15. Yüzyıldan Kalma “Acayip Yaratıklar Sözlüğü” İlk Defa Günümüz Türkçesiyle Raflarda

Acayip Yaratıklar Sözlüğü günümüz Türkçesine uyarlandı. Holden Kitap etiketiyle yayımlanan eser insanın anlam arayışının köklerine iniyor.

Acâyibü’l-Mahlûkât ve Garâyibü’l-Mevcûdât adlı eserin 15. yüzyılda eski Anadolu Türkçesi ile yapılmış anonim bir tercümesi, Gamze Çelik Başaran imzasıyla günümüz Türkçesine uyarlandı.

İlk örneği İran edebiyatında Ebü’l-Hüseyin Abdurrahman bin Ömer es-Sûfî tarafından 984-985 yılları arasında verilen Acâyibü’l-mahlûkât türü, özünde evrenin yaratılışı, gökler, denizler, nehirler, dağlar, yaratıklar, hayvanlar gibi konulara odaklanan bir rehber olarak tanınıyor.

Bugüne dek Türk edebiyatında 14 farklı Acâyibü’l-Mahlûkât tercümesinin tespit edildiği belirtilirken bugünkü haberimize konu olan çalışmanın Millet Yazma Eser Kütüphanesi’ndeki Ali Emiri koleksiyonundaki 897 demirbaş numarası ile kayıtlı olduğu biliniyor.

Acayip Yaratıklar Sözlüğü kitabının ortaya çıkış ve ele alış sürecini aktaran önsözünü buradan okuyabilirsiniz.

Acayip Yaratıklar Sözlüğü | Arka Kapak Tanıtımı

“Biz, okuyana ve işitene, dünyanın dört bir yanını gezmeden bütün yaratılanların acayipliklerini aktarmak için bu kitabı hazırladık.”

15. yüzyılda yazılan ve günümüz Türkçesine ilk kez uyarlanan Acâyibü’l-Mahlûkât ve Garâyibü’l-Mevcûdât yüzyıllar öncesinin en önemli bilimsel kaynaklarından biri olarak kabul ediliyordu. Evrenin nasıl kurulduğundan tutun da bir sivrisineğin işlevlerine kadar açıklayıcı bilgiler sunan bu eser coğrafya, kozmografya, tıp, astroloji, matematik gibi pek çok bilim dalından yararlanılarak oluşturulmuştur. Bunun yanında esere çeşitli mitler, halk hikâyeleri, hadisler, menkıbeler ve mesneviler de kaynaklık etmektedir. Mucizeleriyle menkul peygamberlerden dünyaya hükmeden padişahlara; cinlerden devlere, insanlardan meleklere; ejderha ve simurg gibi garip hayvanlardan şifalı bitkilere kadar o dönem için insan aklının almayacağı yüzlerce madde bu eserde toplanmıştır.

Zamanın sınırlarını zorlayan bu eseri okurken, insanın anlam arayışının kökenlerine inecek, din ile mitolojinin, gerçek ile kurgunun kusursuz uyumuna şahitlik edeceksiniz.

Toplamda 336 sayfadan oluşan eseri günümüz Türkçesine Gamze Çelik Başaran uyarlıyor. Abdullah Ezik’in yayıma hazırladığı eserin kapak tasarımı Barış Şehri, dizgisi Deniz Tugay imzalarını taşıyor. Kitap Haziran 2023 tarih itibarıyla raflardaki yerini almaya başladı.

10 bölümden oluşan Acayip Yaratıklar Sözlüğü kitabının ana başlıkları şu şekilde sıralanıyor:

1. Göklerdeki Acayiplikler
2. Gökteki ve Yerdeki Ateş
3. Yeryüzündeki Acayiplikler
4. Mescidler, Kiliseler ve Beldeler
5. Ağaçlar, Otlar ve Meyveler
6. Suretler, Resimler
7. İnsanoğlu
8. Şeytan, Cin, Dev
9. Kuşlar
10. Dört Ayaklı ve Büyük Hayvanlar

Acayip Yaratıklar Sözlüğü hakkındaki görüşlerinizi Kayıp Rıhtım Forum’da bizimle paylaşabilirsiniz.

---

Yeni çıkan kitap haberleri için bizleri Google News’ten takip etmeye devam edebilirsiniz.