Manga, Manhwa ve Manhua Nedir? Doğu Asya Çizgi Roman Türleri Arasındaki Farklar Nelerdir?

Manga, manhwa ve manhua nedir? Üç terimin birbirinin yerine kullanılabileceği varsayımından farklı olarak daha yakından incelendiğinde bu Doğu Asya çizgi roman türleri arasında ne gibi farklılıklar var?

Küresel manga popülaritesindeki artış, son yıllarda manhwa ve manhua hakkında artan bir merak uyandırdı. Her ne kadar bu üç tür estetik benzerlikler taşısa ve çoğu zaman aynı kavram sanılsa da, dikkatli okurlar aralarındaki ince ama önemli farkları tespit edebilirler. Bu farklılıklar sanatsal tarzların ötesine geçerek coğrafi etkileri de kapsamakta ve bu çizgi romanların Japonya’dan mı, Kore’den mi yoksa Çin’den mi kaynaklandığı sorusunu gündeme getirmekte.

Dünya genelinde 2010’ların ortalarından bu yana manga ve anime katlanarak büyüyen bir popülerliğe erişti. Eş zamanlı olarak K-pop, K-dramalar ve Güney Kore webtoon’larının küresel sahnedeki yükselişi, Doğu Asya medyasının izleyici kitlesini genişletti ve mağaza raflarındaki manga, manhwa ve manhua arasındaki çizgileri bulanıklaştırdı.

Manga, Manhwa ve Manhua Nedir? Doğu Asya’nın Tarihsel Dokuları Arasında Bir Yolculuk

“Manga” ve “manhwa” kelimelerinin kökleri Çince “manhua” terimine kadar uzanıyor. Manhua başlangıçta Japonya, Kore ve Çin’deki çizgi romanlar için geniş bir tanımlama olarak hizmet ediyordu. Ancak sonrasında çağdaş kullanım belirli ulusları ifade edecek şekilde gelişti. Buna göre manga Japon çizgi romanlarını, manhwa Kore çizgi romanlarını ve manhua da Çin çizgi romanlarını ifade ediyor. Bu dilsel farklılaşmaya eşlik eden yaratıcılar için farklı unvanlar da bulunuyor. Sırasıyla manga çizerlerine mangaka, manhwa çizerlerine manhwaga ve son olarak manhua çizerlerine manhuajia deniyor. Bu isimler ulusların çizgi roman gelenekleri arasındaki tarihsel etkileşimi yansıtıyor.

Japonya’nın manga tarihi 20. yüzyılın ortalarında Osamu Tezuka gibi aydınların öncülüğünde filizlendi. Ancak kökenleri daha eskilere, 12. ve 13. yüzyıllardaki Choju-giga’ya kadar uzanıyor. Amerikan işgali mangayı 20. yüzyılın ortalarında etkiledi ve küresel tanınırlığın başlangıcını işaret etti. Manga tarihiyle iç içe geçmiş olan Manhwa, Kore’nin Japon İşgali sırasında zorluklarla karşılaştı. İniş ve çıkışlara rağmen dijital çağ Daum Webtoon ve Naver Webtoon gibi platformlarla manhwa’yı yeniden canlandırdı ve 2014 yılında LINE Webtoon aracılığıyla küresel bir varlık elde etti.

Çin, Tayvan ve Hong Kong menşeli manhua alanında, 20. yüzyılın başlarında litografik baskı süreci doğuşuna damgasını vurdu. İkinci Çin-Japon Savaşı ve Hong Kong’un Japon İşgali sırasındaki siyasi anlatılar ilk manhua’ları karakterize etti. 1949’daki Çin Devrimi’nden sonra, sıkı sansür denizaşırı yayınları engellemiş ve yaratıcıları QQ Comic ve Vcomic gibi platformlarda kendi kendine yayıncılığa yönelmeye teşvik etti.

Kitlelerin İlgisini Anlamak: Manga, Manhwa ve Manhua Demografisi

Farklı demografik hedefleme Doğu Asya çizgi romanlarının ayırt edici özellikleri arasında yer alıyor. Japonya’da Shonen manga My Hero Academia gibi aksiyon dolu hikâyelerle erkek çocuklara hitap ederken, shojo manga daha çok büyülü hikâyeler ve karmaşık romantizmler ile biliniyor. Seinen ve josei ise olgun içerikleriyle daha yaşlı okuyucuları hedefliyor. Manhwa ve manhua’da da her biri belirli yaş gruplarına ve tercihlere göre uyarlanmış paralel türler mevcut. Japonya’da haftalık dergiler ve tankobon’dan (bir serinin veya cildin parçası olmayan bir kitap için kullanılan terim) küresel olarak webtoon’lara kadar dağıtım yöntemleri, farklı tüketim modellerine katkıda bulunuyor.

Kültürel Ayrımlar ve Okuma Yönleri

Doğu Asya çizgi romanlarının kültürel kökleri içerikte de kendini gösteriyor. Manga fantazi ve doğaüstü evrenleri keşfederken, manhwa Kore güzellik kültürünü inceleyerek ayakları yere basan ve gerçekçi anlatılar sunuyor. Manhua, dövüş sanatları ve fantastik mangaları anımsatan wuxia ve yetiştirme temalarına sahip. Okuma yönleri de bu türlere başka bir ayrım katmanı ekliyor. Örneğin manga ve manhua sağdan sola ve yukarıdan aşağıya bir format izlerken, manhwa soldan sağa, yukarıdan aşağıya bir yönelim benimseyerek batı çizgi romanlarıyla daha uyumlu duruyor. Dijital formatlar ise sonsuz kaydırma özelliği sunarak dinamik hikâye anlatımına olanak tanıyor.

Sanatsal İfadeler: Manga, Manhwa ve Manhua Tarzları

Sanatsal stiller de manga, manhwa ve manhua arasında farklılık gösteriyor. Manga, ister basılı ister dijital olsun, tipik olarak siyah ve beyazı tercih ediyor. Az da olsa renkli yayınlar bulunuyor. Manhwa basılı olarak manga gibi siyah ve beyazı tercih ediyor. Ancak dijital formda renkli olarak hazırlanır. Manhua, litografik baskıdaki tarihsel köklerini yansıtacak şekilde sürekli olarak renkli hazırlanır. Osamu Tezuka’nın ikonik karakterlerinden manhwa ve manhua’daki gerçekçi insan oranlarına kadar sanatsal etkiler, görsel hikâye anlatımının evrimini sergiler. Onomatopoeia (yansıma) nüansları, dijital manhwa deneyimini geliştiren müzik ve soundbite’lar ile üçünü birbirinden daha da ayırıyor.

Popüler Manga, Manhua ve Manhwa Örnekleri

• MANGA | Dragon Ball – Akira Toriyama (1984 – 1995)
• MANHUA | Chinese Hero: Tales of the Blood Sword – Ma Wing-shing (1980 – 1995)
• MANHWA | Solo Leveling – Chugong (2018 – 2021)

İster manga, ister manhwa veya manhua’ya dalmış olun, her biri benzersiz bir okuma deneyimi sunarak dünya çapındaki farklı kitleler için Doğu Asya çizgi romanlarının dokusunu zenginleştiriyor.

Sizlerin bu üçlüde favoriniz hangisi? Yorumlarınızı Kayıp Rıhtım Forum’da paylaşabilir, yeni içerikler için bizi Google News’ten takip edebilirsiniz.

Kaynak: CBR