcisimlerinin Kütlelerini Emiyor
J0529-4351 adlı evrenin en parlak cismi hakkındaki yorumlarınızı Kayıp Rıhtım Forum’da paylaşabilir, daha fazlası için bizi Google News’ten takip edebilirsiniz.
Kaynak: Space
Henüz yorum yok. Forum'a gelip sohbete katıl.