Devrim Beyaz
Goodreads okurlarına göre geçtiğimiz yılın En İyi Fantastik Kitabı seçilen ve Madeline Miller tarafından kaleme alınan Ben, Kirke Odysseus, İkaros, Minotauros, Prometheus ve Zeus gibi mitolojik karakterlerin binlerce yıldır anlatılagelen hikâyesini farklı bir bakış açısından sunmakla kalmayıp Olymposlu tanrıların dünyasını Homeros’un destansılığında aktarmayı başarıyor.
Kitabın tanıtım metni şöyle:
NPR, Washington Post, Buzzfeed, People, Time, Amazon, Entertainment Weekly, Bustle ve Newsweek’e göre Yılın En İyi Kitabı
Goodreads okurlarına göre 2018’in En İyi Fantastik Kitabı
“Bu dikkat çekici hikâye sizi, Kirke’nin yaptığı bir büyü gibi etkisi altına alacak.” –Mary Doria Russell, Serçe’nin yazarı
“Tek kelimeyle büyüleyici ve zarif anlatımıyla Ben, Kirke, kadın yaşamının sıradan ve de sıradışı bir hikâyesi.” –Eimear McBride, Kız Natamam Bir Şeydir‘in yazarı
Ozanlar benden, –erkek– kahramanın karşısında diz çöküp merhamet dilenen bir kadın olarak bahsetti hep; ilaç katarmışım tatlı şaraplarına, büyüleyip domuza çevirirmişim hızlı giden gemilerin tayfasını, babaevini unutturur, sılaya kavuşmalarına müsaade etmezmişim. Ne demeli, kadınlara haddini bildirmek ozanların en sevdiği vakit geçirme biçimidir; yerlerde sürünüp ağlamazsak gerçek bir hikâye olmazmış gibi.
Ama yanılıyorlar, yanılıyorsunuz: Cadılık illa nefret, kıskançlık ya da başka türlü bir kötülükten doğmaz; ben ilk büyümü aşkımdan yapmıştım.
Ben, Helios’un kızı, Aiaie Cadısı Kirke. Hayatım boyunca trajedinin beni bulmasını bekledim. Bulacağından hiç kuşkum yoktu çünkü başkalarının hak ettiğimi düşündüğünden daha fazla arzum, isyanım ve gücüm vardı, yıldırımları üstüne çekecek şeylerdi bunlar. Ve bir gün, artık bu dünyaya dayanamayacağım, diye düşündüm.
Bunun üzerine denizin derinliklerindeki kadim bir tanrı seslendi: Öyleyse çocuğum, başka bir dünya yap.
Ben, Kirke’de Madeline Miller; Odysseus, İkaros, Minotauros, Prometheus ve Zeus gibi mitolojik karakterlerin binlerce yıldır anlatılagelen hikâyesini farklı bir bakış açısından sunmakla kalmayıp Olymposlu tanrıların dünyasını Homeros’un destansılığında aktarmayı başarıyor.
Kitabın yaklaşık ilk 25 sayfasını içeren ÖN OKUMAsına da hemen BURAYA tıklayarak ulaşabilirsiniz.
“Ben, Kirke”nin çevirisinin Seda Çıngay Mellor, editörlüğünü Alican Saygı Ortanca, yayıma hazırlığını Mustafa Güdük ve kapak tasarımını da Hamdi Akçay üstlenmiş. 408 sayfalık kitap 5 Eylül itibarıyla raflardaki yerini almaya başlayacak.
Karşılaştırma yapmadım karşılıklı ama Google Books’tan okumuştum ingilizcesini.
En başından ornek vereyim. Kitabın ismi Circe. I circe degil. Yani kirke diye cevrilmeliydi ben kirke degil. Hadi o normal diyeyim. CIRCEnin okunuşu Sörsi seklinde. Isterseniz ingilizce audiobooklardan da bakabilirsiniz.
Mesela yazarın röportajında kelimenin okunuşunu yazardan duymak isterseniz
Madeline Miller on the character of Circe - YouTube buradan bakabilirsiniz.
Kelimenin okunuşuyla alakası yok yani kirkenin. Çevirmenin neden kirke dediğine dair bir açıklaması vardır kendi çapında ama ben mantıksız buldum. Bide kitabı okumuş olunca sizin sörsi diye okuduğunuz kelimeyi kirke olarak adlandırılıyor olduğunu görünce şaşırıyorsunuz.Aynı şekilde Oceanos gibi karakterler için de bu geçerli. Oceanos u Okeanos olarak değiştirmenin mantığını da anlamıyorum mesela
Neyse diyip ön okumaya baktım.
Çeviriye yorum yapmıyorum zaten oraya girersem çıkamayız ama Perse neden Perseis olur? Bunları görünce ben vazgeçtim açıkçası. Istedigi kadar popüler olsun. İstediği kadar da muhteşem densin ben daha başlamadan bitirdim kitabı
Nolur burdan da bir tartışma çıkmasın ya. Arkadaş sordu diye fikrimi belirtiyorum.
Pek bir bilgim yok ama internette Kirke olarak geçiyor.
Aynı konu Okeanos için de geçerli.
Alsam mı almasam mi diye 5 6 gün git gel yaşayıp sonunda aldım dün. Üstüne bunu gördüm. Umarım sadece isimler sıkıntıdır.
Çoğu yunan ya da diğer millet tanrı-tanrıça isimlerinin türkçe hâlleri var bu şekilde, bizdeki kökeni nereden geliyor bilmiyorum ama Türkçeye ilk yapılan Homeros çevirilerinden geliyor olabilir. İngilizceye de tam aynı geçmemiş. Aslı Grekçe olduğu için alfabe farkından herkes kendine göre almış. İngilizceden conference’ın bize konferans olarak geçmesi gibi bir durum, ses benzerliği yönünden.
Kitabın çevirisi hakkında kitabı okumadığım için yorum yapamam ama isimlerin kullanımını doğru buldum. Kitapta eğer Kirke yerine Circe ve Okeanos yerine Oceanus kullanılsaydı bu sefer ben çeviriyi eleştirecektim.
Bu isimler ilk kez Homeros kitaplarında geçtiği için çevirmende Homeros’un Türkçe çevirisinden almış isimleri. Bu durum çevirmenin en azından kitabı çevirmeden önce mitoloji hakkında bilgi sahibi olduğunu veya kitap için özel olarak araştırma yaptığını gösterir.
Farklı bir alfabeden özel isim çevirisi yapılırken iki ayrı yöntem ile çeviri yapılıyor. Birisi transkripsyon diğeri de transliterasyon. Örneğin İngilizcesi Achilles olan isim Antik Yunanca’dan transkripsiyon yöntemi ile çevrilirse bu isim Aşil olarak yazılır ama transliterasyon ile çevirilirse isim Akhilleus olur. Achilles kullanımı İngilizce için doğru iken Akhilleus kullanımı da Türkçe için doğrudur. Bu kitabın çevirmeni eğer Aşil veya Achilles olarak kullansaydı karakterin ismini, çevirmenin kötü bir çeviri yaptığı iddianız doğru olurdu.