Eda Aydın
The Economist’in verilerine göre Türkiye, dünyada en çok dizi ihraç eden üçüncü ülke olarak konumlanıyor. Listenin ilk iki sırasında ise ABD ve İngiltere yer alıyor.
Türk dizilerinin dünya çapında büyük pazarlarda ses getirdiği uzun zamandır bilinen bir gerçek. Ancak İngiltere merkezli köklü The Economist dergisinin yaptığı yeni bir araştırma, bu gerçeği çarpıcı verilerle destekleyerek yeni bir boyuta taşıyor.
“Türk Lokumu: Üçüncü Büyük TV Dizisi İhracatçısı Beklediğiniz Ülke Değil” başlığıyla yayınlanan araştırma, Türkiye’nin ABD ve İngiltere’den sonra en çok TV dizisi satan ülke olduğu bilgilsine yer veriyor.
Araştırma, 2011 yılında yayın hayatına başlayan Muhteşem Yüzyıl dizisinin Türk TV yapımlarının dünyaya açılan ilk dalgasının önemli bir parçası olduğu verisiyle başlıyor. The Economist’e göre dizinin hayranları arasında Amerikalı rap sanatçısı Cardi B de bulunuyor.
Araştırma Muhteşem Yüzyıl ile hareketlenen popüler tarihi dizilerin ardından şimdilerde savaştan dönen ve ailesini korumak için tetikçilik yapmak zorunda kalan bir askeri konu alan Gaddar’ın ön plana çıktığına yer veriyor.
Türkiye Dünya Çapında Talepte Kore’yi Geride Bıraktı
Veri firması Parrot Analytics’e göre, 2020 ile 2023 yılları arasında Türk dizilerine yönelik küresel talep %184 artarken bu oran Kore dizileri için yalnızca %73’te kalıyor.
Araştırma bununla birlikte Türkiye imzalı dizilerin yalnızca Orta Doğu’da değil aynı zamanda Avrupa ve Latin Amerika’da da oldukça popüler olduğuna dikkat çekiyor. Geçen yıl yeni Türk dizilerinin en büyük üç ithalatçısının İspanya, Suudi Arabistan ve Mısır olduğu bilgisi paylaşılıyor. Ayrıca 2022 yılında Türk dizilerinin ihraç edilmesinden 600 milyon dolar kazanıldığı belirtilirken bazı analistler bu gelirin yıllık bazda çok yakında 1 milyar doları bulacağı görüşüne yer veriyor.
The Economist Türk dizilerinin göze hitap ettiğini, çarpıcı manzaralara, pahalı kostümlere ve yakışıklı/güzel oyuncu tercihlerine yer verdiğini belirtiyor. Bununla birlikte bu yapımların çoğunun aşk dizisi olduğu, bilimkurgu gibi türlere nadiren yer verildiği de söyleniyor. Ayrıca 2023 Uluslararası Emmy Ödülleri’nden ödülle dönen Yargı’nın başarısından da söz ediliyor.
Sansür Etkisi
The Economist Arap izleyicilerin Türk dizilerindeki Müslüman temsilini Hollywood’un sıklıkla yaptığı gibi terörist ya da taksi şoförü olarak değil, kahraman olarak tasvir etmesini takdirle karşıladığını aktarıyor. Aynı zamanda alkol ve cinsellik içeren sahnelerin sansürlenmesi de Arap izleyici kitlesinin Türk yapımlarına ilgi duymasındaki önemli faktörler arasında anılıyor.
Dergi; sansürün yönetmenleri yaratıcı olmaya zorladığını belirtirken bazen yapımlardaki cinsel gerilimin de bu sebeple arttığına dikkat çekiliyor. Özlem dolu bakışlar sevişme sahnelerinin yerini alıyor. Araştırmada Erkenci Kuş dizisindeki kadın kahramanın parfümünü patronunun boynuna sürdüğü ve neredeyse dudak dudağa geldiği sahneye yer veriyor.
Araştırma ayrıca Amerikalı aşk romanları yazarlarının Türkiye’den ilham aldığını da işaret ediyor. New York Times çoksatar yazarı Abby Jimenez’in Yours Trluy eserindeki aşk hikâyesine Sen Çal Kapımı’dan ilham bulduğu belirtiliyor.
Araştırmada ayrıca İspanya’da 2023 yılında en popüler üç dizinin Türkiye çıkışlı olduğu bilgisi paylaşılıyor. İspanyolların ve Latin Amerikalıların pembe dizi izleme deneyimine sahip olmalarının Türk dizileriyle bağ kurmalarında önemli rol oynadığı da aktarılanlar arasında.
Uzun Bölüm Saatleri Avantaj Yaratıyor
Türkiye’de sıkça eleştirilen uzun dizi bölümleri, yurt dışında bir tür avantaj olarak kabul ediliyor. Yayıncılar üç saati bulan bölümleri birden fazla kısma ayırarak parça parça ve daha sık bir şekilde izleyicileriyle buluşturuyor. Böylelikle yüzlerce bölüme yayılmış ve uzun saatler reklam yayınlanabilecek aralıklar elde edilebiliyor.
Televizyon dağıtımcısı İzzet Pinto, Kore dizilerinin iyi olduğunu ama sadece 13 reklam saati sürdüğünü belirtiyor. Buna karşın Türk dizilerinin ise yaklaşık 200 saate kadar reklam saatine kapı aralayabildiğine dikkat çekiyor.
Araştırma Türk dizilerinin şekillendirilmesine hükümetin de dahil olduğunu ve özellikle Muhteşem Yüzyıl’da saray entrikalarının çok fazla zaman ayrıldığı için yapımın eleştirilere tabi tutulduğu belirtiliyor. Ardından TRT’de yayınlanan Diriliş: Ertuğrul gibi yapımların ortaya çıktığı ve bu dizilerin Pakistan gibi ülkelerde geniş kitlelere ulaştığı bilgisi paylaşılıyor.
Dijital Platform Yapımları Daha “Cesur”
The Economist son olarak dijital yayın platformlarında daha cesur bir yolu tercih eden Türkiye yapımlarından bahsediyor. Netflix Türkiye imzalı Kulüp dizisini örnek veren mecra, bu yapımda 1950’lerde İstanbul’da yaşayan azınlıkların hikâyesine yer verildiğini aktarıyor.
Dergi ayrıca Amazon Prime Video tarafından geliştirilen Bihter filmini de çıplaklık içeren sahneleri nedeniyle cesur bir örnek olarak değerlendiriyor.
Siz The Economist’in araştırmasını nasıl değerlendiriyorsunuz? Görüşlerinizi Kayıp Rıhtım Forum’da paylaşabilir, daha fazlası için bizleri Google News’ten takibe alabilirsiniz.
Kaynak: The Economist
Henüz yorum yok. Forum'a gelip sohbete katıl.