Mars Gezegeninin Geçmişi Tahmin Edilenden Daha Az Islak Olabilir

- Reklam -

Bilim insanlarına göre, Mars vadilerinin şekillenmesine yol açan önemli etkenler arasında birçok buz tabakası ve sabit seviyeye sahip nehirler yer alıyor. Yeni yapılan bir araştırma, eski Mars’ın düşündüğümüz kadar sıcak ve ıslak olmadığını gösteriyor.

Nature GeoScience’da yayınlanan yeni araştırma, akan nehirlerin gezegenin güney dağlıklarında bulunan belirli Mars vadilerinin ayırt edici şeklinden sorumlu olmadığını düşündürüyor. Daha ziyade bu jeolojik özellikler, devasa buzulların altına dökülen suyun, yer altı erozyonu olarak bilinen jeolojik bir süreçte eritilmesiyle oluşturulmuş.

Bu nedenle, yeni araştırma, eski Mars’ın muhtemelen soğuk ve buzlu olduğunu ve genellikle tahmin edildiği kadar ılıman ve ıslak bir gezegen olmadığını ileri sürdü.

- Reklam -

Western University’den çıkan yeni bir gazetenin ortak yazarı ve bir gezegensel jeolog olan Gordon Osinski, bir Western basın bülteninde şunları söyledi:
“Çalışmamız, Mars’taki çoğu vadi ağının yağışla beslenen nehirler tarafından oluşturulduğu görüşüne meydan okuyor. Bu şekilde oluşan küçük bir avuç vadi bileşimiyle tutarlı kanıtlar bulsak da, gözlemlerimiz çoğunluğun buz tabakalarının altında oluştuğunu gösteriyor.”

İlginç olan ise, bu sonuçlar şaşırtıcı olsa bile, iklim modellerinin sonuçlarına uyuyor gibi görünüyor. Eski Mars’ın bilgisayar simülasyonları, Kızıl Gezegen’in soğuk olduğunu ve yaklaşık 3.8 milyar yıl önce buzla kaplı olduğunu gösteriyor.

Yeni çalışma için Osinski, Arizona Eyalet Üniversitesi’nden Anna Grau Galofre ve British Columbia Üniversitesi’nden Mark Jellinek ile özel yapım yazılım kullanarak yaptıkları Mars’taki 66 vadi ağında bulunan 10.276 bireysel vadinin uydu fotoğraflarını inceledi.

Grau Galofre ASU’da yapılan bir basın bülteni konuyu şöyle özetliyor:
“Dünyaya bir uydudan bakarsanız, birçok vadiyi görürsünüz: Bazıları nehirler tarafından yapılmış, bazıları buzullar tarafından yapılmış, bazıları diğer süreçler tarafından yapılmış ve her tür farklı bir şekle sahipler. Mars da bu anlamda benzer özellikler taşır. Çünkü vadiler birbirinden çok farklı görünür. Onları işlemek için birçok sürecin etkileşimde olduğunu gösterir.”

Mars Yüzeyinde İncelenen Vadi Sistemleri Dünya’daki Yeraltı Özellikleri ile Benzerlik Gösteriyor

Mars’taki vadi oluşumları aynı zamanda Dünya’daki yeraltı katmanlarının özellikleri ile de karşılaştırıldı.

- Reklam -

Kanada Kuzey Kutbu’nda bulunan Devon Adası için Osinski şunları söyledi:
“Burası Dünya’daki, Mars’ta gelişmiş vadi oluşumlarına en benzer yerdir. Soğuk, kuru, çöl iklimine sahip ve buzullaşmanın büyük ölçüde soğuk tabanlı bir etmen oynadığı yer altı özellikleri ile şekillenmiştir.”
İncelenen 66 vadi sisteminden araştırmacılar, 22’sinin yer altı erozyonundan oluştuğunu tespit ettiler. Geri kalanlar ise sırasıyla, 14’ü akarsulardan, dokuz tanesi buzullardan, üç tanesi özütleme yoluyla ve 18 tanesi de oluşumu belirsiz olan kaynaklar tarafından gerçekleşmiş şekilde kayda geçti.

Eski Mars ıslaktı. Ancak yeni yapılan bu araştırma, serbest akan yüzey suyu dışındaki erozyon süreçlerinin belirli jeolojik özellikleri nasıl şekillendirebileceğini göstererek bu gezegenin geçmişini anlamamızı zorlaştırıyor. Bununla birlikte, eski Mars’ın karmaşık ve dinamik bir yer olduğu giderek daha açık hale geliyor.

Sizin bu konu hakkında düşünceleriniz neler? Su faktörü eski Mars’ın oluşumunda sizce nasıl bir yol izlemiş olabilir? Bilmediğimiz farklı etmenlerin eski Mars’ın şekillenmesinde rol oynadığını düşünüyor musunuz? Görüşlerinizi bizimle Kayıp Rıhtım Forum’da paylaşabilirsiniz.