Evren Nasıl Oluştu? Yeni Galaktik Çelişkiler Kozmolojik Teorilere Meydan Okuyor

“Evren nasıl oluştu?” sorusunun şimdiye kadar bilinen bir cevabı vardı. Ancak gökbilimciler evrenin kümelenmesine ilişkin yerleşik kozmoloji anlayışının temelini sarsan şaşırtıcı bir tutarsızlığı gün yüzüne çıkartmayı başardı. Yeni araştırma, 25 milyondan fazla galaksiyi kapsayan bir gözlemden kaynaklanıyor ve potansiyel olarak evrenin oluşumu ve evrimine ilişkin hakim standart modeli zayıflatıyor.

Evrenin yoğunluğunu ölçen ve S8 olarak adlandırılan tartışmalı faktör, Hubble geriliminin yanı sıra yeni bir odak noktası olarak ortaya çıktı. Bu farklılık evrenin nasıl evrimleştiğine dair geleneksel tasvire meydan okumakta ve yeni fizik ya da tamamen gözden geçirilmiş bir kozmik evrim modeli olasılığına işaret ediyor. 11 Aralık’ta Physical Review D dergisinde yayımlanan araştırmacıların bulguları, yerleşik kozmolojik inançlarla yüzleşiyor.

“Evren Nasıl Oluştu?” Sorusuna Kesin Cevap için Henüz Erken Olabilir

Princeton Üniversitesi Astrofizik Bilimleri Bölümü’nün önemli isimlerinden ve keşif ekibinin bir parçası olan Michael Strauss, bu bulgular karşısında ölçülü bir yaklaşım sergilediklerini vurguladı.

“Burada hâlâ oldukça temkinli davranıyoruz. İstatistikler, bunun sadece şansa bağlı olma ihtimalinin 20’de bir olduğunu gösteriyor. Bu da ikna edici ancak tamamen kesin değil.”

Standart kozmoloji modeli, evrenin Büyük Patlama sonrası erken dönemini karanlık maddenin etkisiyle giderek genişleyen çalkantılı bir plazma olarak detaylandırıyor. Bu genişleme, sıradan maddenin gizemli karanlık madde etrafında toplanmasına tanıklık ederek, yayılan kozmik bir ağla birbirine bağlanan ilk galaksileri oluşturdu. Ancak son zamanlarda ortaya çıkan tutarsızlıklar bu yerleşik anlatıya meydan okumaya başladı.

Gökbilimciler modellerini değerlendirmek için genellikle Büyük Patlama’dan 380.000 yıl öncesine dayanan eski kozmik mikrodalga arka plan (CMB) verilerini günümüz gök cismi gözlemleriyle karşılaştırıyorlar. Bu karşılaştırma CMB’den türetilen tahmini Hubble sabitinin çağdaş kozmik nesnelere dayanan hesaplamalardan saptığı Hubble gerilimini ortaya çıkarıyor.

Galaktik Tutarsızlıklar: Kozmolojinin Temellerine Meydan Okumak

Mevcut ikilem S8 etrafında dönmekte ve Planck uydusunun CMB gözlemlerinden elde edilen 0.83’lük tahmini değer ile Japonya’nın Subaru Teleskobu’ndan elde edilen 0.77’lik daha küçük değer arasında tezat oluşturuyor. Bu tutarsızlık, evrenin maddesini kütleçekimsel mercekleme yoluyla analiz eden diğer iki bağımsız çalışma (Karanlık Enerji Araştırması ve Kilo-Derece Araştırması) tarafından da doğrulandı.

Princeton Üniversitesi’nde araştırma görevlisi olarak çalışan ve analizde yer alan Arun Kannawadi, evrenin erken dönemlerine ait ölçümler ile 9 milyar yıl öncesine ait ölçümler arasında giderek artan eşitsizliğin önemli bir kozmik bilmeceye işaret ettiğini vurguladı.

Yerleşik kozmolojik çerçeveye yönelik bu meydan okumalara rağmen, bilim insanları kesin çözümlerden hâlâ yoksunlar. Tutarsızlıklar, karanlık maddenin miktarı ve davranışına ilişkin yanlış anlamalardan veya evrenin ömrü boyunca karanlık enerjideki potansiyel değişikliklerden kaynaklanıyor olabilir. Bu durum standart modelin yeniden değerlendirilmesine yol açabilir ya da devrim niteliğinde bir değişim ihtiyacının habercisi olabilir.

Kozmik Çelişkilerin Açığa Çıkarılması için Yeni Teleskoplar Bekleniyor

Bilim insanları söz konusu kozmik bilmeceleri çözmek için sırasıyla 2025 ve 2027 yıllarında faaliyete geçmesi beklenen Vera C. Rubin Gözlemevi ve Nancy Grace Roman Uzay Teleskobu gibi daha gelişmiş teleskopları sabırsızlıkla bekliyor. Bu aletler daha hassas ölçümler yaparak evrenin gerçek doğasına potansiyel olarak ışık tutma vaadini taşıyor.

Yeni çalışmalar hakkındaki yorumlarınızı Kayıp Rıhtım Forum’da paylaşabilir, benzer içerikler için bizi Google News’ten takip edebilirsiniz.

Kaynak: Live Science