Burdur’da Halkı ‘Huzursuz Ölülerden Korumak’ için Özenle Mühürlenmiş 2.000 Yıllık Bir Mezar Bulundu

Türkiye’nin Burdur ilinde yer alan Sagalassos Antik Kenti’nde 2.000 yıllık geçmişe sahip Roma döneminden kalma bir mezar gün yüzüne çıkartıldı. Mezar, bükülmüş çivilerle kaplanıp tuğla ve sıvayla kapatılmıştı.

Yeni bir çalışmada elde edilen bulgular Romalıların “huzursuz ölüler”den korkmuş olabileceğini gösteriyor. Çalışmada kasten bükülmüş çiviler serpilmiş ve iki düzine tuğlayla yetinilmeyip bir kat da sıvayla mühürlenmiş bir kremasyon gömüsünün keşfi ele alınıyor.

Sıra dışı mezar, Sagalassos Antik Kenti’ndeki kazı alanında bulundu. MS 100-150 yıllarına tarihlenen mezarda yakma ateşinin kenarlarına dağılmış 41 bükülmüş çivi, henüz için için yanarken ateşin üzerine özenle yerleştirilmiş 24 tuğla ve bunun üzerine çekilmiş bir kireç sıvası tabakası vardı.

Gömülen kişi, aynı yerde yakma işlemine tabi tutulmuş ve defnedilmişti. 21 Şubat’ta Antiquity dergisinde yayımlanan çalışmaya göre bu durum, Roma’da benzerine sık rastlanmayan sıra dışı bir uygulamaydı.

Sagalassos Antik Kenti’nde Bulunan Mezar Üç Farklı Yöntemle Sıkıca Kapatılmıştı

Çalışmanın başyazarı arkeolog Johan Claeys, bu durumu şu şekilde değerlendiriyor:

“Mezar bir değil, iki de değil, tam üç farklı yöntemle kapatılmış ve bu yaşayanları ölülerden koruma girişimi -ya da tam tersi- olarak anlaşılabilir.”

Claeys; bu uygulamaların her birinin ayrı ayrı Roma dönemi mezarlıklarında elde edilen bulgular sayesinde biliniyor olsa da -yakıldığı yere gömme, tuğla veya alçı kaplama ve bükülmüş çiviler serpiştirme – üçünün bir arada uygulandığı bir örneğin daha önce görülmemiş olduğunu, bunun “huzursuz ölü” korkusuna işaret ettiğini sözlerine ekledi.

Sagalassos Antik Kenti Arkeolojik Araştırma Projesi kapsamında şehrin kenar mahallelerinde bulunan -aralarında normlara uymayan kremasyon uygulaması da bulunan- gömüler kazıldı ve incelendi. Genelde Roma dönemi kremasyonları, cenazenin yakılması ve sonrasında bir çömleğe konulup mezara gömülecek veya bir mozoleye yerleştirilecek olan küllerin toplanmasından meydana gelirdi. Ancak Sagalassos kremasyonu, araştırmacıların kalan kemiklerin anatomik konumlarından elde ettiği verilere göre gömülme yerinde gerçekleşmişti.

Daha da tuhaf olan detay, mezarda bulunan eşyalar ile mezarın mühürlenmiş oluşu arasındaki tezatlıktı. Arkeologlar, mezarda -dokuma sepet parçaları, yiyecek kalıntıları, madeni para ve seramik/cam kaplar gibi- alışılageldik defin eşyaları keşfetti. Claeys bu durumu şöyle yorumluyor:

“Merhumun uygun bir biçimde gömüldüğü açıkça görülüyor. Görünüşe göre o zamanlar sevilen birinden ayrılmanın uygun yolu buydu.”

Bükülmüş Çiviler Bir Tür Tılsım Olabilir

İsviçre’deki Bern Üniversitesi Adli Tıp Enstitüsü’nde araştırma görevlisi olan ve bu çalışmaya dahil olmayan Marco Milella, araştırmacıların “bükülmüş çiviler” hakkında ulaştığı sonuçlara katıldığını belirtti. Milella, bu tür çivilerin MS 1. ila 2. yüzyıllara tarihlenen Batı Avrupa mezarlıklarında sıklıkla bulunuyor olduğunu ve bunların ölülerden koruyan yahut ölüleri koruyan tılsımlar olabileceğini söylüyor.

Claeys; bu garip mezarda gömülü adamın muhtemelen en yakın akrabaları tarafından hazırlaması ve uygulaması günler sürecek bir törenle gömüldüğünü düşünüyor. Sagalassos’taki insanları bu kişiyi alışılmadık bir şekilde gömmeye itmesi muhtemel sebepler arasında bir tür sihir veya doğaüstü bir bağlantı yüzünden belirli etkiler yaratmayı amaçlayan bir eylem gerçekleştirme ihtiyacı olabileceği düşünülüyor.

Bu garip cenazenin olağandışı veya doğal olmayan bir ölümün getireceğine inanılan sonuçların engellenmesini amaçlamış olması mümkünse de araştırmacılar şu ana dek kemiklerde herhangi bir travma veya hastalık izi bulamadılar.

Araştırmacılar, “Adamın ölüm nedeninin travmatik, gizemli veya potansiyel olarak bulaşıcı bir hastalık veya cezanın sonucu olup olmadığına bakılmaksızın yaşayanları ölünün geri dönmesinden korkar bir hâlde bıraktığı,” sonucuna vardı.

Daha önce Orta Avrupa ülkesi Polonya’da mezardan “çıkmaması” için engeller yerleştirilmiş bir kadının iskeleti bulunmuştu.

Siz bu konuda ne düşünüyorsunuz? Yorumlarınızı Kayıp Rıhtım Forum’da paylaşabilir, daha fazla arkeoloji haberi için bizleri Google News’ten takip edebilirsiniz.

Kaynak: Live Science