Ayşenur Ütnü
Son yıllarda Netflix ortak yapımlarıyla da popülerliği artan anime sektörü, her yıl seri ve filmlerin yanı sıra canlı aksiyon uyarlamalarından da oldukça fazla gelir elde ediyor. Fakat durumun iç yüzü ve animatörlerin ifadeleri, bu gelirin dengeli dağılmadığını gösteriyor. Zira animatörler emeklerinin karşılığını alamıyor.
20 yıllık animatör olan Ippei Ichii, yeterli ödeme yapılmadığı için Twitter hesabında Netflix’i eleştirdiği bir gönderi paylaştı. İddialara göre ünlü yayın platformu animatörlere sektörde ödenmesi gereken miktarın altında ödeme teklif ediyor.
Kill la Kill ve School Rumble gibi ünlü animelerle tanınan Ichii, Netflix ile ilgili iddialarını Twitter hesabında paylaştı:
“MAPPA stüdyolarında yapılacak Netflix animesi üzerinde çalışan bir yapımcı bölüm başına 3,800 yen (34 dolar) önerdi. Bir serinin bütçesi ise 3,800 ile 7,000 yen arasında değişiyor. Yani eğer bu teklifi kabul ederseniz, animatörlere ödenen birim fiyatı azalabilir.”
Smile Down The Runway ve Sword Art Online animelerinde çalışmış olan bağımsız animatörlerden Zayd Ghassan ise halihazırda verilen 4.500 yenin bile yeterince az olduğunu ve Netflix’in olması gereken fiyattan daha az teklif vermesine tepki gösterdi.
Daha sonra başka bir Tweet ile daha açıklama yapan Ichii, büyük sermayeye sahip bir şirketin bu kadar düşük fiyatlarla tekliflerde bulunmasının problem teşkil ettiğini ifade etti.
Netflix ve Anime Sektörü Arasında Çıkan Tartışmalar İlk Değil
Ippei Ichii’nin ifadeleri yeni gündem olmuş konular değil. Netflix ve anime sektörünün animatörlere gerekenden az ücret ödedikleri yıllardır konuşuluyor. Carmen Sandiego serisinin yapımında çalışmış Filipinli bir sanatçı da, 2019’da Netflix’in gerekenden daha az ödeme yaptığını açıklamıştı.
Yine aynı yıl Vox sitesinin yayınladığı bir habere göre, bazı animatörler çizim başına 2 dolardan az bir ücrete çok yoğun tempoyla çalışıyorlar. Öyle ki, bazı çalışanlar yorgunluktan hastaneye kaldırılıyor.
2021’de The New York Times’ta yayımlanan bir makalede ise, son zamanlarda animelerin kazandığı popülerliğe rağmen Japonya’daki tam zamanlı çalışan animatörlerin yıllık gelirlerinin 12 bin dolar olduğu açıklandı. Fakat sektörün yıllık geliri neredeyse 24 milyar dolara ulaşıyor.
Tüm dünyada adını duyurmuş animelerde emek veren çoğu animatör az ödeme almaktan şikayetçi. Zira tek bir sahne için aynı anda birçok kişinin çalıştığı uzun ve yorucu çizim süreçlerinden sonra ortaya herkesin ilgiyle takip ettiği yapımlar çıkaran insanlar, emeklerinin karşılığını tam almak istiyorlar.
Sizler anime sektöründeki bu durum hakkında neler düşünüyorsunuz? Yorumlarınızı Kayıp Rıhtım Forum’da bizlerle paylaşabilirsiniz.
Kaynak: CBR
Netflix’in 2018 yılında büyük ses getiren Netflix Original Anime açılımı en azından benim adıma hayal kırıklıkları ile dolu. Tek tek isim vererek saymayayım ama aksiyon açısından resmen kabızlık yaşayan, bağıran karakterin yüzüne zoom yapa yapa Hint filmi seviyesine inildiği, seri formatlı yapımların çoğunda kan efektlerinin de CGI’ların da çöpten hallice olduğu, karakterlerin konuşurken kadraj içinde yürüyemediği yada el kol sallayamadığı bir seviyeye dek inildi. Elbette yine de her 10 Original Anime seriden 2-3 tanesi bu saydığım eksileri içermeyip yine izlenebilir seviyede kalsa da Netflix ismi Anime konusunda hala bir kalite markası olmaktan çok uzakta. Haliyle ne Netflix’in stüdyolara asgari ödeme yapıyor olması, ne de bu koşullarda ortaya bir emek koymak zorunda kalan animatörlerin işleri ortaya “aşkla yapıldığını” hissettirmemesi şaşırtıcı. Dediğim gibi, istisnalar elbet var ama Netflix’in Anime departmanında ciddi bir revizyona gitmesi şart. Öncelikli olarak “Japonya dışındaki ülkelerden de Anime yaptıralım” sevdalarından vazgeçmeleri iyi bir başlangıç olabilir. (bkz Memorias de Idhun)
Memorias De Idhun bir saçmalık abidesi zaten.Kötü karakter kafası karışmış iyi kız aşkı kabızlığı bütün seriyi yiyip,içini bomboş bir hale sokuyor.İzlerken kafamı kuma gömesim falan geldi çoğu zaman.Ayrıca Netflix’in en kötü animesi kesinlikle budur,tartışmaya gerek bile yok bence.
Serinin bütün karakterleri andavalın önde gideni,romantikliğin r’sini veremiyor her ne kadar ortada böyle şeyler olsa da,daha fazla bölüm çıksın diye her bölüm bu özellikte şu kılıç haydi bakalım devam kafasında her bölüm yeni kılıç osurup hikayenin daha da batmasına sebep olması beni benden alıyor ya.Konu güzel ama işleniş 0.
Sword Gai The Animation’a iyi bile dayanmışsın. Ben sezonu bitiremedim bile. Yazarı Toshiki Inoue’nin tokusatsu işlerini her ne kadar ziyadesiyle sevsem de şef senaristliğini yaptığı tüm Anime seriler birbirinden ızdırap verici idi. Buna rağmen Sword Gai beni bile şaşırtacak denli kötüydü.
Bunun dışında mansiyon ödülü bence, zaten zerre matah bir seri olmayan Mirai Nikki’den amansızca plot hacılaması, berbat ötesi twistlerini fazla ciddiye alması ve berbat diyalog yazımına yeni boyut getirmesi ile High Rise Invasion’a, her kavgayı araya slideshow’lar yada atarlanmalar koya koya 3-4 bölüme sündürüp üstüne sanki serinin anlatıcısı yetmiyormuş gibi kavgada olup biten her haltı en az 4-5 kişiye yorumlattırması, sonuç olarak Hikaru Midorikawa’dan Sho Hayami’ye dek yığınla seiyuu için onlar adına utandıran Record of Ragnarok’a gider.
Mecha serisi diye umutla başladığım Re:visions bile sırf konuyu sündürmek için okul nüfusunun içinden geçen canavarı Mecha kullanıp öldüren çocuğu “ruhsatsız silah kullandı” diye polise tutuklatması, hikayeye pat diye Teddy Bear’den hallice villain koyması ve hikayenin anlaşılabilir olması için zerre uğraşmaması ile, Pacific Rim Black ise hikayenin hangi yılda geçtiğini belirtmeye bile zahmet etmemesi, kezban title’ini adeta söke söke hakeden Hayley adlı bir karaktere ev sahipliği yapması, serinin %80’ini savaşarak değil kaçarak geçirmeleri ve Samanyolu TV’ye yakışır bir cliffhanger ile sezon finali yapmaları ile bana ızdırap geçirtmişti.
Bir de Netflix’in şu CGI animelerden vazgeçmesi şart.Bazıları var ki 2003 teki Code Lyoko’un Lyoko kısımlarına benziyor ki bahsettiğim dönem 2000 lerin başı.Ajin mesela mangası da var elimde Türkçe olarak gerim gerim geriliyorsun okurken,animede herkes 3D ponçik falan.
Knights of Sidonia’daki CGI kullanımını hunharca savunabilirim ama aynı stüdyonun yaptığı Ajin resmen ondan sonra izlendiginde malzemeden çalmışlar gibi hissettiriyor. Ote yandan ayni studyonun yaptığı fakat Netflix Anime’si olmayan Berserk ve Souken no Ken’de durum Ajin’i aratacak kadar vahimdi.