Ozan Ercan
Dünya üzerindeki ilk sanat eserleri: Mağara resimleri. Taş Devri zamanlarında yaşayan mağara insanları odun kömürü, hayvan yağları, tükürük, toprak, çeşitli mineraller ve onlarca daha malzeme ile yaptıkları resimlerin niçin yapılmış olabileceğine göz atalım.
Taş Devri’nde yaşam kolay değildi. On binlerce yıl önce, en son buzul çağında, Neandertaller ve insanlar tehlikelerle dolu bir dünyayı paylaştı: Aslanlar, kılıç dişli kaplanlar, ters giden mamut avlanmaları. Bunca tehditle boğuşurken atalarımız yine de kendilerini ifade etmeye vakit bulabildiler. Gözlerden ırak mağara girintilerinde topluluklar, duvarlar ve tavanlar üzerinde çalışarak, çoğunlukla uğraştıkları ölümcül yaratıkları betimleyen sanat eserleri yaratarak zamanlarını harcadılar.
Mağara Resimleri Bir Tür Rahatlama Yöntemi miydi?
Günümüzden geçmişe modern insan şunu sordu: Bu ilk sanat eserleri bir tür eğlence türü müydü? İlk sanat eserleri zor ve uzun bir günün ardından bir tür rahatlama ve gevşeme yöntemi miydi? Belki de yorucu bir iş gününden sonra ofisten çıkıp, arkana yaslanıp Netflix izlemenin Taş Devri karşılığıydı.
“İlk insanlar için hayatta kalmak, tam zamanlı bir işten daha fazlasıydı,” diyor Arizona Üniversitesi’nde paleontolog olan Steven Kuhn.
“Tatil lüksleri yoktu. Hayatın sadece… hayatta kalmaya bağlıysa ‘saat 18.30 oldu, eve gideyim’ diyemezsiniz.”
Tüm bunlara ek olarak çok az zaman vardı. Gecenin çöken karanlığı yeni tehditler doğurur, kaynak aramayı ve avlanmayı çok daha zor ve tehlikeli hale getirirdi. Hayatta kalmak için, eski topluluklar geceleri daha az dışarıya maruz kaldıkları mağara sistemlerine çekilirdi. Kuhn şöyle devam ediyor:
“Dünya tarihinin büyük bir kısmında güneş battığında yapacak bek şeyiniz kalmazdı.”
Farklı tür insansıların şaşırtıcı derecede bu boş saatlerini benzer şekillerde geçirdikleri görülüyor. Bilim adamları, ilk insanların, zamanlarının tek sanatçıları olduklarını düşünürlerdi. Ancak geçen yıl yapılan araştırmalar, Neandertallerin de mağara sistemlerinde sanat ve el sanatları yaptığını öne sürdü. Neandertallerin insan sanatı kadar yaygın veya ayrıntılı olmasa da, duvarlarda figürler, el izleri ve noktalar çizdikleri hatta bazı vücut boyamaları yaptıkları biliniyor.
Homo Sapienslerin erken üyeleri tarafından yapılan bazı sanatlar oldukça karmaşıktı. Günümüz İspanya ve Fransa’sının karst birikintilerinde insansı atalarımız, amaçları hala tartışılan soyut, geometrik şekiller, hayvanlar ve el izlerini çizdiler. Bazıları, hayvanların tasvirlerinin geçmişteki avları anmak ya da gelecekte avları garantiye almak için olduklarını söylüyor. Bazı bilim adamları, geometrik desenler ile halüsinojenik yolculuklarda gerçekleşen desenler arasındaki benzerlikleri belirtmişlerdir.
Ne amaçla olursa olsunlar, Kuhn’a göre büyük zaman sarf edilen şeylerdi resimler.
“Birisinin suluboya yapması gibi değildi. Mağara resimlerini yaratmak zordu. Derin anlam ve büyük önem içeriyorlardı.”
Bir mağara resmini bir eğlence şekli olarak görüp görmediği sorulduğunda, Kuhn şöyle diyor:
“Kendi zamanımızda, bazı çalışkan sanatçılar her zaman yaratmakla meşguller. Onlar için sanat bir yatıştırıcı değil, bir arayış. Sanatçı, sanatı bir eğlence etkinliği olarak düşünmez.”
Sizce Taş Devri zamanlarından kalan mağara resimleri hangi sebeplerle yapılmış olabilir? Düşüncelerinizi Kayıp Rıhtım Forum’da bizlerle paylaşmayı unutmayın!
* Arkeoloji ve Fantazya
Kaynak: Atlas Obscura
Henüz yorum yok. Forum'a gelip sohbete katıl.