Antik Mezopotamya’dan Kalma 3.000 Yıllık Tuğlalar, Dünya’nın Manyetik Alanına Dair Bir Gizemi Aydınlattı

Antik Mezopotamya’dan kalma tuğlalar sayesinde Dünya’nın manyetik alanı hakkında bir gizem daha aydınlatıldı.

Dünya’nın manyetik geçmişine ışık tutan yeni bir çalışmada 3.000 yıl öncesine ait Mezopotamya tuğlaları, gezegenin tarihsel manyetik alan dalgalanmalarını çözmede beklenmedik bir anahtar haline geldi.

Binlerce yıl önce üretilen ve tarihin en etkili uygarlıklarından birinin inşasının ayrılmaz parçası olan tuğlalar, doğru yorumlandığında Dünya’nın koruyucu manyetik kalkanındaki ilginç dönüşümleri ortaya çıkaran demir oksit taneleri içeriyor.

Proceedings of the National Academy of Sciences dergisinde yayımlanan çalışmadaki yenilikçi buluş, tuğlaların üzerine damgalanmış açıklamalarla işaretlenerek bilim insanlarına yaşlarını belirlemede yardımcı oluyor. Bu hassas tarihleme yöntemi, söz konusu tuğlaların içinde tutulan jeolojik kayıtların kilidini açarak gezegenimizin manyetik alanının sürekli gelişen tarihine benzersiz bir bakış açısı sunuyor.

University College London’dan arkeolog Mark Altaweel bu gelişmenin önemini şu şekilde vurguladı:

“Bu çalışma, başkalarının da arkeomanyetizma kullanarak mutlak tarihlendirmeden faydalanmasını sağlayacak önemli bir tarihlendirme temelinin oluşturulmasına yardımcı oluyor.”

Dünya’nın çekirdeğindeki jeodinamonun bir ürünü olan gezegenin manyetik alanı, Güneş rüzgârı ve iç dinamikler gibi dış etkiler nedeniyle zaman içinde dalgalanır. Bu değişiklikler, erimiş magma içinde hizalanan manyetik taneler gibi yüzey malzemelerinde izler bırakır ve paleomanyetizma olarak bilinen Dünya’nın manyetik alanının tarihsel bir kaydı olarak hizmet eder.

Antik Mezopotamya Tuğlaları, Manyetik Alan Davranışı Hakkında Yeni Bilgiler Sağlıyor

Wichita Eyalet Üniversitesi’nden Matthew Howland liderliğindeki araştırmacılar, insan yapımı nesnelerde korunan Dünya’nın manyetik alanını anlamayı amaçlayan arkeomanyetik çalışmaları geliştirmek için Mezopotamya tuğlalarını analiz etti. Basit ama etkili bir teknik kullanan araştırmacılar, 32 adet damgalı kil tuğladan çok küçük parçalar kopararak bunları Mezopotamya krallarının belirli yönetim dönemlerine atfettiler. Bir manyetometre kullanarak demir oksit tanelerinin hizalanmasını ölçen araştırmacılar, M.Ö. 3. binyıldan 1. binyıla kadar 2.000 yıl boyunca Dünya’nın manyetik davranışının geniş bir şekilde yeniden yapılandırılmasını sağladı.

Kapsamlı veriler diğer küresel rekonstrüksiyonlarla birleştirildiğinde şaşırtıcı bir fenomeni ortaya çıkardı: Levanten Demir Çağı Jeomanyetik Anomalisi (LIAA). Günümüz Irak’ında M.Ö. 1050 ile 550 yılları arasında meydana gelen manyetik alan gücündeki bu gizemli artış, ekibin Mezopotamya’daki bulgularıyla da desteklendi. Dahası, II. Nebukadnezar’ın hükümdarlığı sırasında (M.Ö. 604-562) analizler ani manyetik dalgalanmaları ortaya çıkararak alanın önemli kısa vadeli değişimler için kapasitesini vurguladı.

Scripps Oşinografi Enstitüsü’nden jeofizikçi Lisa Tauxe bu araştırmanın önemini şu cümlelerle vurguladı:

“Zengin Mezopotamya kültürlerinin iyi tarihlendirilmiş arkeolojik kalıntıları… alan gücündeki değişiklikleri yüksek zaman çözünürlüğünde incelemek için benzeri görülmemiş bir fırsat sunuyor.”

Siz bu keşfi nasıl değerlendiriyorsunuz? Yorumlarınızı Kayıp Rıhtım Forum’da paylaşabilir, daha fazlası için bizleri Google News’ten takip edebilirsiniz.

Kaynak: Science Alert