Ay, Dünya’dan Her Geçen Yıl Uzaklaşıyor: Peki Uydumuzu Bir Gün Tamamen Kaybedecek miyiz?

Ay’ın Dünya etrafındaki yörüngesi o kadar düzenli görünüyor ki, medeniyetler binlerce yıldır bize en yakın gök cisminin hareketini temel alıyor. Ancak uydumuz aslında yaşadığımız gezegenden yavaşça uzaklaşıyor. Peki bir noktada onu kaybedecek miyiz?

Bilim insanları, NASA’nın Apollo görevleri sırasında uyduya yerleştirdiği yansıtıcı panellerin yardımıyla Ay’ın uzaklaşma hızını belirledi. Araştırmacılar 50 yılı aşkın bir süredir bu aynalara lazer ışınları gönderiyor ve darbelerin ne kadar sürede yansıdığını ölçüyor. NASA’ya göre bilim insanları ışık hızını kullanarak Ay’ın Dünya’dan yılda yaklaşık 3,8 santimetre, yani kabaca tırnakların uzama hızı kadar uzaklaştığını tahmin ediyor. Peki ileride ne olacak? Live Scince sitesinden Charles Q. Choi konuyu merak ederek sorunun cevabını bilim insanlarına sordu ve araştırma sonuçlarını paylaştı.

Ay, her birinin diğeri üzerindeki yerçekimi etkileri nedeniyle bizden uzaklaşıyor. Amerikan Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi, uydumuzun çekim gücünün okyanusları kendisine doğru şişmeye zorladığını ve bunun da Ay gelgitlerine yol açtığını söyledi. Dünya’nın yerçekimi Ay üzerinde de benzer gelgit etkilerine yol açarak doğal uydumuzu hafifçe futbol topu şekline sokuyor ve kendine doğru çekiyor.

Dünya, Ay’ı Gelecekte Bir Gün Kaybedebilir mi?

Kaliforniya Üniversitesi’nde astrofizikçi olan Madelyn Broome, okyanusların Ay’ın gelgitleri nedeniyle kaydığını, Dünya’nın yüzeyine sürtünme uyguladığını ve böylece gezegenin dönüşünü yavaşlattığını söyledi ve ekledi:

“Yaklaşık 4,5 milyar yıl önce Ay ilk oluştuğunda, Dünya’nın dönüş hızı önemli ölçüde daha hızlıydı ve gün uzunluğu yaklaşık beş saatti.

Dünya ve Ay aynı kütleçekimsel etkileşim sisteminin parçası olduklarından, ikisi arasında toplam açısal momentum korunmalı, yani aynı kalmalı. Açısal momentum, dönmekte olan bir şeyin içerdiği enerjiyi tanımlar. Ne kadar hızlı dönerseniz, o kadar fazla açısal momentuma sahip olursunuz. Ne kadar yavaş dönerseniz, o kadar az.”

Broome, açısal momentumu etkileyen unsurun sadece dönme hızı olmadığını da ekledi.

“Sistemin merkezinden ne kadar uzakta olduğunuz da önemlidir. Daha uzak, sistemin açısal momentumunun arttığı anlamına gelir. Daha yakın demek, açısal momentumunuzun düşmesi demektir. “

Dünya ve Ay örneğinde bu durum yerkürenin dönüşü yavaşladıkça, açısal momentumun korunabilmesi için bir şeyin sistemin açısal momentumunu artırması gerektiği anlamına geliyor. Peki açısal momentumu ne artırır? Ay gibi yörüngede dönen bir nesnenin uzaklaşması.

Arizona Üniversitesi’ne göre Ay büyük olasılıkla yeni oluşmakta olan Dünya ile Mars büyüklüğünde bir cisim arasındaki çarpışmadan kaynaklanan enkazdan meydana geldi. İngiltere’deki Kraliyet Gözlemevi’ne göre gelgit kuvvetleri Ay’ın gezegenimizden şu anki ortalama uzaklığı olan 384 bin 400 kilometre çekilmesine yardımcı oldu.

Gelgit etkileri aynı zamanda Ay’ın kendi ekseni etrafında dönme hızını da yavaşlatarak yerküre ile “gelgitsel olarak kilitlenmesine”, yani gezegenimize her zaman aynı yüzünü göstermesine neden oluyor. Bu kuvvetler aynı zamanda yaşadığımız gezegenin dönme hızını da azaltıyor.

Merak Edilen O Sorunun Cevabı ise Güneş’te Saklı

Wisconsin-Milwaukee Üniversitesi’nden Jean Creighton, yaklaşık 50 milyar yıl içinde Dünya’nın yavaşlayan dönüşünün Ay ile gelgitsel olarak kilitlenmesine neden olacağını, böylece Dünya’nın Ay’a “kalıcı olarak” sadece bir yüzünü göstereceğini söyledi. Middle Tennessee Eyalet Üniversitesi’nde astronomi profesörü olan Eric Klumpe ise bu noktada Ay ve Dünya’nın birbirinden uzaklaşmasının duracağını belirtti.

Kuzey Arizona Üniversitesi Astronomi ve Gezegen Bilimi Bölümü Başkanı David Trilling ise merak edilen o sorunun cevabını verdi:

“Bundan yaklaşık 5 milyar yıl sonra, Güneş ölmeye başladığında, şişerek kırmızı dev bir yıldız haline gelecek ve bu noktada Dünya-Ay sistemi bozulacak ve yok olacaktır.”

Yaklaşık 5 milyar yıl sonra, Ay şu anki geri çekilme hızıyla gezegenimizden uzaklaşmaya devam ederse, kırmızı dev Güneş tarafından yutulduğunda Ay’ın yaklaşık 189.000 km daha uzaklaşmış olacağı belirtiliyor. Sonuç olarak, uydumuz gezegenimizi terk etmeyecek ya da tam tersi olmayacak. Aksine, Güneş her ikisini de yok edecek.

Sizler de konuyla ilgili yorumlarınızı Kayıp Rıhtım Forum’da bizlerle paylaşabilir, tüm içeriklerimizden anında haberdar olmak adına bizi Google Haberler üzerinden takip edebilirsiniz.